Zamek w Rytrze to perła Doliny Popradu. Zyska bramę wjazdową i oświetlenie. Popularne miejsce pieszych wędrówek przyciąga tysiące turystów

Od kilku lat zamek w Rytrze jest stałym punktem rodzinnych wycieczek. Położony na wzgórzu oferuje fantastyczne widoki na Dolinę Popradu. Po częściowej odbudowie krajobrazy można podziwiać z tarasu widokowego. Władze gminy zapowiadały jeszcze początkiem roku, że starają się zdobyć środki na odbudowę bramy wjazdowej, oraz wykonania oświetlenia częściowo zrekonstruowanej budowli. Ostatnie rozdanie w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków przyniosło dobre wiadomości. Do Rytra trafił milion złotych, który ma zostać przeznaczony na dalsze prace.

- Program wspiera samorządy w poprawieniu stanu, odbudowie i remontach zabytków. Uchronimy je przed degradacją i niszczeniem. Piękno historycznych miejsc będzie zachowane na kolejne dekady. Dbałość o zabytki to nasza powinność i wspólny cel. W ten sposób wyrażamy troskę o dziedzictwo kulturowe, zachowanie naszej tożsamości i budowanie narodowej wspólnoty – mówił II wicewojewoda małopolski Mateusz Małodziński.

Prace mają rozpocząć się od instalacji oświetlenia, dalsze będą realizowane już po uzyskaniu całkowitego kosztorysu i planu.

- Jest akceptacja konserwatora zabytków. To wszystko będziemy realizować w ramach tych pieniędzy. To będzie mniej więcej kopia bramy wjazdowej, która jest przy zamku w Czchowie, bo to są dwa bardzo podobne obiekty i mniej więcej chcemy taką zrobić - mówił nam Jan Kotarba, wójt gminy Rytro.

Brama może zapobiec niebezpiecznym sytuacjom, do których dochodziło zazwyczaj pod wpływem alkoholu. Wiele osób wybierało odludne i łatwo dostępne miejsce żeby np. pić tam alkohol. Raz doszło nawet do groźnej sytuacji, która skończyła się na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym w Nowym Sączu. Ratownicy około godz. 3 nad ranem zostali wezwani na pomoc 23-letniemu mężczyźnie i 29-letniej kobiecie. Oboje spadli z ruin zamku. Byli pijani.

Dzięki unijnej dotacji zamek w Rytrze, a w zasadzie w Suchej Strudze, bo w tym sołectwie jest położony, zyskał drugie życie. Za 2 miliony złotych udało się na przełomie 2018 i 2019 r. podnieść o dwa metry zewnętrzne mury. Podobnie nowego kształtu nabrała zamkowa wieża. Ostróże zostało zadaszone stropem, co w przyszłości pozwoli na ekspozycję znalezionych podczas wykopalisk archeologicznych pamiątek. Po zamkowych murach wiedzie też ścieżka widokowa, z której można podziwiać przełom Dunajca i pobliskie ryterskie pagórki.

Najstarsza wzmianka o zamku pochodzi z 1312 r., w której król Władysław Łokietek zezwolił starosądeckim klaryskom, aby pobierały cło „pod zamkiem Ritter”. Co do jego powstania przekazywanych jest kilka legend: w jednej został wzniesiony przez zabłąkanego rycerza, który przyszedł z okolic Niemiec już na początku X w., inna wersja, mówi, że wzniósł go książę czeski Wacław II, ten sam który lokował Nowy Sącz. Inne podania dotyczące zamku mówią o skarbie zakopanym pod jego murami, a miał go pilnować „pies o postaci koguta”. Klejnotów szukał tu nawet hrabia Adam Stadnicki. Inne legendy traktują o duchu górnika z okolicznego kamieniołomu, który straszy po tym jak nie odnaleziono jego ciała po śmierci.