Tysiące Polaków zastanawiają się nad założeniem własnej firmy. Ich pierwszą ważną decyzją będzie wybór formy planowanej działalności
Polska gospodarka stoi małymi i średnimi firmami, które wytwarzają około połowy naszego PKB. Według danych Centralnego Ośrodka Informacji Gospodarczej tylko w 2013 r. powstało ponad 350 tys. nowych firm. Niemal codziennie więc tysiące Polaków stają przed decyzją o założeniu własnej firmy. Pierwsze pytanie, na jakie muszą sobie odpowiedzieć, to forma prawna przyszłego biznesu.
Decydując się na założenie małej lub średniej firmy, do wyboru mamy jednoosobową działalność gospodarczą bądź spółki: cywilną, jawną lub z ograniczoną odpowiedzialnością. Każda z tych form ma wady i zalety, które należy rozważyć w kontekście naszych planów biznesowych. Ważne też, czy zamierzamy prowadzić biznes samodzielnie, czy z partnerami.
Firma to ja
W tym pierwszym przypadku naturalnym wyborem jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Ta forma wybierana jest przez przedstawicieli tzw. wolnych zawodów (artystów, dziennikarzy, tłumaczy) czy też przez osoby świadczące drobne usługi (np. taksówkarzy czy tzw. złote rączki).
Głównym atutem samozatrudnienia są najmniej skomplikowane formalności, zarówno podczas zakładania firmy, jak i jej prowadzenia. Możemy również sami zdecydować o wyborze formy opodatkowania. Jednoosobową firmę w razie potrzeby łatwo jest rozwiązać lub zawiesić jej działalność (na okres nieprzekraczający 24 miesięcy).
Wadą są koszty stałe – niezależnie od tego, czy w danym miesiącu osiągniemy jakikolwiek przychód, musimy opłacać składki w ZUS. W 2014 r. składki na ubezpieczenia społeczne wyniosą ponad 660 zł miesięcznie. Więcej o kosztach stałych napiszemy w kolejnych odcinkach cyklu.
Minusem tej formy działalności jest także to, że za długi firmy odpowiadamy całym majątkiem, nie tylko kapitałem firmy. W razie kłopotów naszej firmy ucierpieć może także rodzina. Stanie się tak wtedy, gdy nie mamy rozdzielności majątkowej z małżonkiem. Jeśli chcemy prowadzić biznes z partnerem lub partnerami, mamy do wyboru kilka rodzajów spółek. Wiąże się to jednak z bardziej skomplikowanymi i kosztownymi formalnościami przy rejestracji spółki i wymaga też sporej wiedzy z zakresu przepisów podatkowych.
Spółka cywilna i jawna
Spółka cywilna zawierana jest na mocy umowy cywilnoprawnej. Każdy ze wspólników musi się jednak zarejestrować jako przedsiębiorca osobno. Spółka cywilna również daje możliwość wyboru dowolnej formy opodatkowania. Jej minusem jest to, że – podobnie jak przy samozatrudnieniu – każdy ze wspólników odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy.
Umowa cywilnoprawna jest również podstawą działalności spółki jawnej. Dopuszcza się dość dużą swobodę w ustalaniu treści takiej umowy, możemy w niej określić na przykład to, czy każdy ze wspólników jest uprawniony do reprezentacji spółki. Do minusów należy zaliczyć, podobnie jak w poprzednich przypadkach, odpowiedzialność majątkową wspólników. Spółka jawna wymaga również prowadzenia pełnej księgowości, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Co roku należy również składać sprawozdanie finansowe do Krajowego Rejestru Sądowego.
Zalety i wady sp. z o.o.
Dla osób mogących sobie pozwolić na większy rozmach i koszty już na początku działalności, korzystniejszym rozwiązaniem będzie spółka kapitałowa, np. z ograniczoną odpowiedzialnością. Założenie takiej spółki wymaga wniesienia kapitału w wysokości co najmniej 5 tys. zł. Musimy liczyć się także z prowadzeniem pełnej księgowości i wymogiem badania sprawozdań finansowych.
Jednak zdecydowanym plusem jest ograniczona odpowiedzialność finansowa za zobowiązania spółki. Każdy ze wspólników odpowiada tylko do wysokości wniesionego kapitału. Spółka z o.o. ma też osobowość prawną, co oznacza tyle, że jest odrębnym od wspólników bytem, a w jej imieniu działa zarząd.
Biorąc pod uwagę koszty oraz liczbę formalności, spółka z o.o. to rozwiązanie dla osób planujących większy biznes. Dla drobnych usługodawców najkorzystniejszym rozwiązaniem będzie działalność gospodarcza czy – w przypadku wspólników – spółka cywilna.
Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej.
KONKURS GŁÓWNY
Zachęcamy Czytelników do udziału w konkursie z cennymi nagrodami. Wystarczy przesłać odpowiedzi na kilka pytań dotyczących naszego cyklu oraz zaproponować pięć tematów, o których powinniśmy napisać w przyszłości. Chcemy się dowiedzieć, na ile nasz poradnik jest użyteczny oraz jaką tematykę powinniśmy poruszać w jego kolejnych edycjach. Autorzy pięciu najciekawszych propozycji tematycznych zostaną nagrodzeni tabletami o wartości około 2 tys. zł każdy.
Weź udział w naszym konkursie głównym i wygraj 1 z 5 tabletów (kliknij!)
COTYGODNIOWY MINIKONKURS
Warto czytać nas co tydzień, bo każdemu z odcinków towarzyszy pytanie z zakresu finansów. Oceń ten odcinek poradnika w skali od 1 do 10 i odpowiedz na pytanie: Która z form działalności gospodarczej ma osobowość prawną: jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka z o.o.?
Osoba, która jako pierwsza w dniu publikacji tekstu wyśle do redakcji na adres [email protected] ocenę odcinka oraz prawidłową odpowiedź na pytanie, otrzyma od redakcji upominek książkowy lub płytowy.
Czytaj pozostałe odcinki cyklu „Twoje Finanse” (kliknij!)
Masz pytanie? Chciałbyś dowiedzieć się więcej na ten temat? Napisz do redakcji [email protected]
