254 mln zł dla Małopolski zachodniej z funduszu sprawiedliwej transformacji. Można składać wnioski o dotacje. Mają pomóc na czasy "po węglu"

W związku z decyzjami o odchodzeniu od węgla w gospodarce kopalnia w Brzeszczach ma zostać zamknięta do 2040 roku, a w Libiążu do 2049. Bez przygotowania się na "czasy po węglu" było by wiele problemów, głównie związanych z ubożeniem ludzi i całego regionu.

W Małopolsce zachodniej co siódma firma ponad połowę swoich przychodów uzyskuje bezpośrednio ze współpracy z sektorem górniczym, natomiast co 10 pracujący jest realnie zagrożony utratą pracy w związku z transformacją branży górniczej, co stanowi to około 17- 19 tysięcy osób. Oprócz zatrudnionych w kopalniach w Brzeszczach i Libiążu duża część codziennie dojeżdża do pracy na Śląsk.

- Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, to jedno z narzędzi Europejskiego Zielonego Ładu. Pozwoli przede wszystkim na to, aby skutki transformacji energetycznej były jak najmniej odczuwalne - podkreśla marszałek Witold Kozłowski.

FST ma pomóc mniej boleśnie osiągnąć cele odchodzenia od wydobycia paliw kopalnianych. Środki można inwestować w gospodarkę i środowisko, by osoby stopniowo tracące pracę w górnictwie, mogły się przekwalifikować i miały gdzie pracować.

W FST można zdobyć fundusze na rozwój własnej działalności gospodarczej. Przedsięwzięcia planowane w obszarze pomocy na rynku pracy mają szansę nawet na 95 procentowe dofinansowanie. Nabór wniosków o dofinansowanie ich realizacji potrwa do 7 sierpnia br.

Niewiele mniejsze, bo 90 procentowe dofinansowanie projektów można otrzymać na rozwój tzw. fablabów na terenie powiatów: chrzanowskiego, olkuskiego, oświęcimskiego i wadowickiego. Chodzi o tworzenie innowacyjnych pracowni, otwartych laboratoriów, dzięki którym mieszkańcy zyskają dostęp do różnorodnych maszyn i urządzeń, nowoczesnych technologii oraz wiedzy, gdzie będą wspierani w nabywaniu umiejętności związanych z branżami zielonymi oraz dobrymi praktykami klimatycznymi.

Fablaby mają służyć zarówno osobom indywidualnym, jak i konkretnym grupom, np. szkołom, jako miejsca kreowania pomysłów, prototypowania, projektowania, realizacji nowatorskich rozwiązań i dzielenia się z innymi swoim doświadczeniem.

- Fundusze Europejskie pozwolą pokryć koszty zorganizowania kreatywnej przestrzeni, jej wyposażenie oraz przygotowanie i promocję oferty edukacyjnej. Wnioski o wsparcie fablabów można składać do 16 sierpnia br.

Do 1 września można składać wnioski o dotację na realizację przedsięwzięć z zakresu ochrony przyrody i zachowania różnorodności biologicznej ekosystemów i siedlisk przyrodniczych. Na to jest 10,2 mln zł.

Natomiast 41,1 mln zł będzie na rozwój niebiesko-zielonej infrastruktury, wspierających łagodzenie zmian klimatu, redukcję emisji gazów cieplarnianych, wpływających na zachowanie różnorodności biologicznej, takich jak np.: parki kieszonkowe, stawy retencyjne, zielone dachy, ogrody deszczowe, zielone przystanki, "odbetonowanie". Dotacja może pokryć nawet 95 procent kosztów.

Jeszcze w lipcu ogłoszone będą kolejne dwa konkursy w obrębie FST. Jeden dotyczy Odnawialnych Źródeł Energi (OZE) i pozwoli na wsparcie inwestycji w zakresie budowy lub przebudowy instalacji do wytwarzania energii elektrycznej i ciepła wraz z magazynami energii oraz systemami zarządzania energią (np. kolektory słoneczne, fotowoltaika, geotermia, pompy ciepła). Budżet naboru to 54,8 mln zł. Drugi związany jest z rozwojem firm wspierających sprawiedliwą transformację. 141,7 mln zł będzie na dotowanie inwestycji prowadzących do zmiany profilu działalności firmy lub tworzenia nowych miejsc prac na bardziej ekologiczne.

W Brzeszczach mają już koncepcję rewitalizacji i zagospodarowania kilkudziesięciu hektarów terenów pogórniczych po nieczynnej KWK Brzeszcze Wschód. Chcą tu stworzyć kilka stref: przedsiębiorczości, kultury i historii oraz centrum dla mieszkańców, które pełnić będzie funkcję rynku. W ich realizację oprócz gminy zaangażowane mają być przedsiębiorstwa, m.in. spółki Tauron Nowe Technologie czy Węglokoks Energia oraz organizacje społeczne.

Burmistrz Libiąża Jacek Latko także wskazuje kilka konkretnych przedsięwzięć, jakie ta gmina górnicza chciałaby sfinansować z udziałem środków unijnych. Są wśród nich rozwinięcie fotowoltaiki z magazynami energii, szersze wykorzystanie pomp ciepła w budynkach użyteczności publicznej czy wymiany oświetlenia.

Samorządowcy z dziewięciu gmin powiatu oświęcimskiego i Andrychowa już dwa lata temu, właśnie z myślą wspomnianym funduszu przygotowali opracowanie pod nazwą „Zielona oaza innowacji”, w którym przedstawili plany swoich gmin na "czas po odejściu od węgla". Ujęli w nim kilkadziesiąt projektów obejmujących m.in. wzmocnienie potencjału stref gospodarczych, wsparcie finansowe przedsiębiorców, rozwój transportu zeroemisyjnego oraz transformację przedsiębiorstw okołogórniczych.

Na co liczą gminy Małopolski zachodniej z FST

Erozja nad “Pojezierzem olkuskim”. To skutek likwidacji kopalni w Bolesławiu