Matura z polskiego. Licealiści interpretowali wiersz krakowskiego poety Józefa Barana

4 maja 2022, 14:15

Józef Baran podczas Krakowskiego Salonu Poezji

"Najkrótsza definicja życia" to tytuł wiersza Józefa Barana, z którym zmierzyli się maturzyści na egzaminie podstawowym z języka polskiego. Józef Baran, krakowski poeta pokoleniowo związany z formacją Nowa Fala, to także były współpracownik "Gazety Krakowskiej" i "Dziennika Polskiego", w którym prowadził rubrykę Wierszowisko. - Nie będę jak Mrożek mówił, że przepraszam - komentuje, dodając jednak, że wiersz może sprawić młodzieży kłopoty interpretacyjne.

FLESZ - Matura 2022 startuje już 4 maja

Fragment „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, „Nocy i dni” Marii Dąbrowskiej oraz wiersz Józefa Barana "Najkrótsza definicja życia" pojawiły się do wyboru na maturze podstawowej z języka polskiego. To kolejny raz, gdy utwór poety należącego niegdyś do krakowskiej grupy Teraz związanej z Nową Falą pojawił się na egzaminie dojrzałości. Wcześniej maturzyści mierzyli się z "Apokalipsą domową", "Tańcowały dwa Polaki" czy "Mam 25 lat".

- To premia dla myślących. Mogą go na maturze wybrać uczniowie, którzy nie czytali długich lektur, za to mają zdolności interpretacyjne - komentuje Józef Baran. - Nie będę więc jak Mrożek mówił, że przepraszam. Choć przyznaję, że wiersz, mimo że czytelny, może być dla maturzystów trudny ze względu na podejmowaną w nim refleksję, myśl natury ontologicznej, która przychodzi z biegiem lat, a rzadziej towarzyszy młodym ludziom. Żeby go zrozumieć, najlepiej spojrzeć na życie z dystansu albo z perspektywy lat - dodaje poeta.

"Najkrótsza definicja życia" pochodzi z wydanego w 2015 roku tomu "Szczęście w czapce niewidce i 99 nowych wierszy". Wiersz znalazł się tam obok utworu o podobnym tytule - "Najkrótsza definicja człowieka".

- O ile "Najkrótsza definicja człowieka" to wiersz ironiczny, humorystyczno-refleksyjny, o tyle "Najkrótsza definicja życia" podejmuje refleksję metafizyczną. Nasze życie to ciągła krzątanina, nie tak często zastanawiamy się nad jego sensem całościowym. Ale przychodzi starość, te "ruchome piaski", kiedy trzeba spojrzeć w oczy "tajemnicy". Przychodzi moment spojrzenia z wysoka na ludzkie życie - mówi Józef Baran.

Matura podstawowa z języka polskiego 2022.

Zobacz galerię (29 zdjęć)

Urodził się w 1947 roku w Borzęcinie, ale od czasów studiów do dziś związany jest z Krakowem. Wiersze Józefa Barana ukazywały się m.in. na łamach "Dziennika Polskiego", którego był stałym współpracownikiem. Poeta rzadko, ale regularnie zaglądał do redakcji i siadał przy swym biurku w jednym z pokoi Działu Kultury. W "Dzienniku Polskim" redagował "Wierszowisko" - stałą rubrykę, w której ukazywały się wiersze czytelników wybrane przez naszego kolegę. Cieszyła się ona sporą popularnością.

Matura 2022. Egzamin z języka polskiego m.in. z "Panem Tadeuszem" [ZDJĘCIA]

Niemal 33 tys. uczniów małopolskich szkół średnich rozpoczęło dziś maturę egzaminem z języka polskiego. Z nieoficjalnych informacji wynika, że jeden z trzech tematów maturalnych dotyczył "Pana Tadeusz...

Marcin Banasik

Publikował także w „Tygodniku Powszechnym”, „Nowym Dzienniku” (wychodzącym w Nowym Jorku) oraz w „Twórczości”. Jego wiersze stały się również inspiracją dla wielu piosenkarzy i kompozytorów, m.in. dla Starego Dobrego Małżeństwa, grupy Pod Budą, Beaty Rybotyckiej czy Andrzeja Zaryckiego.

Józef Baran
Najkrótsza definicja życia

cały czas
mieć
zajęty czas

serce
pukaniem do serc
nogi
codzienną krzątaniną
wokół mrowia spraw
głowę
głowieniem się nad
byle czym
byle jak
byle nie zauważać
pochłaniających nas
ruchomych piasków
czasu

a gdy już
nie da się
nie zauważyć

byle do końca
n a d z i e i ć oczy
strużką światła
prześwitującą
przez szczelinę
w Drzwiach
Tajemnic