Kraków. Jacka Majchrowskiego krytykują nawet ludzie z jego otoczenia. Pozycja prezydenta słabnie? ANALIZA

- Nie należę do radnych typu BMW, czyli bierny, mierny i wierny. Jeżeli coś mi się nie podoba w polityce miasta, to mówię o tym także prezydentowi. Podtrzymuję więc, że zaprzestanie budowy mieszkań komunalnych to błąd. Nie wyobrażam sobie, by w kluczowych sprawach takich jak budżet czy absolutorium dla prezydenta głosować przeciwko, ale są rzeczy, z którymi się nie zgadzam i o tym mówię - podkreśla radny Łukasz Wantuch.

Wylicza przy tym inne działania prezydenta i urzędu, które krytykuje. - Uważam, że błędem było wykupienie za 283 mln zł budynków po Szpitalu Uniwersyteckim na Wesołej. Krakowa nie stać na takie transakcje i adaptacje poszpitalnych obiektów. Nie stać nas też na ciągłe dokładanie do remontów stadionu Wisły czy utrzymywanie i remonty fortów. Błędem było również wydanie milionów na miejską telewizję Play Kraków News, którą oglądają nieliczni. Albo trzeba dołożyć i sprawić, by ta stacja była dostępna w jakiejś telewizji kablowej albo trzeba ją zlikwidować - dodaje radny Wantuch.

Oprócz niego w prezydenckim klubie "Przyjazny Kraków" jest jeszcze ośmiu radnych. - W klubie nie ma obowiązku pełnego poparcia tego co proponuje prezydent i urzędnicy. Przykładowo ostatnio większość zmiażdżyła pomysł wprowadzenia wspólnego miesięcznego biletu na przejazdy miejskimi tramwajami i autobusami oraz pociągami PKP, który miałby być droższy o 27 zł od obecnego biletu okresowego w komunikacji miejskiej. Uznaliśmy to za ukrytą podwyżkę - komentuje radny Wantuch.

Wśród radnych "Przyjaznego Krakowa" nieraz krytyczne słowa wobec polityki miasta można też usłyszeć od Anny Prokop-Staszeckiej. W jednej z interpelacji zwróciła uwagę, że od dwóch lat północna część Krakowa jest komunikacyjnie sparaliżowana z powodu braku odpowiedniej koordynacji remontów.

- Powtarzam też, że z Krakowa nie zrobimy drugiej Danii i wszyscy na rowery się nie przesiądą. Nie przekonuje mnie również tworzenie parków kieszonkowych z dwoma drzewami na krzyż. Wróciłam z Rzymu. Tam wzdłuż ulic sadzą szpalery drzew. Jeżeli mówimy o ochronie powietrza, to potrzebne są nam takie rozwiązania - przekonuje radna Prokop-Staszecka, która jest znanym krakowskim lekarzem pulmonologiem. - W szpitalu kieruję oddziałem i spotykam się z krytyką ze strony pracowników. Mówią, że gdyby nie było krytyki, to przewróciłoby mi się w głowie i mają rację - dodaje.

Co na to wszystko prezydent Jacek Majchrowski? W jego imieniu do sprawy odniosła się rzeczniczka Monika Chylaszek: - Prezydent nigdy nie cenzurował wypowiedzi radnych, podobnie jak nie wprowadzał dyscypliny głosowań. Bardzo często wypowiedzi mogą wynikać nie z negowania polityki urzędu, ale np. z braku kompletnych danych na jakiś temat.

Przewodniczącym klubu "Przyjazny Kraków" jest radny Jacek Bednarz. Zaznacza, że klub ten składa się z indywidualności i każdy ma swoje zdanie. - Nie jest tak, że bezkrytycznie przyjmujemy wszystkie inicjatywy urzędu. Bierzemy pod uwagę stanowiska, oczekiwania mieszkańców. O wielu sprawach rozmawiamy, ale od razu nie idziemy z tym do prasy. Jedni radni bardziej, drudzy mniej emocjonalnie reagują. Nie zawsze też mają pełną wiedzę. W przypadku budowy mieszkań komunalnych to ta inicjatywa została zawieszona, ale prezydent wskazuje inne możliwości pozyskiwania lokali dla mieszkańców - mówi radny Bednarz.

Zwraca uwagę, że w wyborach radni prezydenccy startowali na wspólnej liście z przedstawicielami Platformy Obywatelskiej i Nowoczesnej, z którymi tworzą koalicję, ale to nie powoduje, że koalicjanci nie krytykują prezydenta. W tym roku większość radnych PO i Nowoczesnej nie zagłosowało za udzieleniem prezydentowi wotum zaufania.

