„Zobaczcie, co straciliśmy” – pod takim hasłem Kino Kijów przeprowadzi akcję promującą twórczość Krystyny Strachockiej- Zgud, 101-letniej artystki, która jest autorką monumentalnej mozaiki w foyer kina. Od piątku 6.09 września na zewnętrznym ekranie „Kijowa” pojawi się wizualizacja zniszczonej szklanej mozaiki, która zdobiła dawną kawiarnię w Hotelu Forum.
- Nie możemy pogodzić się ze stratą kolejnego dzieła sztuki, które powstało za sprawą twórczej determinacji Krystyny Strachockiej- Zgud – mówi Miłosz Horodyski, autor monografii poświęconej artystce. – Studiując wnikliwie życiorys artystki można dopiero zrozumieć z jak wielkim poświęceniem pracowała nad swoimi mozaikami, ile włożyła w tę pracę trudu i jak ogromnym dla niej bólem jest dewastacja jej artystycznej wizji. Chcemy, dysponując eksponowanym miejscem w mieście, przywrócić jej sztukę Krakowowi.
Wizytówką twórczości Strachockiej- Zgud jest ponad 300-metrowa mozaika stworzona dla krakowskiego kina Kijów. Artystka była jednak wszechstronna, pracowała jako designerka, architektka wnętrz, projektantka kultowych mebli, twórczyni monumentalnych kompozycji ceramicznych, realizowanych we współpracy z osławioną Spółdzielnią "Kamionka" ale również jako nauczycielka akademicka.
Nie tylko Hotel Forum
- Sprawa Hotelu Forum to kolejny przypadek współczesnego wandalizmu architektonicznego – podkreśla profesor Grzegorz Biliński z Instytutu Sztuk Progresywnych ASP w Krakowie – Podobny wyrok zapadł na „Żywy mur” we wnętrzu Pijalni Wód Mineralnych w Krynicy-Zdroju.
Oddana w 1971 roku największa w Europie pijalnia wód pełniła funkcję ogrodu zimowego. Sala koncertowa była w formie rozchylającego się kwiatowego kielicha w kolorowej ceramicznej strukturze. Przeszklone ściany miały sprawiać wrażenie jednej przestrzeni z deptakiem i lasem. Walka o zachowanie mozaiki trwała dłużej niż jej powstawanie. Latem 2013 roku rozpoczął się remont budynku. Sala koncertowa w pierwotnym kształcie przestała istnieć, a co za tymi idzie także i dzieło w formie zaproponowanej przez Strachocką-Zgud. Wykonawca, mimo protestów artystki, wykorzystał kafle z mozaiki do udekorowania ściany nad kranami z wodą zdrojową.
- Walka o mozaikę w Krynicy-Zdroju była ostatnią bitwą Krystyny Strachockiej-Zgud, której nie pokonały życiowe trudności, zmagania z trudną materią jaką była ceramika architektoniczna i przeciwnościami, jakie stawały jej na drodze w trakcie pracy zawodowej – dodaje Miłosz Horodyski - W 1980 roku wykonała ostatnią dekorację na elewacji budynku przy ul. Janowa Wola w Krakowie. Niedługo później przyszedł stan wojenny, który przerwał jej karierę artystyczną.
Krystyna Strachocka-Zgud po wybuchu stanu wojennego zaangażowała się w działalność opozycyjną. Była również aktywna przy tworzeniu Komitetów Obywatelskich i angażowała się w organizację pierwszych wolnych wyborów.
Co się stało z mozaiką z Hotelu Forum?
Przypomnijmy, na ostatnim piętrze Hotelu Forum w Krakowie, przez lata mieściła się kawiarnia Panorama. Tutaj znajdowała się kolorowa mozaika, która zdobiła przez lata jedną ze ścian przy tarasie.
Składająca się z setki szklanych baniek, różnego koloru i o różnym kształcie przyciągała wzrok o każdej porze dnia i nocy. Na tamte czasy, w tak modernistycznym budynku, było to prawdziwe dzieło sztuki. Gdy zamknięto hotel w 2002 roku, zastanawiano się, ile z jego wystroju przetrwa do późniejszych czasów.
Niedawno w tych przestrzeniach dawnego hotelu Forum otwarto nowy lokal, ale mozaiki już nie ma i nie wiadomo, kto ją zniszczył.
