W debacie zatytułowanej „Jak optymalnie wykorzystywać rozproszone zasoby energetyczne” wzięli udział przedstawiciele władz centralnych, samorządów, spółdzielni energetycznych, społeczności lokalnych, uczelni wyższych, a także przedstawiciele operatorów sieciowych (m.in. Polskich Sieci Energetycznych, Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej, Tauronu, krakowskiego MPEC).
Starali się oni znaleźć odpowiedzi na pytania: co należy zrobić, aby zmaksymalizować pozytywne efekty postępującej transformacji energetycznej, mając do dyspozycji ograniczone zasoby techniczne, społeczne i kompetencyjne, a wszystko to w zgodzie z obowiązującą legislacją. Dodajmy, że istotny element tego kontekstu – uwarunkowania ekonomiczne – staną się tematem osobnej konferencji.
Od dużych do małych – myślenie o energetyce się zmienia
Debatę na AGH rozpoczął wiceminister klimatu i środowiska Miłosz Motyka, który w swym wystąpieniu wprowadzającym zwrócił uwagę na istotne aspekty związane z energetyką rozproszoną w kontekście bezpieczeństwa energetycznego. Podkreślił m.in., że transformacja energetyczna, która obecnie trwa w Polsce, ma sens i jest opłacalna ekonomicznie, a przeprowadza się ją po to, by zagwarantować stabilne dostawy energii po akceptowalnych dla społeczeństwa cenach.
Istotnym elementem tejże transformacji jest energetyka rozproszona, będąca alternatywą dla tradycyjnego modelu energetycznego, w którym energia jest wytwarzana w dużych elektrowniach i przesyłana na duże odległości.
– Czy energetyka rozproszona ma w Polsce sens i czy ma już jakieś doświadczenie? Absolutnie tak – podkreślił wiceminister Motyka, przywołując m.in. przykład boomu na fotowoltaikę. – Bo transformacja energetyczna dzisiaj to nie jest tylko transformacja od węgla poprzez gaz do atomu i odnawialnych źródeł energii, ale też od wielkich jednostek wytwórczych do jednostek małych, lokalnych – uzupełnił.
Zwrócił również uwagę, że myślenie o energetyce się zmienia. Zmienia się także podejście samorządów i wspólnot lokalnych – widać ich zwiększoną aktywność i dużą wolę oraz chęć współpracy z państwem i operatorami sieciowymi w celu wzięcia odpowiedzialności za bezpieczeństwo energetyczne. – Rozproszone źródła energii często bilansują system na poziomie lokalnym i dają ludziom gwarancję większego bezpieczeństwa, a gminom się to po prostu opłaca – skwitował Miłosz Motyka.
Efektywne zarządzanie lokalnymi źródłami energii i zrównoważony rozwój
Debata „Jak optymalnie wykorzystywać rozproszone zasoby energetyczne” przyniosła kilka istotnych wniosków. Po pierwsze potrzeba współpracy samorządów i sektora energetycznego – samorządy odgrywają bowiem kluczową rolę w procesie transformacji energetycznej. Ich zaangażowanie w planowanie i realizację projektów energetycznych jest niezbędne, aby dostosować lokalne potrzeby do ogólnokrajowych celów. Zwrócono również uwagę, że współpraca z operatorami systemów dystrybucyjnych jest kluczowa dla efektywnego zarządzania siecią energetyczną.
Uczestnicy debaty doszli także do wniosku, że istnieje potrzeba zwiększenia edukacji w zakresie energetyki, zarówno wśród samorządowców, jak i obywateli. Zrozumienie zasad funkcjonowania rynku energii oraz korzyści płynących z OZE jest istotną podstawą dla akceptacji transformacji. Wskazano też na konieczność tworzenia prostych i zrozumiałych materiałów informacyjnych, które pomogą w edukacji społeczności lokalnych.
W dyskusji podkreślono znaczenie innowacyjnych rozwiązań, takich jak magazyny energii, które mogą wspierać stabilność systemu energetycznego. Zwrócono również uwagę na potrzebę inwestycji w technologie, które umożliwią efektywne wykorzystanie energii odnawialnej oraz zminimalizują straty w sieci.
Uczestnicy debaty podkreślili znaczenie lokalnego bilansowania energii, które pozwala na lepsze dostosowanie produkcji do zapotrzebowania w danej społeczności, co ma też istotny wpływ na zrównoważony rozwój. Wskazano na konieczność opracowania strategii, które umożliwią efektywne zarządzanie lokalnymi źródłami energii.
Dyskutanci zgodnie przyznali, że przed nami stoją jednak m.in. wyzwania związane z regulacjami. Wiele wątków dotyczyło regulacji prawnych, które powinny wspierać rozwój energetyki rozproszonej. Uczestnicy podkreślili, że zmiany w prawie powinny być wprowadzane w sposób przemyślany i z uwzględnieniem realiów rynkowych. Wskazano na potrzebę uproszczenia procedur związanych z przyłączaniem nowych źródeł energii do sieci.
III Kongres Energetyki Rozproszonej – we wrześniu
Wnioski z dyskusji będą stanowiły podstawę do dalszych działań, bowiem debata „Jak optymalnie wykorzystywać rozproszone zasoby energetyczne” była drugim z zaplanowanego cyklu wydarzeń zapowiadających III Kongres Energetyki Rozproszonej (KER). Pierwsze odbyło się z końcem marca i była to konferencja „Bezpieczeństwo energetyczne Polski – atom, wodór, gaz”.
Podczas tejże konferencji uczestnicy dokonywali analizy obecnej sytuacji sektora energetycznego, z której wynika że:
bezpieczeństwo energetyczne Polski wymaga pilnych działań i inwestycji w nowe źródła energii;
wzrost cen energii w ciągu ostatnich 15 lat sprawia, że zróżnicowanie miksu energetycznego jest kluczowe dla konkurencyjności gospodarki;
wodór staje się istotnym elementem transformacji energetycznej, łącząc klasyczną i rozproszoną energetykę, ale jego produkcja i transport niosą nowe wyzwania, przez co obecnie nie jest on w stanie w pełni zaspokoić potrzeb energetycznych kraju;
energetyka jądrowa może zaspokoić rosnące potrzeby, ale wymaga przemyślanej strategii i akceptacji społecznej;
rola gazu ziemnego jako stabilizatora systemu energetycznego oraz rozwój biogazu i biometanu są kluczowe dla zwiększenia niezależności energetycznej naszego kraju.
III Kongres Energetyki Rozproszonej odbędzie się w dniach 17–19 września. Jego uczestnicy będą dyskutować o najbardziej aktualnych kwestiach związanych z polską transformacją energetyczną. Więcej informacji: kongres.energetyka-rozproszona.pl.
