Urlop macierzyński w Kodeksie pracy
Co do zasady, sam powrót pracownicy po urlopie macierzyńskim do pracy nie chroni jej przed wypowiedzeniem umowy o pracę przez pracodawcę. Zgodnie z Kodeksem pracy w okresie urlopu macierzyńskiego (podobnie jak w okresie ciąży oraz od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego, a także urlopu wychowawczego lub ich części – do dnia zakończenia tego urlopu) pracodawca nie może prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę, ani nie może jej wypowiedzieć lub rozwiązać, z zastrzeżeniem wyjątków określonych przepisami Kodeksu pracy.
Do wyjątków, w których pracodawca będzie mógł wypowiedzieć lub rozwiązać stosunek pracy w trakcie wskazanych powyżej urlopów zalicza się przypadki, gdy:
zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika;
nastąpi ogłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Zatem, zgodnie z powyższym, stosunek pracy pracownika jest chroniony przed rozwiązaniem lub wypowiedzeniem w trakcie przebywania na jednym ze wskazanych powyżej urlopów, w tym na urlopie macierzyńskim. Ponadto, pracodawca ma obowiązek dopuścić pracownika po zakończeniu urlopu macierzyńskiego (a także urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu ojcowskiego oraz urlopu wychowawczego) do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe - na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby pracownik nie korzystał z urlopu.
Oznacza to, że ochroną objęty jest tylko obowiązek dopuszczenia pracownika do pracy, natomiast w związku z brakiem ochrony stosunku pracy po powrocie, pracodawca od razu po powrocie może wręczyć pracownikowi wypowiedzenie umowy o pracę.
Warto wiedzieć: można uchronić się przed zwolnieniem
Rodzi się w tym kontekście pytanie czy istnieje jednak możliwość uchronienia się przez pracownicę wracającą do pracy po urlopie macierzyńskim przed zwolnieniem z pracy? Na tak postawione pytanie odpowiedź jest twierdzącą, przy czym dotyczy tylko osób, które zdecydują się na obniżenie swojego etatu po urlopie macierzyńskim. Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej o obniżenie jego wymiaru czasu pracy, przy czym do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego.
Powyższy wniosek składa się na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika, a także nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy, do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy. Pamiętać należy również, że w przypadku złożenia wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy po wypowiedzeniu umowy o pracę, ochrona nie przysługuje.
