Odpowiedzialności małżonka za zobowiązania zaciągnięte przez drugiego z małżonków. Kiedy odpowiada za długi, czy sam może kupić dom?

Małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Jednocześnie co do zasady każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, przy czym małżonek może sprzeciwić się czynności zarządu majątkiem wspólnym zamierzonej przez drugiego małżonka, z wyjątkiem czynności w bieżących sprawach życia codziennego lub zmierzającej do zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny albo podejmowanej w ramach działalności zarobkowej.

• 1) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków,
• 2) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal,
• 3) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa,
• 4) darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.

Ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Druga strona umowy może wyznaczyć małżonkowi, którego zgoda jest wymagana, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy – strona ta staje się wolna od zobowiązań umownych po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu. Ponadto istotne pozostaje, iż jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.

Odnośnie kwestii odpowiedzialności za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z małżonków należy zaznaczyć, iż jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia również z majątku wspólnego małżonków. Odmiennie sytuacja wygląda, gdy małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka, zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzytelność powstała przed powstaniem wspólności albo dotyczy majątku osobistego jednego z małżonków - wówczas wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.

Przeczytaj też: Dom wybudowany na działce małżonka – do kogo należy? Kto go dostanie po rozwodzie?