Radny miejski Dominik Jaśkowiec z Platformy-Koalicji Obywatelskiej zwraca uwagę, że nic nie dzieje się bez przyczyny. Jest przekonany, iż mamy do czynienia z najgorszą kadencją prezydenta Krakowa, a sprawy miasta nie idą w dobrym kierunku, co zostało dostrzeżone przez część środowiska Jacka Majchrowskiego.

- Widzimy brak kontaktu prezydenta z rzeczywistością, z rzeczywistymi problemami mieszkańców. Część radnych, urzędników i współpracowników prezydenta to zauważa, dlatego krytykują oni działania Jacka Majchrowskiego. Z drugiej strony trzeba zauważyć, że w środowisku prezydenckim trwa walka o sukcesję, co było widać przy okazji urlopu wiceprezydenta Andrzeja Kuliga, który miał być długi, a jednak okazał się krótki - komentuje radny Jaśkowiec.

Informacja o tym, że Andrzej Kulig idzie na urlop, gruchnęła we wtorek 4 października. Niby nic w tym dziwnego: w końcu każdy urzędnik ma do niego prawo. Nie jest jednak tajemnicą, że między wiceprezydentem a Jackiem Majchrowskim zrodził się konflikt, który w ostatnim czasie zaczął narastać (pisały o tym media, mówili miejscy radni). I to właśnie ten konflikt zdaniem naszych informatorów mógł być rzeczywistym powodem urlopu wiceprezydenta Krakowa, a nie fakt, że potrzebuje on wypoczynku.

Nieoficjalnie mówi się o tym, że Andrzejowi Kuligowi nie podoba się m.in. wydawanie przez gminę milionów złotych na nową miejską telewizję Play Kraków News. Ta ostatnia powstała w marcu 2022 roku po to, by pokazywać, jak krakowianie pomagają uchodźcom z Ukrainy. Z czasem stała się jednak kolejnym kanałem informacyjnym władz miasta (Kraków ma już od lat jedną miejską telewizję, która jest częścią portalu internetowego krakow.pl) i kosztuje podatników miliony zł.

Mówiło się o tym, że Andrzej Kulig pójdzie na dłuższy urlop. Spekulowano nawet, że może już nie wrócić do pracy w urzędzie. Ale skończyło się na pojednaniu i powrocie wiceprezydenta Kuliga do pracy po tygodniu.

Zapytany o krytykę prezydenta ze strony Łukasza Wantucha, radny Jaśkowiec komentuje: - Kiedyś radny Wantuch publicznie zapowiedział, że już więcej nie będzie startował do Rady Miasta Krakowa. Zapewne środowisko prezydenta w najbliższych wyborach ułatwi mu spełnić tę deklarację i na liście prezydenckiej do Rady Miasta Krakowa Łukasz Wantuch się nie znajdzie.

Żelazną opozycją wobec Jacka Majchrowskiego od początku kadencji jest klub "Kraków dla Mieszkańców". Jego lider Łukasz Gibała uważa, że krytyka Jacka Majchrowskiego przez jego własne środowisko wynika z faktu, iż poparcie dla obecnego prezydenta topnieje, podobnie jak jego popularność w Krakowie. - Tak to zwykle bywa w środowiskach politycznych, że gdy zbliża się klęska, zaczynają się podziały, kłótnie oraz próby salwowania się ucieczką z tonącego okrętu - przekonuje radny Gibała.

Jego zdaniem Jacek Majchrowski, jeśli znów wystartuje w wyborach, może starać się szukać wsparcia w Prawie i Sprawiedliwości. - Nastąpiło wyraźne zbliżenie między środowiskiem prezydenta Krakowa a PiS-em. Możliwe, że Zjednoczona Prawica poprze Jacka Majchrowskiego w wyborach. Jednak nie jest również wykluczone, że to prezydent, gdyby zdecydował, że jednak nie będzie ubiegał się o kolejną kadencję, poprze kandydata Zjednoczonej Prawicy - dodaje przewodniczący "Krakowa dla Mieszkańców".

Radni PiS nieraz głosują razem z radnymi prezydenckimi, ale na co dzień nie szczędzą słów krytyki wobec polityki Jacka Majchrowskiego i urzędu. Radny PiS Michał Drewnicki nie krył ostatnio poirytowania grą personalną z udziałem prezydenta i jego zastępcy Andrzeja Kuliga. - Bardziej niż na takich gierkach prezydent powinien skupić się na rozwiązywaniu problemów mieszkańców, m.in. komunikacyjnych. Wojenki personalne Majchrowski kontra Kulig są gorszące dla krakowian - podsumowuje Michał Drewnicki.

Przewodniczący klubu PiS w Radzie Miasta Krakowa Włodzimierz Pietrus odczytuje krytykę działań prezydenta przez radnego Łukasza Wantucha jako po prostu różnicę zdań między nimi, która nie ma większego wpływu na pozycję Jacka Majchrowskiego w mieście. Inaczej patrzy natomiast na spory między prezydentem a jego zastępcą Andrzejem Kuligiem.

