Nowa ustawa o dokumentach paszportowych weszła w życie. Wymiana i wyrobienie dokumentu nigdy nie były prostsze

Najważniejszą zmianą jest wprowadzenie Rejestru Dokumentów Paszportowych (RDP) wchodzącego w skład Systemu Rejestrów Państwowych. System ten obejmuje inne rejestry, tj.: Rejestr PESEL, Rejestr Dowodów Osobistych, Rejestr Stanu Cywilnego, Rejestr Danych Kontaktowych, System Odznaczeń Państwowych, Centralny Rejestr Sprzeciwów.

Klienci nie muszą już wypełniać papierowego wniosku o wydanie paszportu: formularz elektroniczny wypełnia urzędnik na podstawie podanych przez wnioskodawcę danych zawartych w RDP lub w Rejestrze PESEL. Obywatel potwierdza dane i składa podpis na specjalnym urządzeniu elektronicznym.

Zmiany dotyczą również wydawania paszportu ważnego 10 lat dla dziecka, które ukończyło 12 lat, a nie 13 jak wcześniej.

Od 31 marca przyszłego roku pojawi się możliwość elektronicznego złożenia wniosku dla dzieci do 12. roku życia bez zgłaszania się do urzędu, za pośrednictwem e-usługi, pod warunkiem że rodzice będą posiadali podpis elektroniczny, podpis zaufany lub podpis osobisty.

Wydawanie paszportu tymczasowego

Poszerzony został katalog przypadków, w których wydawany jest paszport tymczasowy. Otrzymają go dzieci wyjeżdżające za granicę:

• w związku z nauką lub rozwojem indywidualnych umiejętności, np. sportowych, artystycznych,
• dzieci rodziców, którzy wyjeżdżają służbowo za granicę i nie mogą im zapewnić opieki w kraju.

Paszport tymczasowy może być wydany z urzędu z powodu ważnych okoliczności np.:

• w związku z wystąpieniem prokuratora o wydanie takiego paszportu osobie, która ma być deportowana,
• wystąpienie dyrekcji szpitala lub rodziny o wydanie paszportu tymczasowego osobie nieubezwłasnowolnionej, ale będącej w stanie śpiączki, która musi niezwłocznie wyjechać za granicę w celu poddania się operacji.

Ponadto paszport tymczasowy może być wydany osobie, która posiada już paszport, w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Chodzi o sytuacje, gdy np. osoba przyjechała do Polski z zagranicy, gdzie mieszka na stałe, na podstawie dowodu osobistego, który utraciła. W miejscu zamieszkania pozostawiła ważny paszport. Paszport nie będzie unieważniany, zostanie wydany paszport tymczasowy na powrót do miejsca stałego pobytu z krótkim terminem ważności.

Za paszporty tymczasowe wydawane z urzędu z powodu ważnych okoliczności opłaty nie będą pobierane.

Ulga w opłacie

Poszerzony został krąg osób uprawnionych do 50 proc. ulgi w opłacie paszportowej. Dzięki nowej ustawie o dokumentach paszportowych są to:

• osoby pobierające rentę socjalną, specjalny zasiłek opiekuńczy, świadczenie pielęgnacyjne lub zasiłek dla opiekuna,
• działacze opozycji antykomunistycznej lub represjonowani z powodów politycznych,
• żołnierze terytorialnej służby wojskowej,
• strażacy ratownicy OSP,
• ochotnicy ratownictwa górskiego,
• weterani poszkodowani w wyniku działań poza granicami państwa,
• rodzice zastępczy lub prowadzący rodzinne domy dziecka.

W przypadku utraty paszportu nie będzie dokonywana przez organ paszportowy ocena, czy była to utrata zawiniona czy też stało się bez winy obywatela. Nie będzie zatem pobierana opłata podwyższona w przypadku zawinionej utraty ważnego paszportu.

Uruchomiona została także nowa e-usługa dająca możliwość zgłoszenia utraty lub uszkodzenia dokumentu. Wystarczy posługiwać się profilem zaufanym lub e-dowodem. W celu zgłoszenia należy wejść na portal gov.pl w zakładkę „Usługi dla Obywatela”. Następnie należy wybrać e-usługę „Zgłoś utratę lub uszkodzenie paszportu lub innego dokumentu paszportowego”, kliknąć „Wyślij zgłoszenie” i potwierdzić za pomocą e-podpisu, czyli profilu zaufanego, e-dowodu lub kwalifikowanego podpisu elektronicznego.

Nowy system

- Zmiany, jakie zostały wprowadzone w procedurze paszportowej, to szereg ułatwień dla obywateli. Sprawnie przeszliśmy etap wdrożenia nowego systemu. Prowadzimy też szkolenia dotyczące wejścia w życie nowej ustawy o dokumentach paszportowych, skierowane do pracowników terenowych punktów paszportowych. Zgodnie z planem od poniedziałku 14 listopada 2022 roku małopolskie biura i punkty paszportowe rozpoczęły obsługę klientów na nowych zasadach. Tego dnia przyjęliśmy 654 wnioski, a wydaliśmy 642 paszporty – mówi dyrektor Wydziału Spraw Obywatelskich Lucyna Gajda.

Rekordowe zainteresowanie paszportami

Od początku tego roku do 15 listopada MUW przyjął łącznie prawie 225 793 wnioski paszportowe. To najwięcej od 20 lat.

- W całym 2020 roku było ich 75 394, a w 2021 r. – 119 989. Nawet przed pandemią, w roku 2019 liczba ta była mniejsza niż w tym roku, bo wynosiła 184 350 – wylicza wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

Najwięcej wniosków paszportowych złożono w 2022 roku:

• w Krakowie – 84 768,
• w Tarnowie – 25 614,
• w Nowym Targu – 16 449,
• w Nowym Sączu – 16 260.

Obecnie w Małopolsce mamy 13 biur paszportowych, w tym 3 w siedzibach Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, Tarnowie i Nowym Sączu oraz 10, które zlokalizowanych są w siedzibach starostw.

Czy Polsce grozi blackout?