W Kolegium Zakonu Pijarów przy ul. Pijarskiej znaleziono pozostałości trzech średniowiecznych kamenic. Dwa najstarsze z tych budynków powstały w XIV wieku i były budowane krótko po sobie (około połowy lub przed połową XIV w.), natomiast trzeci budynek - zdaniem specjalistów - można datować na wiek XV. O tamtych budowlach teraz przypominają odkryte fragmenty murów czy dwa portale gotyckie - kamienny i ceglany.
Pijarzy są obecni w Krakowie od połowy XVII wieku. Ich kościół, zaprojektowany przez Kacpra Bażankę, zbudowano w latach 20. XVIII wieku. Zakonnicy zajęli kamienice stojące obok, z czasem przekształcili je w dom zakonny.
- Jak się okazało w trakcie prac, nasze kolegium jest posadowione na trzech wcześniejszych kamienicach. Zostały one wykorzystane przez naszych poprzedników pijarów, którzy otrzymali tę fundację od Lubomirskich, do wybudowania klasztoru. Kamienic nie zburzono, tylko wykorzystano ich fundamenty i ściany - tłumaczy o. Józef Tarnawski, ekonom prowincji oo. Pijarów.
Te najstarsze budowle - zachowane w dużym stopniu w piwnicach kolegium przy Pijarskiej - miały przynajmniej dwie kondygnacje naziemne. - Z tych kondygnacji niewiele dziś widać, bo już na wysokości pierwszego piętra dominuje substancja z XV i XVI wieku, z późniejszych przebudów - mówi badacz architektury i historyk sztuki Stanisław Cechosz z pracowni Cempla i Partnerzy Konserwacja Zabytków, który teraz odkrywa przeszłość tego obiektu.
Na parterze i I piętrze kolegium znaleziono z kolei barokowe arkady. - Mógł tu być szeroki korytarz komunikacyjny, otwarty dużymi oknami - zamkniętymi półkolistymi arkadami - w kierunku północnym - stwierdził Stanisław Cechosz. Ta część klasztoru istniała już w XVI wieku, zaś w XVIII w. została gruntownie przebudowana. Prawdopodobnie za pojawieniem się tych dużych otworów w ścianie XVI-wiecznej na parterze i I piętrze stoi Francesco Placidi, który zaprojektował fasadę kościoła pijarów, ale też właśnie przebudował wtedy klasztor.
Co szczególnie zaskoczyło badaczy? - Nie spodziewaliśmy się, że w pobliżu murów obronnych będą budowle, które można datować na wiek XIV. Wiadomo, że działki przy Rynku i przy głównych ulicach wychodzących z niego były najwcześniej zabudowywane. A tu się okazało, że tak blisko murów obronnych mamy budowle bardzo sędziwe jak na tę okolicę - odpowiada Cechosz.
Kolegium przy Pijarskiej funkcjonuje jako dom zakonny i siedziba zarządu prowincji. Nie przewiduje się tu ekspozycji wszystkich znalezisk. Natomiast zostaną one przesłonięte w taki sposób, że będzie można do nich wrócić w przyszłości.
Badania u pijarów są prowadzone w ramach projektu „Perła polskiego baroku - rewaloryzacja nowo odkrytych, unikatowych polichromii w krypcie kościoła Pijarów w Krakowie oraz odtworzenie historycznych galerii w Kolegium Pijarskim w celu udostępnienia zabytkowych wnętrz i poszerzenia działalności kulturalnej”. Przedsięwzięcie jest współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Funduszy Europejskich Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 oraz ma zapewnione trzyletnie finansowanie z pieniędzy rozdzielanych przez Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa. Realizacja potrwa do jesieni przyszłego roku.
KONIECZNIE SPRAWDŹ:
