Neutralność klimatyczna stała się biznesowym trendem, ale też – na razie nieformalnym – wymogiem współczesnych czasów. Przed firmami działającymi na każdym poziomie – lokalnym, krajowym czy globalnym stają zatem wyzwania związane z szeroko rozumianą troską o środowisko. I choć nie wszyscy za trendami nadążają, są też przykłady jednostek, które już teraz poszły o krok do przodu i osiągają neutralność węglową. Dotyczy to wielu fabryk działających na terenie Polski i Europy. Wśród nich wyróżnia się BAT, którego potężne zakłady produkcyjne w Augustowie i Rojowie stają się przykładami miejsc pracy, które są przyjazne środowisku.
Fabryka eSmoking Liquids zlokalizowana w Rojowie koło Ostrzeszowa jest doskonałym przykładem realizacji założeń ESG, czyli strategii biznesowej budowanej z poszanowaniem takich wartości jak środowisko, odpowiedzialność społeczna i ład korporacyjny.
Koniec z odpadami na wysypiskach
Fabryka w Rojowie może pochwalić się już wdrożoną strategią „zero waste to landfill”, czyli „zero odpadów na wysypiskach”. Wyzwanie było ogromne. W 2019 roku zakład generował 43 tony różnego rodzaju odpadów, podczas gdy w 2022 roku było to 13,81 tony, zaś w 2023 - około 2 tony.
Realizacja tych ambitnych założeń stała się możliwa dzięki zaplanowanej strategii gospodarki odpadami. Dotyczy to dwóch fabryk, bo oprócz tej w Rojowie, realizacji podobnej strategii podjęto się także w zakładzie BAT w Augustowie. Hierarchia działań polega na systemie ustalenia priorytetów bazujących na redukcji odpadów, a nie tylko ich usuwaniu. Przeprowadzony w fabrykach BAT audyt odpadów umożliwił ich kategoryzację i ocenę ilości wytwarzanych w ciągu miesiąca śmieci. Następnie wybrano obszary koncentracji, które wymagały poprawy oraz wskazano kryteria sukcesu. Takie działanie zapewniło i umożliwiło bieżącą weryfikację postępów, a w efekcie doprowadziło do pełnego wdrożenia strategii „zero waste to landfill”.
Woda to życie – dbajmy o nią
Obok redukcji odpadów, fabryki BAT mogą pochwalić się również implementacją standardu AWS (ang. Alliance for Water Stewardship), czyli Sojuszu na Rzecz Gospodarki Wodnej. W ramach zrównoważonej polityki wodnej, w zakładach produkcyjnych BAT w Rojowie i Augustowie do 2025 roku planowana jest redukcja zużycia wody o 35 proc. Fabryka w Augustowie otrzymała już certyfikację AWS, natomiast fabryka w Rojowie jest w trakcie procesu certyfikacji – audyt zaplanowany jest w połowie 2024 roku.
- Od wielu lat w grupie BAT globalnie wdrażane są programy, których celem jest zmniejszanie wpływu naszych działań na środowisko. Obejmują one między innymi oszczędzanie energii, wody, poprawę gospodarki odpadami i zrównoważone rolnictwo. Istotnym aspektem tych programów jest również ograniczenie emisji dwutlenku węgla, który znacznie przyczynia się do zmian klimatycznych, będących jednym z najważniejszych wyzwań współczesnego świata. Ochrona zasobów naturalnych, podnoszenie świadomości, jak również zaangażowanie naszych pracowników są niezbędne do prowadzenia biznesu w zrównoważony sposób. Współtworząc lokalną społeczność, chcemy aktywnie wspierać inicjatywy zapewniające lepszą przyszłość w obszarze naszego działania – mówi Piotr Krasucki, Dyrektor Fabryki, Prezes Zarządu eSmoking Liquids sp. z o. o.
Neutralność węglowa tu i teraz
Efektem starań fabryki w Rojowie było osiągnięcie certyfikatu neutralności węglowej już za rok 2022. PAS 2060 to specyfikacja opracowana przez British Standards Institution (BSI). Według przyjętych standardów, umożliwia ona wykazanie uzyskania neutralnego śladu węglowego przez wdrażające go podmioty. Co to oznacza? Neutralność pod względem śladu węglowego zgodnie z normą PAS 2060 wskazuje, że fabryka nie będzie się przyczyniać do wzrostu netto globalnej emisji gazów cieplarnianych do atmosfery.
- W 2022 roku zakończyliśmy termomodernizację dachu i doków załadunkowych, co zredukowało emisję CO2 fabryki o około 15 proc. w stosunku do roku 2021 r. Od 2021 z kolei wykorzystujemy do naszego działania energię elektryczną pochodzącą w 100 proc. ze źródeł odnawialnych. Warto wspomnieć także, że jako instytucja, w latach 2022-2023, wsparliśmy inicjatywę przekształcenia wycinek leśnych w lasy chronione (w ramach projektu sadzone są brzozy i modrzewie). Dzięki tej inicjatywie zbalansowaliśmy emisję CO2 o 142 tony. W czasie starania się o certyfikat PAS 2060 zamieniliśmy też piece gazowe wykorzystywane dotychczas - na pompy ciepła, które pokrywają 100 proc. zapotrzebowania fabryki na ciepło – podkreśla Piotr Krasucki.
