WIDEO: Krótki wywiad
Ten katalog dobrych praktyk zostanie we wtorek przekazany uczestnikom dwudniowej konferencji naukowej "Zabytki i energia. Tynki szlachetne okresu modernizmu. Problemy ochrony". Ma odtąd być jak najszerzej rozpowszechniany.
- Trzeba będzie się teraz zająć zabytkami modernizmu, nadchodzi fala ich renowacji, bo na takim są już etapie. A ich wartość tkwi właśnie w tynku szlachetnym - mówiła w poniedziałek jedna z prelegentek konferencji, konserwator dzieł sztuki Bożena Boba-Dyga. - Na przykład pomalować takie tynki to odebrać im życie, ich estetykę - podkreślała, pokazując przykłady zniszczonych w ten sposób obiektów na terenie Krakowa.
Pomysłodawczynią i współautorką katalogu wytycznych w sprawie ochrony tynków doby modernizmu jest małopolska konserwator zabytków Monika Bogdanowska.
- Trwa termomodernizacja licznych, rozmaitych obiektów, w tym takich, które powinny podlegać ochronie. To nas zmobilizowało do działania. Bo widzimy, że budynki, które powinny być chronione i powinny zachować swoje elewacje, są obklejane styropianem. Znikają wtedy detale, znika charakter obiektów. Powinniśmy patrzyć na budynki jako na dzieło projektanta, a tymczasem w takiej sytuacji następuje radykalna zmiana, naruszenie całej koncepcji projektowej. Szczególnie dużo tego typu działań jest widocznych w Nowej Hucie, trochę mniej w Krakowie, ale generalnie jest to problem, który dotyczy całej Polski - mówi wojewódzka konserwator Monika Bogdanowska.
Wytyczne i zalecenia zmieszczono w broszurze ze zdjęciami. Jak podkreśla wojewódzka konserwator, ma ona mieć charakter poradnika dla użytkowników. - To cieniutka książeczka, napisana w sposób jasny, logiczny, przejrzysty. Każdy znajdzie tam ściśle użytkowe informacje, o czym trzeba pamiętać, czym jest np. odsalanie, po co się to robi, kiedy trzeba, a kiedy nie trzeba - wymienia Bogdanowska. Jak dodaje, najważniejsze zalecenia mówią o tym, że jeśli ma się tynki szlachetne na elewacji, to nie można jej obkładać styropianem, nie można jej malować, a wszystkie prace powinny być prowadzone pod nadzorem konserwatorskim.
Wojewódzka konserwator zwraca też uwagę, że nie powinniśmy oczekiwać, że po renowacji stara elewacja będzie wyglądać jak nowa. - Nie to powinno być celem prowadzenia prac konserwatorskich. Te tynki mogą być trochę zabrudzone, nierówne, trochę przepłukane. To jest immanentna część obiektu historycznego - mówi dr Bogdanowska.
We wtorek na konferencji można też było usłyszeć o metodzie termomodernizacji, która nie ingeruje w zewnętrzną strukturę budynków.
- Trzeba sobie zadać pytanie, czy docieplanie ścian od zewnątrz w każdym przypadku ma sens, a także - czy jest to jedyna i najlepsza droga termomodernizacji. Jeżeli przytoczymy zestawienia, w jaki sposób ucieka ciepło z budynku, to okaże się, że tylko w 20-30 procentach odbywa się to przez ściany, a w 70-80 proc. - przez nieszczelne okna, drzwi, nieszczelne elementy związane z kanałami wentylacyjnymi, a przede wszystkim przez dach - zwraca uwagę dr hab. Marcin Furtak, profesor Politechniki Krakowskiej.
We wtorek w ramach konferencji od godz. ok. 10.15 będzie trwała szczególna wycieczka po Nowej Hucie, która rozpocznie się na Placu Przy Poczcie. Dr Waldemar Komorowski pokaże zainteresowanym dobre, ale też te najgorsze przykłady, jak "zajęto się" nowohuckimi budynkami, jak podlegają one m.in. styropianizacji, która deformuje tę ciekawą architekturę.
