Podczas spotkania ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska podpisała listy poparcia na rzecz wdrożenia wszystkich pięciu Kontraktów Klimatycznych. Ministra oraz obecni prezydenci miast złożyli także podpisy pod memorandum.
– W obliczu narastającego kryzysu klimatycznego potrzeba transformacji Krakowa jest nieunikniona. Konieczne jest zmobilizowanie wysiłków wielu środowisk, w tym mieszkańców, naukowców, przedsiębiorców, samorządowców i urbanistów. Musimy połączyć siły, aby dostosować się do już odczuwalnych negatywnych skutków zmian klimatu, a także zrobić wszystko co możliwe, aby zapobiec kolejnym – podkreśla prezydent Krakowa Aleksander Miszalski.
Klimatyczna misja do 2030 roku
Krakowski Kontrakt Klimatyczny był opracowywany przez Urząd Miasta Krakowa od 2022 roku, czyli od momentu dołączenia przez stolicę Małopolski do projektu „Europejska misja 100 neutralnych klimatycznie i inteligentnych miast do 2030 roku”. W jego tworzenie zaangażowana był lokalna społeczność: mieszkańcy, firmy energetyczne, przedsiębiorcy.
Dokument był też szeroko konsultowany „na zewnątrz” m.in. z Bankiem Światowym, Ministerstwem Klimatu i Środowiska, Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej. Ministerstwem Rozwoju i Technologii. Model ekonomiczny, na którym, obok Budżetu Miasta i Wieloletniej Prognozy Finansowej, jest oparty Kontrakt, przygotowali eksperci z uczelni Universidad Politécnica de Madrid.
Kontrakt składa się z trzech części. Pierwsza z nich – zobowiązania, opisuje ambicje klimatyczne miasta, wskazuje cel oraz zawiera deklarację podjęcia działań, by go osiągnąć. Część druga to plan działania, określa obszary interwencji, listę działań oraz sposób ich wdrożenia. W części trzeciej, czyli planie inwestycyjnym, zaprezentowane są scenariusze kosztowe, źródła finansowania, bariery i ryzyka związane z realizacją.
Ambitne cele dla Krakowa
Celem, jaki przyjęto w dokumencie, jest redukcja emisji gazów cieplarnianych o 80 proc. do roku 2030 w stosunku do roku 2018. Duża część redukcji emisji wynikać będzie z działań realizowanych po 2018 roku lub zaplanowanych w strategicznych dokumentach miasta i polskiego rządu. Kontrakt zawiera szczegółowy opis dodatkowych 58 działań, które powinny zostać podjęte, aby uzyskać redukcję emisji.
Wśród ośmiu kluczowych działań, jakie znalazły się na drodze do neutralności klimatycznej Krakowa, są: dekarbonizacja systemu ciepłowniczego, rozwój obywatelskich społeczności energetycznych, renowacja gminnych budynków użyteczności publicznej, modernizacja oświetlenia dróg i placów, budowa metra oraz rozwój transportu szynowego, renowacja budynków mieszkalnych i terenów zabudowy, zwiększenie odporności na skutki zmian klimatu, a także włączenie mieszkańców i przedsiębiorców do zarządzania miastem.
Wsparcie dla neutralności
Kontrakt Klimatyczny Krakowa jest efektem zaangażowania miasta w unijną inicjatywę „Europejska misja 100 neutralnych klimatycznie i inteligentnych miast do 2030 roku”. Jej celem jest wsparcie grupy europejskich miast w systemowej transformacji w kierunku neutralności klimatycznej oraz przekształcenie ich w ośrodki innowacji.
Obok Krakowa w projekcie uczestniczą cztery inne polskie miasta: Warszawa, Wrocław, Łódź i Rzeszów. Miasta, które zostały przyjęte do projektu, mają za zadanie wytyczyć swoją ścieżkę dojścia do neutralności klimatycznej. Konkretny plan ma zostać zapisany w formie Kontraktu Klimatycznego, który po zatwierdzeniu przez prezydenta miasta, jest weryfikowany przez ekspertów i podlega ocenie przez Komisję Europejską.
Po uzyskaniu pozytywnych opinii, miasto może liczyć na wsparcie w realizacji kontraktu. Polega ono przede wszystkim na pomocy w odblokowaniu lokalnego potencjał miasta, usuwaniu barier legislacyjnych i proceduralnych, przygotowaniu pakietów działań inwestycyjnych do finansowania, ułatwieniu kontaktów z instytucjami finansowymi. Duże znaczenie ma również współpraca z innymi miastami zaangażowanymi w inicjatywę.
Krakowski Kontrakt Klimatyczny jest już po wstępnej weryfikacji przez ekspertów konsorcjum NetZeroCities, reprezentującego Komisję Europejską. Spotkał się z bardzo pozytywnym odbiorem. Kontrakt został przetłumaczony na język angielski oraz otrzymał aprobatę prezydenta Krakowa Aleksandra Miszalskiego. Kolejnym krokiem jest kompletowanie dokumentacji dotyczącej zaangażowania interesariuszy w formie listów poparcia. Dziś miało to miejsce w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Ostateczny termin złożenia gotowego Kontraktu to 16 września.
Po co są strefy czystego transportu?
