Spektakularne odkrycia na górze tajemnic megalitycznych czyli Łyżce w Beskidzie Wyspowym. Są dowody, że osadę mieli tam Celtowie

Łyżka to szczyt w Beskidzie Wyspowym o wysokości 774 m, niektóre źródła podają też wysokość 807 m). Jest wzniesieniem na wschodnich obrzeżach Beskidu Wyspowego. Przez miejscową ludność często nazywane Wyszką. Znajduje się w paśmie wzgórz oddzielających dolinę Słomki od doliny jej dopływu – potoku Łukowica. W paśmie tym znajdują się kolejno Cisówka (564 m), Pępówka (774 m) i Łyżka, która wznosi się nad miejscowościami Roztoka i Przyszowa w gminie Łukowica.

Czy odbędą się tu profesjonale wykopaliska? Na Łyżce znalazły się zabytki, czyli potwierdziły się przypuszczenia zawarte w książce „Między Gorcem, Łyżką a Dunajcem” wydanej w 2013 r. przez Jarosława Czaję.

- Myślałem do niedawna, że tego nie doczekam. Archeolodzy patrzyli tylko na mapki lidarowe i mówili, że wszystkie wały i stożki na Łyżce są naturalne, a legendy o „wielkim grodzie” to tylko bajki ludowe, w które nie należy wierzyć. I za nic nie udało mi się przez wiele lat jakiegokolwiek naukowca na tę górę zaciągnąć. Gdyby nie przypadek i zbieg okoliczności, że dwaj mieszkańcy Przyszowej: Janusz Mrowca i Mieczysław Śmierciak znaleźli te skorupy w maju 2019 r., to do dzisiaj nic w tej sprawie by się nie zmieniło - mówił jakiś czas temu "Gazecie Krakowskiej" Jarosław Czaja, dyrektor GOKSiT w Łukowicy, lokalny nauczyciel, plastyk, autor licznych publikacji, miłośnik i znawca regionu.

Beskid Wyspowy i Gorce magnesem dla ciekawskich. W czym tkwi fenomen?

Ceramika znaleziona na Łyżce w 2019 roku już była wielką sensacją, ponieważ obalała dotychczasowe teorie o najdawniejszej przeszłości całego regionu, a w szczególności powiatu limanowskiego. Przyjęto jako pewnik teorię, że najdawniejsze osadnictwo toczyło się wyłącznie wzdłuż Dunajca, a sąsiedni obszar porastał gęsty las, który wykarczowano dopiero w średniowieczu. Te cenne odkrycia pokazały jak bardzo badacze mylili się - twierdzi Czaja.

Dzięki wieloletnim badaniom Łyżki, głównie przy pomocy georadarów, Jarosław Czaja pokazuje, że na tajemniczej górze była jedną z najstarszych osad w regionie. Odkrycia i cenne informacje zostały przedstawione w krótkim filmie.

- Czy na Łyżce mogli być Celtowie? Wydaje się to niedorzeczne, no Celtowie to mogli być nad Dunajcem, prawda? Gdzieś w tych rejonach, ale tu? Ten murek wygląda na typowo celtycki. Okazało się, że byli i mamy na to dowód. 300 m stąd na Stożku znaleźliśmy w 2019 roku ceramikę kultury puchowskiej( kultura archeologiczna epoki żelaza wiązana z plemionami celtyckim) takie bardzo dobrze wykonane na kole garncarskim skorupy gliniane, które są z domieszką grafitu typowo właśnie dla dla Celtów - mówi Czaja w filmie "Tajemnicza Góra Łyżka", który premierę będzie miał niebawem.

Więcej na temat odkryć pisaliśmy tutaj:

Ziemia Limanowska - wbrew temu, co twierdzą naukowcy, to nieodkryte archeologiczne Eldorado

- W terenie widzieliśmy kamienne kręgi, jeden wewnętrzny, drugi zewnętrzny, no wyglądało to dość osobliwie, może niejednoznacznie, natomiast jakieś przypuszczenia mogły być co do tego, że że nie jest to do końca coś, co powstało przez działalność natury - wyjawia Jakub Stojek, geolog.

Co ciekawe badania georadarem pokazały w tym rejonie poważne anomalie, sprzęt przestał działać i zapisywać dane. Nie jest wykluczone, że kilka metrów pod powierzchnią stożka, gdzie leżały skorupy, mogą znajdować się kamienne konstrukcje. Jarosław Czaja wskazuje także na megalityczny grobowiec z wielkich głazów, który ma się tam znajdować.

To i wiele innych ciekawych faktów o niedocenionej górze będzie można poznać podczas premiery filmu. Limanowski Dom Kultury i Gminnym Ośrodkiem Kultury, Sportu i Turystyki w Łukowicy zapraszają na pokaz filmu "Tajemnicza góra Łyżka", który odbędzie się 27 lutego o godz. 18:00 w sali kameralnej Limanowskiego Domu Kultury. Po pokazie odbędzie się spotkanie z Jarosławem Czają, który opowie o kulisach powstawania filmu i zdradzi więcej ciekawostek. Wstęp jest bezpłatny.

Być może kolejne odkrycia ściągną do gminy Łukowica archeologów, którzy zgłębią tajemnicę tego wyjątkowe miejsca.