Kraków. XIX-wieczny drewniany dom młynarza w Mogile - jak nowy

"Pierwszy etap ratowania domu prawie zakończony. Po rozbiórce, konserwacji i rekonstrukcji wygląda jak nowy. Zgodnie z zaleceniami konserwatorskimi belki będą na zewnątrz pobielone jak nakazuje miejscowa tradycja. Zmieniony kształt dachu zaproponowano na podstawie historycznego zdjęcia, na którym widać, że ta część dachu miała właśnie taki naczółek" - relacjonuje w mediach społecznościowych Antoni Łapajerski, miłośnik historii Nowej Huty, autor strony na Facebooku "Nowa Huta mniej znana", który systematycznie śledzi i fotografuje rekonstrukcję zabytku. Naczółek, o którym wspomina, to ścięty narożnik szczytu dachu.

Po uratowaniu i remoncie domu młynarza planowane jest włączenie go do Muzeum Historii i Duchowości Cystersów. Sale, które zostaną urządzone wewnątrz, mają mieć charakter muzealny, znajdziemy tam opowieść o historii Mogiły i tego miejsca, stare zdjęcia, itp. Pojawi się m.in. przypomnienie, że przed młynem obok klasztoru cystersów Wojciech Bogusławski ulokował akcję opery "Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale". Oprócz tego w obiekcie planowana jest część, gdzie będzie można usiąść np. przy herbacie, miejsce spotkań.

- Przed nami jeszcze rok pracy - mówi ojciec Mateusz Kawa z opactwa cystersów w Mogile, kustosz Muzeum Kultury i Duchowości Cystersów, gdy pytamy, kiedy do domu młynarza będą mogli wejść odwiedzający. Do wykonania pozostały prace budowlane, wykończeniowe, dotyczące instalacji czy urządzenia wnętrz.

Przypomnijmy: dom młynarza to jeden z ostatnich reliktów XIX-wiecznej zabudowy wsi Mogiła. Powstał jako budynek mieszkalny dobudowany do młyna, który wcześniej należał do cystersów. Młyn użytkowany był przez różnych młynarzy na zasadach dzierżawy, później na prawach wieczystej dzierżawy (młyn działał do 1955 r., a jego ostatnią właścicielką była Apolonia Chwastek). Zaś dom - stał się siedzibą kilku pokoleń mogilskich młynarzy.

Nieruchomość cystersi odkupili z rąk prywatnych w 2019 roku. Dom młynarza wymagał pilnej interwencji. Po jego uratowaniu i rekonstrukcji zakonnicy planują włączyć ten zabytek do niedawno powstałego w Mogile Muzeum Historii i Duchowości Cystersów. Przewidywana jest tam ekspozycja poświęcona m.in. historii Mogiły. Koncepcja całego przedsięwzięcia zakłada również odtworzenie rozebranych kilkadziesiąt lat temu zabudowań naziemnych dawnego młyna (parterowych).

Ratowanie domu młynarza to ponadmilionowa inwestycja. Przedsięwzięcie w większości (ponad 70 proc.) finansowane jest z dotacji przyznanej przez Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa.

Czy Polska ma szanse uzyskać reparacje od Niemiec?