Zaopiekuj się swoimi oczami. Pożegnaj problemy z widzeniem

Wiadomo, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Brak dbałości o oczy może być przyczyną poważnych komplikacji, które czasem trudno będzie naprawić nawet za pomocą operacji.

Profilaktyka schorzeń oczu obejmuje przede wszystkim regularne badania okulistyczne. Ważny jest także tryb życia i nawyki żywieniowe, a także - last but not least - dbanie o codzienną higienę, taką jak mycie rąk (którymi bezwiednie dotykamy oczu, co może być przyczyną infekcji).

Ubiegły pandemiczny rok spowodował, że więcej i dłużej poruszamy się w rzeczywistości cyfrowej. Patrząc w monitor, musimy być świadomi, że związana z tym wzmożona ekspozycja na światło niebieskie, nie pozostaje bez konsekwencji dla naszego wzroku.

Przy pracy

Nie lekceważmy higieny pracy z komputerem. Podstawową sprawą jest prawidłowe oświetlenie stanowiska pracy (światło ma być równomiernie rozproszone) - odpowiednia odległość od monitora to min. 70 cm.

Istotne jest robienie przerw w pracy co 30 minut (spacer, ćwiczenia relaksacyjne oczu: mruganie, patrzenie w dal), a także ochrona oczu przed urazami i szkodliwym wpływem promieniowania ultrafioletowego.

Światło niebieskie występuje w przyrodzie naturalnie - jest jedną ze składowych światła słonecznego. Jednak w przeciwieństwie do światła UV, które jest częściowo blokowane przez nasze oczy, niemal 100 procent światła niebieskiego dociera do tęczówek. Jest ono emitowane nie tylko przez urządzenia cyfrowe. RTV i AGD są wyposażone w diody LED, które również emitują światło niebieskie. Podstawą ochrony przed światłem niebieskim są okulary i soczewki ze specjalną powłoką antyreflesyjną. Można je polecić każdemu, nawet jeśli nie boryka się z wadą wzroku.

Choroby narządu wzroku zaliczane są do tzw. chorób cywilizacyjnych. Problemy tego rodzaju nie są już domeną pacjentów starszych, ale dotyczą praktycznie każdej grupy wiekowej, coraz częściej dzieci i młodych dorosłych.

Choroby cywilizacyjne oczu:

• Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) - stanowi główną przyczynę utraty centralnego widzenia u osób w wieku podeszłym. Chorobie sprzyja niewłaściwe odżywianie, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze, promieniowanie UV. Objawy: falowanie linii, zniekształcenie obrazu (powiększenie lub pomniejszenie), trudności w rozróżnianiu kolorów, plama w centrum pola widzenia.
• Retinopatia cukrzycowa - DR, czyli uszkodzenie naczyń krwionośnych siatkówki oka, może prowadzić do cukrzycowego obrzęku plamki - DME, czyli nagromadzenia płynu w plamce - centralnej części siatkówki. Czynnikami rozwoju retinopatii cukrzycowej są m.in.: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze oraz zaburzenia gospodarki lipidowej. Objawy: pogorszenie ostrości widzenia, zwłaszcza na wprost.
• Zaćma. Nazywana także kataraktą miewa charakter wrodzony, ale najczęściej rozwija się z wiekiem. Nierzadko jest wynikiem chorób, takich jak cukrzyca. Charakteryzuje się częściowym lub całkowitym zmętnieniem soczewki oka. Jest najczęstszą przyczyną upośledzenia widzenia. Objawy: niewyraźne widzenie, problemy z rozpoznawaniem kształtów, zmęczenie oczu.
• Jaskra. Zaniedbana lub nieleczona może prowadzić do całkowitej utraty wzroku. U większości chorych nie daje żadnych objawów. Czasami występuje jaskra zamkniętego kąta, z bardzo wysokim ciśnieniem w oku, któremu towarzyszy silny ból oka, bóle głowy, nudności i wymioty.

Kolor oczu ma znaczenie

Ciekawe, że istnieją zależności między określonym kolorem oczu, a występowaniem wad lub chorób wzroku.

Większe ryzyko wystąpienia jaskry barwnikowej występuje wśród osób z ciemną barwą oczu. Duża ilość pigmentu blokuje bowiem miejsce odpływu płynu z oka, co przyczynia się do wzrostu ciśnienia w gałce ocznej i powstania tego schorzenia. Osoby z ciemnymi oczami są również bardziej narażone na wystąpienie zaćmy. Największe ryzyko jej pojawienia się mają posiadacze brązowych oczu.

Z kolei jasna barwa oczu oznacza dwukrotnie większe ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej (AMD). AMD zazwyczaj występuje u osób powyżej 50. roku życia.

Starzejemy się...

Obraz, który widzimy, jest wyraźny z daleka, a z bliska zamazany, nieostry? Odsuwamy od siebie druk, aby go przeczytać? To prawdopodobnie prezbiopia, czyli starczowzroczność. Brzmi okropnie, ale to tylko naturalny proces fizjologicznego starzenia się, zwłaszcza po przekroczeniu 40. roku życia.

Innymi słowy, to nie choroba, a naturalna konsekwencja upływu czasu. Nie wymyślono na to leku, jednak współczesna medycyna ma na to skuteczne sposoby. Trzeba zgłosić się do kompetentnego specjalisty, który przeprowadzi kompleksowe badanie. Najprostszy sposób korekty wzroku to okulary albo soczewki kontaktowe. Wybierzemy je wspólnie ze specjalistą, dopasowując do naszego stanu zdrowia, oczekiwań, a także trybu życia.

Między 18. a 40. rokiem życia powinno kontrolnie zgłaszać się na badanie do okulisty co dwa-trzy lata. Po ukończeniu 40. roku życia, do lekarza warto wybrać się co rok; z wiekiem rośnie bowiem ryzyko występowania m.in. zaćmy i jaskry. Do okulisty muszą zgłaszać się osoby z już zdiagnozowanymi chorobami i wadami wzroku, noszące okulary lub soczewki kontaktowe.

Wzrok naszej pociechy

Szczególnie ważne jest monitorowanie wzroku u dzieci. Rodzice sami mogą zauważyć niepokojące objawy, np. zeza, i udać się po pomoc do okulisty.

Warto też profilaktycznie, po drugim roku życia dziecka, zrobić podstawowe badania u okulisty. Rodzice starszych dzieci powinni kontrolować, w jakich warunkach dziecko odrabia lekcje, rysuje czy czyta. Niezmiernie ważne jest zwrócenie uwagi, jak długo dziecko siedzi przed monitorem komputera (gry komputerowe!) czy ekranem telewizora.

FLESZ - Trzy miesiące chorobowego, koniec raju dla symulantów!