Oskar Kolberg, żyjący w latach 1814 - 1890, uznawany jest za pierwszego profesjonalnego badacza i dokumentalistę kultury ludowej na ziemiach polskich. W 1974 r. ustanowiona została nagroda jego imienia, którą, w dorocznych edycjach, honoruje się artystów tworzących w dziedzinach ludowej sztuki plastycznej i rękodzieła, literatury ludowej, śpiewu, muzyki instrumentalnej i tańca. Nią wyróżnia się także twórców kultywujących tradycje i autentyczne wartości kultury regionów, organizatorów różnych przedsięwzięć artystycznych popularyzujących folklor i sztukę. Nagradza się nią również badaczy, animatorów i dokumentatorów kultury tradycyjnej.
Nagroda „Za zasługi dla kultury ludowej” przyznawana jest przez Kapitułę, która działa przy Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze - rodzinnej miejscowości wybitnego polskiego etnografa, encyklopedysty, folklorysty i kompozytora. Podczas specjalnej gali wręcza ją minister kultury i dziedzictwa narodowego. W tym roku termin tej uroczystości został przesunięty, ze względu na rygory spowodowane pandemią koronawirusa.
Lista laureatów tegorocznej, 45., edycji prestiżowej nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” została jednak ujawniona przez organizatorów. Laury rozdzielono we wszystkich piecu regulaminowych kategoriach. W trzech reprezentowane jest województwo małopolskie.
W kategorii "naukowcy, badacze, animatorzy" uhonorowany został Antoni Malczak z Nowego Sącza. Z wykształcenia pedagog i muzyk przez kilkadziesiąt lat był dyrektorem Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Nowym Sączu przekształconego następie w Małopolskie Centrum Kultury Sokół, mające siedzibę w tym samym mieście, ale swą wielowątkową działalnością obejmujące całe województwo małopolskie.
W dorobku życia Antoni Malczak ma m.in. zainicjowanie i organizowanie Międzynarodowego Festiwalu Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych "Święto Dzieci Gór" podczas którego corocznie spotykają się grupy z wszystkich kontynentów, a każda ma festiwalowego polskiego kamrata, czyli jakiś góralski zespół z naszego kraju. Lista innych jego inicjatyw i dokonań w sferze kultury jest bardzo bogata i tematycznie bardzo wszechstronna. Aż po międzynarodowe konkursy sztuki wokalnej, czyli śpiewu operowego.
W kategorii zespołów folklorystycznych nagrodzony jest Dziecięcy Zespół Góralski Zornica z Zakopanego. Grupa ta działa przy Tatrzańskim Centrum Kultury i Sportu „Jutrzenka” w Zakopanem od 1988 r. Została ona założona przez znanego podhalańskiego artystę i sportowca Jana Fudalę.
ZORNICA prezentuje folklor Skalnego Podhala: śpiew, taniec, muzykę, zwyczaje oraz zabawy dziecięce, a także poezję gwarową i gawędy góralski. Zespół, mający w swym dorobku wiele poważnych nagród, dwa lata temu uroczyście fetował 30-lecie.
W kategorii kapel ludowych tegorocznym laureatem nagrody im. Kolberga jest Kapela Ludowa Mogilanie z Mogilan koło Krakowa.
Kapela Ludowa „Mogilanie” działa od 1984 roku. Członkowie kapeli grają na instrumentach wchodzących w skład tradycyjnej krakowskiej kapeli ludowej (skrzypce, trąbka, klarnet, basy trzystrunowe, heligonka). Kultywuje folklor Krakowiaków Zachodnich. Jej występy wzbogacają ofertę kulturalną regionu, strzegą tradycji, a przede wszystkim pozwalają na zachowanie piękna i unikatowych walorów muzyki ludowej. Są wizytówką nie tylko gminy Mogilany, czy małopolski ale i całego kraju. Kapela Mogilanie koncertuje samodzielnie lub wraz z Zespołem Regionalnym o takiej samej samej nazwie.
