Zablokowane protony

- Postawiliśmy warunek, który uważamy za ostateczny. Podpiszemy umowę na udostępnienie cyklotronu, tylko jeśli będzie ona gwarantowała pełne wykorzystanie środków przeznaczonych przez Narodowy Fundusz Zdrowia na terapię protonami - informuje prof. dr hab. Marek Jeżabek, dyrektor Instytutu Fizyki Jądrowej PAN, do którego należy Centrum Cyklotronowe Bronowice.

Negocjacje ze zwycięzcą konkursu na prowadzenie nowoczesnej terapii - krakowskim Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie trwały od początku lipca. Przedstawiciele obu jednostek spotykali się dziewięciokrotnie. Porozumienia w sprawie innowacyjnego leczenia chorych nie udało się jednak osiągnąć.

Autor: Anna Kaczmarz

Rozmowy rozbiły się o koszty terapii i liczbę pacjentów, którzy jeszcze przed końcem roku trafią do Bronowic. Instytut chciałby, żeby Centrum Onkologii pokryło część wydatków związanych z działaniem cyklotronu i zobowiązało się do leczenia rozpędzoną wiązką co najmniej trzynastu chorych. Na opłacenie tylu terapii pozwala bowiem budżet przewidziany na protonowe świadczenia przez NFZ.

Z kolei placówka odpowiedzialna za kwalifikowanie pacjentów obawia się, że w praktyce zapotrzebowanie na nowy rodzaj leczenia będzie dużo mniejsze.

- Nie możemy dać instytutowi gwarancji na konkretną liczbę chorych. Gdyby okazało się, że nie znajdziemy tylu osób, musielibyśmy bowiem zapłacić za cyklotron z własnego budżetu i wykorzystać na ten cel środki przeznaczone na leczenie innych pacjentów - tłumaczy Robert Biel, zastępca dyrektora ds. zarządzania i finansów krakowskiego oddziału Centrum Onkologii. - Cały czas mamy jednak nadzieję, że to nie koniec negocjacji i do porozumienia w końcu dojdzie. Jesteśmy gotowi do dalszych rozmów - dodaje.

Dla IFJ argumenty przedstawicieli Centrum Onkologii są jednak nie do przyjęcia. Jak wskazuje prof. Jeżabek, tylko w tym roku za granicę na leczenie protonami wyjechało 27 polskich pacjentów. Jego zdaniem chorych, którym pomocy mogliby udzielić specjaliści w Bronowicach, na pewno więc nie zabraknie.

- Mamy informacje od innych ośrodków zainteresowanych współpracą, które są w stanie spełnić nasze warunki. Jeszcze przed rozstrzygnięciem konkursu ogłoszonego przez NFZ zawarliśmy podobne porozumienie z Uniwersyteckim Szpitalem Dziecięcym w Prokocimiu, ale do realizacji świadczeń wybrany został ośrodek, który takiej promesy od nas nie miał - mówi prof. Jeżabek.

Fundusz kontroluje

Wobec fiaska negocjacji pomiędzy Instytutem a Centrum Onkologii w sprawę zaangażował się NFZ. - Obecnie trwa postępowanie kontrolne, sprawdzamy, dlaczego zawarta umowa nie jest realizowana. Na razie za wcześnie, by mówić o wynikach kontroli - informuje Aleksandra Kwiecień, rzecznik prasowy Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ.

Jeśli Centrum Onkologii nie będzie się wywiązywało z zawartego kontraktu (a bez dostępu do wiązki protonów jest to niemożliwe), umowa zawarta z funduszem może zostać rozwiązana. Wyłonienie kolejnej placówki odpowiedzialnej za planowanie i prowadzenie innowacyjnej terapii odsunie zaś jej start o kolejne długie tygodnie.

Na możliwość wykorzystania rozpędzonych protonów pacjenci czekają już ponad 10 miesięcy. Kiedy wszystkie formalności zostaną w końcu dopięte, w Bronowicach na pomoc będą mogli liczyć dorośli cierpiący na nowotwory podstawy czaszki i okolicy okołordzeniowej oraz dzieci z mięsakami tkanek miękkich i kości oraz nowotworami wymagającymi napromieniowania osi mózgowo-rdzeniowej. Refundowane będzie również leczenie glejaków i guzów zatok obocznych nosa.

Bronowicki cyklotron został oddany do użytku w październiku ubiegłego roku. Jego budowa pochłonęła ponad 250 mln zł. Od tamtej pory Instytut Fizyki Jądrowej PAN jest gotowy na przyjęcie pierwszych pacjentów zakwalifikowanych do leczenia nowotworów rozpędzoną wiązką. Start terapii opóźniły jednak przeciągające się prace nad wyceną świadczeń i potrzebnymi rozporządzeniami.

Do Końca roku Małopolski NFZ chce przeznaczyć na innowacyjne leczenie ponad 800 tys. zł. Taka kwota pozwala na sfinansowanie terapii 13 dorosłych chorych. Żeby leczenie w końcu ruszyło, najpierw instytut musi się jednak porozumieć z placówką, odpowiedzialną za prowadzenie terapii i dobór pacjentów.