Chrzanów: zamiast usunąć, głębiej ukryli azbest przed ludźmi

Szczególnie martwi to 70-letniego Andrzeja Barańskiego, mieszkańca bloku przy ulicy Trzebińskiej Mężczyzna od kilku lat ma raka płuc, leczy się. Nie chce już dłużej żyć z azbestem na ścianach.

- Dlaczego nie zlikwidują go raz a dobrze? Przecież kiedyś i tak to trzeba będzie zrobić. Wtedy płyty azbestowe będą w jeszcze gorszym stanie, zaczną się kruszyć i cały rakotwórczy pył wedrze się nam do domów i do moich płuc - już martwi się mieszkaniec Chrzanowa.

Ma za złe władzom spółdzielni mieszkaniowej, że nie zainwestowały w usunięcie groźnego materiału przy okazji ocieplania bloków. Tym bardziej że koszt ocieplenia jednego bloku to niemała przecież kwota - około 500 tys. zł.
- Za takie pieniądze usunięcie azbestu z budynku byłoby chyba możliwe do wykonania - zastanawia się chory na raka Andrzej Barański.

Aleksander Biegacz, prezes Powszechnej Spółdzielni Mieszkaniowej (PSM) w Chrzanowie twierdzi, że demontaż płyt azbestowych byłby zbyt drogi. Jaki to koszt? Tego jednak prezes PSM nie wie.

- Spółdzielnia nie zrobiła takich wyliczeń - mówi lakonicznie. Przekonuje, że odkręcenie płyt azbestowych to nie wszystko. Trzeba jeszcze przebudować filarki międzyokienne łączące pokoje z kuchnią.

- Problemem są więc nie tylko duże koszty związane z samym demontażem azbestu, ale i dodatkowymi pracami budowlanymi - tłumaczy Biegacz. Zaznacza, że przyjęte przez spółdzielnię rozwiązanie jest dopuszczalne przez polskie prawo. Dlatego zdecydowano się na przykrywanie azbestu płytami OSB, które są jednak przykręcane do elementów żelbetowych, a nie azbestu, tak by go nie naruszyć. Włókna azbestowe największe zagrożenie stanowią, gdy podczas usuwania łamią się i kruszą.

Prezes PSM wie, że zgodnie z prawem, do 2032 r. azbest i tak musi zniknąć ze wszystkich budynków w kraju. Nie zastanawia się jednak, czy przed tym terminem spółdzielni uda się go usunąć z bloków.

- Może do tego czasu zmieni się polskie prawo - wyznaje wprost Biegacz. Jerzy Dyczek, profesor wydziału inżynierii materiałowej i ceramiki na AGH w Krakowie, ostrzega, że płyty zawierające azbest mogą być niebezpieczne dla ludzi.
- Wskutek korozji są szkodliwe, a z czasem ryzyko ich uszkodzeń rośnie - mówi prof. Dyczek. Według niego, płyty zawierające azbest najlepiej jak najszybciej usunąć, wynajmując do tego profesjonalną firmę.

W całej Małopolsce zachodniej gminy co roku przeznaczają niemałe pieniądze na usuwanie azbestu. Sama Trzebinia od 2003 r. wywiozła prawie 4,5 tys. ton odpadów zawierających azbest z 1509 gospodarstw domowych. Do ubiegłego roku wydała na ten cel 1,2 mln zł. W ostatnich latach z oświęcimskich domów zniknęło prawie 900 ton azbestu. Drugie tyle czeka na usunięcie. Z azbestu robiło się głównie pokrycia na dachy i okładziny na ściany. Dachy są głównie na domach jednorodzinnych i szopach.

W latach 70. płytami azbestowymi okładano też bloki. Takich jest wiele w Chrzanowie na os. Niepodległości, na ul. Trzebińskiej, w Olkuszu na os. Młodych i Centrum i w Wolbromiu na os. Chrobrego.

Pokrycie azbestu innym materiałem to nie rozwiązanie

Z Wiesławem Dominem, dyrektorem wydziału ochrony środowiska w chrzanowskim starostwie, rozmawia Magdalena Balicka
Mieszkańcy chrzanowskich osiedli spółdzielczych mają podstawy, by obawiać się, że płyty azbestowe zakrywa się tymi z OSB, zamiast je ściągnąć?
Oczywiście. O ile azbest sam w sobie nie jest szkodliwy, o tyle ukruszony, połamany jest bardzo niebezpieczny. To powoduje uwalnianie się drobnych włókien do powietrza i możliwość wdychania ich do płuc. O takie ukruszenie nietrudno przy samym remoncie czy wymianie okien znajdujących się przy płytach.

Do 2032 r. azbest ma całkowicie zniknąć z terenu Polski. To realne?
Nie mam pojęcia, jak sobie z tym poradzimy. Choć każda gmina każdego roku inwestuje jakieś sumy w wywóz azbestu z prywatnych posesji, to nadal zalega go całe mnóstwo, zarówno w powiecie chrzanowskim jak i w całym kraju. Przykrywanie go jednak innym materiałem, jak robi to spółdzielnia, choć jest legalne, nie jest rozwiązaniem. W ciągu tych osiemnastu lat na pewno będą konieczne remonty elewacji modernizowanych dziś budynków. Wtedy zwiększy się zagrożenie uszkodzenia coraz starszego azbestu. Zdzieranie go ze ścian w takim stanie będzie dla mieszkańców bardzo niebezpieczne.

Przypomnijmy jeszcze czym grozi wdychanie włókien azbestowych.
Azbest wywołuje choroby układu oddechowego. Jest między innymi przyczyną pylicy.

Gminy wywożą azbest za darmo

Gmina Oświęcim przeznaczy w tym roku na wywóz azbestu tylko 20 tys. zł, czyli o połowę mniej niż przed rokiem. Wtedy udało się wywieść 115 ton z 56 domostw. Wnioski można składać do końca sierpnia w wydziale ochrony środowiska w magistracie w Oświęcimiu.
Gmina Olkusz przeznaczy w tym roku na ten sam cel 53 tys. zł. Mniej o 8 tys. zł niż w 2012 r. - Przed rokiem pozbyliśmy się 262 ton ze 126 posesji. Każda tona kosztowała nas 265 złotych - informuje Renata Gęgotek, naczelniczka wydziału ochrony środowiska z Olkusza, przyznając jednocześnie, że tego niebezpiecznego odpadu wciąż zalega w gminie mnóstwo.
W Chrzanowie do wydania w tym roku jest 50 tys. zł. O 4 tys. zł więcej niż przed rokiem, kiedy odebrano 152 tony tego odpadu.

Artykuły, za które warto zapłacić! Sprawdź i przeczytaj
Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!
"Gazeta Krakowska" na Twitterze i Google+