Redukcja szkodliwości oferowanych produktów
Przedstawiciele firmy podkreślają, że w przypadku tej branży, równie istotne jest monitorowanie wpływu i świadoma strategia oferowania konsumentom produktów mniej szkodliwych dla ich zdrowia jako alternatywy dla tradycyjnych wyrobów tytoniowych. Należy podkreślić, że ze względu na wyżej wymienioną transformację biznesu, jak również etap budowania zaufania klientów, grupa BAT stawia na oferowanie produktów o możliwie najwyższej jakości. Te pochodzące z Rojowa produkowane są w oparciu o certyfikowanych dostawców, jak również metody produkcyjne potwierdzone przez akredytowaną jednostkę eSmoking Institute. Instytut badawczy w Poznaniu istnieje od ponad 10 lat i aktywnie czuwa nad standardami dotyczącymi papierosów elektronicznych, zajmując się też działalnością badawczo-rozwojową w oparciu o najwyższe standardy jakościowe ISO 17025 oraz ISO 9001. Może się też pochwalić sześcioma patentami.
Nowy obowiązek dla firm związany z Zielonym Ładem
Największe podmioty już za 2024 rok przedstawią swoje działania w zakresie zrównoważonego rozwoju w formie określonej przez unijną dyrektywę CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). W następnych latach wymogi te obejmą kolejne grupy firm, a od 2027 roku obowiązek sprawozdawczości dotyczyć będzie również małych i średnich przedsiębiorstw.
- Przepisy obejmują firmy spełniające co najmniej dwa z trzech kryteriów: zatrudnienie powyżej 250 pracowników, bilans powyżej 25 mln euro, lub przychody netto powyżej 50 mln euro. Raporty ESG muszą obejmować informacje na temat działań firmy w zakresie środowiska, społeczeństwa oraz ładu korporacyjnego. Wprowadzenie tych wymogów ma zwiększyć transparentność działań przedsiębiorstw i ich wpływu na otoczenie - komentuje Dawid Leszczyński, dyrektor Biura ESG w VeloBanku na bank.pl.
Podstawowe dwie grupy objęte obowiązkiem przygotowania nowej sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju (skrót: „SZR”) to:
wszystkie spółki giełdowe;
spółki niebędące spółkami giełdowymi, a spełniające warunki do zaliczenia ich do tzw. jednostki dużej.
Jak definiowana jest jednostka duża? To firma, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostki rozpoczynającej działalność – w roku obrotowym, w którym rozpoczęła działalność, przekroczyła co najmniej dwie z następujących trzech wielkości:
110 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego;
220 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy;
250 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty. Te podmioty przygotują pierwszą sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju (SZR) za 2025 r., wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym za tenże rok. Zatem raporty – w wersji finalnej – będą dostępne w I półroczu 2026 roku.
W przypadku spółek giełdowych przewidziano trzy terminy wdrażające nowe wytyczne:
za 2024 rok – spółki spełniające warunki art. 49b. ust. 1 ustawy o rachunkowości – czyli spółki, które już dziś sporządzają tzw. oświadczenia na temat informacji niefinansowych;
za 2025 rok – te spółki, które spełnią wymóg jednostki dużej;
za 2026 rok – pozostałe, tj. spółki, które nie zostały objęte obowiązkiem w 2024 i 2025 roku.
Jak wyjaśnia Piotr Rybicki, członek rad nadzorczych i biegły rewident, SZR stanie się istotnym elementem raportowania dla jednostek dużych, ale także dla MŚP, które będą musiały dostarczać kluczowe informacje swoim partnerom. Właściwe przygotowanie do tych wymogów może nie tylko zapewnić zgodność z przepisami, ale również wzmocnić pozycję rynkową firm dzięki większej transparentności i zaufaniu interesariuszy.
Jak wynika z raportu SAP Polska „Biznes napędzany cyfrowo czy przez ludzi? AI, ESG i fundusze unijne z perspektywy polskich menedżerów”, blisko 53 proc. przedstawicieli badanych firm uważa, że raportowanie ESG pozytywnie wpłynie na ich wyniki finansowe.
Jakie jeszcze korzyści wynikające z ESG dostrzegają przedsiębiorcy? Według prawie 60 proc. ESG wpłynie na optymalizację procesów wewnętrznych i tym samym przyczyni się do zwiększenia efektywności w firmie. Ponad połowa badanych twierdzi, że raportowanie – wpływając na wzrost zaufania i korzystniejsze warunki kredytowe – ułatwi dostęp do kapitału. Tyle samo osób uznało raportowanie pozafinansowe za narzędzie budowania marki pracodawcy, które pomoże przyciągnąć i zatrzymać talenty. Blisko połowa widzi w ESG szansę na lepsze relacje z kluczowymi interesariuszami, zaś 40 proc. liczy na lepszy wizerunek firmy w oczach klientów i inwestorów.
