Westerplatczyk z Oświęcimia. Był wśród tych, którzy jako pierwsi podjęli walkę po napaści Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku

Historyk dr Adam Cyra podkreśla, że pamięć o takich bohaterskich żołnierzach powinna być zachowana i przekazywana kolejnym młodym pokoleniom. W tym roku okazja jest szczególna, bo obchodzimy 85. rocznicę wybuchu II wojny światowej i kampanii wrześniowej 1939 roku.

Westerplatte jest jednym z tych szczególnych miejsc i symboli. Tutaj przez pierwsze siedem dni września licząca ok. 200 żołnierzy załoga Wojskowej Składnicy Tranzytowej stawiała zacięty opór przeważającym siłom niemieckim, w tym oddziałom szturmowym SS i piechoty morskiej wspieranym przez pancernik szkolny Schleswig-Holstein i dwa dywizjony Luftwaffe.

Wśród jej obrońców był 23-letni wówczas kapral Franciszek Wolas. Pochodził z Gierałtowic k. Wadowic, gdzie urodził się 24 sierpnia 1916 roku. Mały Franek ukończył tylko cztery oddziały szkoły powszechnej. Rodziców nie było już stać na opłacenie dalszej edukacji syna. Pomagał rodzicom w pracy na roli, ale ciężko było związać koniec z końcem.

- Szansą na jego dalszy rozwój i lepsze życie miała stać się armia. Na ochotnika wstąpił do wojska. Służbę zaczął jako żołnierz 5. Pułku Piechoty Legionów w Wilnie w 1938 roku - zaznacza Adam Cyra.

Nadeszła jednak wojna i plany młodego kaprala legły w gruzach. Na Westerplatte trafił 20 września 1938 roku. Niespełna rok później stanął do walki z niemieckim agresorem. Westerplatte miało bronić się 12 godzin. Stawiało opór przez siedem dni. W końcu jego obrońcy przy ogromnej przewadze wroga musieli skapitulować.

Kapral Wolas został skierowany do obozu dla jeńców wojennych, w którym przebywał do sierpnia 1940 roku. Stamtąd wywieziony został na roboty przymusowe do Iławy. Trzy lata później trafił do Rastenburga, dzisiejszego Kętrzyna.

Tam jako robotnik niemieckiej firmy budowlanej Mo­dry­ger zatrudniony został przy budowie betonowych umocnień wokół wojennej kwatery Adolfa Hitlera i Naczelnego Dowództwa Sił Zbrojnych w Gierłoży ko­ło Kętrzyna nazywanej „Wilczym Szańcem”.

Już po nieudanym zamachu na Hitlera, który miał miejsce w tej kwaterze 20 lipca 1944 roku wraz z innymi robotnikami przewieziony został na zachód do Necker­zimmer. - Tam doczekał wolności w kwietniu 1945 roku, wyzwolony przez amerykańskich żołnierzy - dodaje oświęcimski historyk.

Jesienią 1945 roku zdecydował się na powrót do Polski. W następnym roku podjął pracę w Fabryce Paliw Syntetycznych w Dworach k. Oświęcimia, czyli późniejszych Zakładach Chemicznych „Oświęcim”. Pracował na stanowisku ślusarza aż do przejścia na emeryturę w 1976 roku. Zmarł 12 lipca w 1989 r. i został pochowany na cmentarzu komunalnym w Oświęcimiu. O jego losach przypomina marmurowa tablica na grobie.

1 września przypada 85. rocznica agresji Niemiec na Polskę i wybuchu II wojny światowej. Z tej okazji miasto po raz kolejny włączy się do akcji Instytutu Pamięci Narodowej "Pamiętamy o żołnierzach broniących Westerplatte we wrześniu 1939 r."

W tym dniu zapłoną znicze na grobach żołnierzy - obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej na półwyspie Westerplatte - znajdujących się w całym kraju, a w Oświęcimiu o godz. 15 na grobie śp. Franciszka Wolasa na cmentarzu komunalnym (sektor: F, rząd: B, nr grobu: 7-8).

Główne miejskie obchody 85. rocznicy agresji Niemiec na Polskę odbędą się o godzinie 12 na placu Tadeusza Kościuszki przy Grobie Nieznanego Żołnierza. Kolejnym punktem będzie złożenie kwiatów na cmentarzu parafialnym przy grobach żołnierzy poległych w dwóch wojnach światowych i we wrześniu 1939 roku.