- Co roku spotykamy się z dziećmi i młodzieżą opowiadając o zwyczajach mieszkańców naszej wsi i okolicy. Dla dorosłych szykujemy palmy, które sprzedajemy pod kościołem tydzień przed niedzielą palmową - mówi Mieczysława Kozak, przewodnicząca KGW Ostrężnica-Łany, a zarazem artystka i specjalistka od tematyki ludowej.
Według tradycji kultywowanych w podkrzeszowickich wioskach palmy wyplata się z gałązek leszczyny, wierzby, sosny tureckiej lub takiej, która rośnie rośnie po polach, cyprysu, jałowca, borowiny, trzcinnika piaskowego, głogu i derenia. Obecnie dodatkowo palmy zdobi się kwiatami z kolorowej bibuły i bibułowymi wstążkami.
Palmy wielkanocne według starych tradycji. Krzeszowiczanie r...
- U nas palma musi być z „żywej zieleni” i kolorowa, ale bez barwionych traw. Dawniej zabronione było dodawanie kłosów zbóż. To dlatego że po roku palmę należało spalić, a popiół wynieść w pole, pod uprawy. Dawniej nie do pomyślenia byłoby palenie kłosów zboża z ziarnami, bo to profanowaniem składnika na chleb, który był traktowany z największym szacunkiem wśród mieszkańców wsi - podkreśla znawczyni tradycji ludowych.
Po poświęceniu palmę wiesza się przy drzwiach frontowych, żeby chronić dom i jego mieszkańców przed nieszczęściami. Gospodynie opowiadają też, że dawniej gospodarze omiatali palma zwierzęta domowe, żeby dobrze się chowały a krowy dawały dużo mleka.
Rolnicy z gałązek wierzbowych wyciągniętych z palmy robili krzyżyki, umieszczali je jako ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków na stodołach, budynkach gospodarczych. Wbijali krzyżyki w pola uprawne, to miało zapewnić dobre zbiory i zabezpieczyć uprawy przed gradobiciem i innymi żywiołami.
Co ciekawe długość palmy tez miała znaczenie symboliczne. Tam gdzie były dziewczyny albo starsi gospodarze palmy były nieduże, ale w domach gdzie był dorastający kawaler lub kilku, robiło się palmy wysokie. - W drodze powrotnej chłopaki tłukli się tymi palmami. Ci, którzy mieli najwyższe i tak nie donieśli ich do domu w całości. Wielu przynosiło tylko strzępy - opowiada pani Mieczysława.
W palmie każda roślina, każdy kolor ma symboliczne znaczenie. Jak zauważają gospodynie im większa była znajomość Biblii, tym więcej było roślin w palmie. Nie wymagała jakiś specjalnych umiejętności by ją skonstruować. Trzeba było jedynie mocno wiązać elementy do kija. Kiedyś rośliny do kija mocowano sznurkiem, a dziś drucikiem florystycznym.
Na czubku solidnego kija leszczynowego, dereniowego lub wierzbowego zaczyna się mocować sporą garści trzcinnika piaskowego. To jedna z dwóch roślin suszonych w palmie. Trzciniak zbiera się latem rok wcześniej - jest to symbol władzy Jezusa, wręczony mu przed męką przez żołnierzy.
Drugą suszona roślina są gałązki lnu - symbol szat, którymi był odziany Jezus. Bazie wierzbowe symbolizują siłę, niezłomność, przetrwanie, będą chronić dom przed uderzeniami pioruna, a połknięcie kotka z poświęconej palmy uchroni przed chorobami gardła. Jałowiec i sosna to symbol gwoździ, którymi przybito Jezusa do krzyża. Zaś kolce na gałęzi głogu przypominają o cierniowej koronie. Brzozowe witki umieszcza się w palmie na pamiątkę biczowania. Leszczyna, uważana za krzew Matki Bożej, to symbol nadziei i zwiastun wiosny.
O budzącej się do życia przyrodzie przypomina bukszpan, barwinek lub tzw. bór, czyli krzew borówki brusznicy, zbierany w lesie. Dereń poprzez swój kolor, nawiązuje do przelanej krwi Jezusa.
Tradycyjną palmę przystrajamy paskami kolorowej bibuły i bibułkowymi kwiatami. Kolor wstążek nawiązuje do symboliki kolorów chrześcijaństwa, żółty - Jezusa, mądrości; niebieski - Maryi; czerwony- męczeństwa i miłości; biały - niewinności, czystości , radości; zielony - nadziei, fioletowy - pokory,granicy.
Wstążki związane w pęczek umieszczano zwykle na czubie palmy, tak robili młodzi, starsi jeśli mieli wstążki to raczej umieszczali je niżej.
POLECAMY - KONIECZNIE SPRAWDŹ:
Wielkanocna kuchnia w niecodziennym wydaniu
Źródło: Dzień Dobry TVN/x-news
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