- Można to odczytywać w taki sposób, że mamy w Krakowie dwa ośrodki decyzyjne. U podwładnych powstaje wówczas pewnego rodzaju schizofrenia. Nie wiedzą, kogo mają słuchać. W tej sytuacji faktycznie pozycja prezydenta może słabnąć. Zarządzanie miastem, mówiąc kolokwialnie, rozjeżdża się - komentuje Włodzimierz Pietrus.

Zdaniem Łukasza Gibały na razie mamy do czynienia z political fiction. - Jest możliwych naprawdę bardzo dużo różnych wariantów. Prawdopodobny jest też przecież scenariusz, w którym Jacek Majchrowski wystartuje jako kandydat niezależny, popierany przez SLD i PSL, czyli dwa środowiska, które są najbardziej wierne obecnemu prezydentowi Krakowa. Nie wykluczam jednak, że również i one przestaną popierać Jacka Majchrowskiego, jeśli poparcie dla niego nadal będzie topnieć - przekonuje radny Gibała.

Twierdzi, że "Kraków dla Mieszkańców" to jedyna siła polityczna w Radzie Miasta Krakowa, która od kiedy powstała konsekwentnie krytykuje działania Jacka Majchrowskiego, jak również pokazuje, że wiele rzeczy w mieście można zrobić lepiej niż proponuje to jego obecna władza. - Myślę, że żaden inny klub w Radzie Miasta nie może poszczycić się taką konsekwencją. Jeśli chodzi o PO i PiS, to ich działanie polega na ciągłym lawirowaniu i myśleniu bardziej o własnym interesie niż o dobru mieszkańców Krakowa - przekonuje radny Gibała.

Wskazuje, że Platforma Obywatelska nie tylko przez lata współrządziła Krakowem z Jackiem Majchrowskim, ale jej reprezentanci otrzymali również od prezydenta stanowiska w strukturach miasta, m.in. w gminnych spółkach. - PO stoi w rozkroku. Z jednej strony chciałaby trochę odciąć się od Jacka Majchrowskiego, bo widzi, że jego popularność spada, a z drugiej nadal chciałaby z nim współpracować, żeby zachować wpływy i stanowiska - podsumowuje Łukasz Gibała.

Według ekspertów w Krakowie mamy specyficzną sytuację polityczną. - To dziwna sytuacja, w której słowa krytyki padają wewnątrz prezydenckiego klubu. I to są mocne słowa o błędach, potknięciach, niewłaściwych posunięciach. Nie wiadomo więc, czy ten klub nie będzie ewaluował w takim kierunku, że przestanie być sterowalny przez prezydenta. Jeszcze do niedawna nie do wyobrażenia było też w Krakowie, żeby dochodziło do otwartej niezgody między prezydentem a którymś z jego zastępców.
Sprawa szybko została jednak załatwiona po krakowsku - komentuje prof. Marek Bankowicz, politolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

- Wszystko w Krakowie zaczyna wyglądać więc bardzo elastycznie. Prezydent miał konflikt z Platformą Obywatelską, ale okazało się, że nie był to spór głęboki. Z drugiej strony wiadomo, że nie jest człowiekiem Prawa i Sprawiedliwości i raczej pozostawał na liniach kolizyjnych z tym ugrupowaniem, ale w ostatnim czasie bardzo pozytywnie się wypowiadał o różnych politykach PiS-u z Małgorzatą Wassermann na czele i dawał sygnały, że może kto wie, byłaby odpowiednim kandydatem na prezydenta Krakowa - dodaje.

Zdaniem prof. Bankowicza obecne zdarzenia sugerują, że mijają czasy, w których prezydenta Majchrowskiego można było odbierać jako hegemona polityki samorządowej w mieście.

- Co by nie powiedzieć, ta bardzo długa, 20-letnia prezydentura jest na zakręcie. Jak jeszcze do niedawna u bukmacherów można było obstawiać, że prezydent Majchrowski z różnych zawirowań i wyborów wyjdzie zwycięsko, to obecnie - gdyby zdecydował się kandydować - to jego wygrana nie jest przesądzona - ocenia prof. Bankowicz.

Nie wyklucza też, że prezydent świadomie doprowadza do rozluźnienia w swoich szeregach, by zbudować przed kolejnymi wyborami swój wizerunek człowieka, który jest ponad wszelkimi podziałami i jest tak wielkim demokratą, że toleruje upublicznione różnice zdań nawet w swoim najbliższym kręgu.

- To byłaby nowatorska strategia, ale ryzykowna. Nie wiadomo jak zostałoby to ocenione, czy jako siła prezydenta demokraty i humanisty, czy raczej jako słabość - komentuje prof. Bankowicz.

Pierwszy raz w historii zmieniono kurs planetoidy