„Razem bronimy naszą szkołę i sportowe marzenia”, „Nie niszczcie naszych talentów. Nie gaście sportowego ducha Wieliczki”, „Murem za SMS Wieliczka” - takie m.in. hasła widniały na banerach, które nieśli ze sobą protestujący – znacznie ponad 100 osób – przeciwko gminnej decyzji, która z dużym prawdopodobieństwem może zakończyć działalność Szkoły Mistrzostwa Sportowego w Wieliczce. Główna część protestu odbyła się przy siedzibie wielickiego Urzędu Miasta i Gminy przy ul. Powstania Warszawskiego, ale wcześniej pochód przeszedł przez pół miasta, od szkolnych obiektów przy ul. Boguckiej do magistratu.
SMS Wieliczka – edukacja szkolna i sportowa na najwyższym poziomie
SMS w Wieliczce (Zespół Szkół Mistrzostwa Sportowego) istnieje od 2017 roku. W oddanych do użytku od roku szkolnego 2020/2021 obiektach przy ul. Boguckiej (wcześniej siedzibą szkoły było Centrum Edukacyjno-Rekreacyjnym Solne Miasto) uczy się około 170 osób na poziomie szkoły podstawowej (klasy IV-VIII) i średniej (liceum, liczące 90 uczniów), w klasach o profilach piłka nożna i siatkówka. Kadra pedagogiczna i trenerska SMS Wieliczka liczy obecnie ok. 60 osób.
Szkołę (mającą status niepublicznej) znajdującą się przy Wielickiej Arenie Lekkoatletycznej prowadzi Fundacja Szkoła Mistrzostwa Sportowego w Wieliczce, założona przez stowarzyszenia Wielickie Towarzystwo Sportowe Solna i Młodzieżowy Klub Futsalu. Po zapowiedzi o eksmisji, która padła 5 lutego podczas spotkania przedstawicieli szkoły z wiceburmistrzem Wieliczki Lucjanem Rówińskim, rozpętała się prawdziwa burza. W obronie SMS stanęło wiele osób, w tym środowiska sportowe, nie tylko lokalne, ale także z Krakowa.
Czytaj także
Z kolei władze Wieliczki decyzję o nieprzedłużaniu najmu SMS budynku przy ul. Boguckiej (jest on własnością gminy) tłumaczą koniecznością znalezienia miejsca dla uczniów ciasnej wielickiej Szkoły Podstawowej nr 1.
Jak mówili uczestnicy poniedziałkowego protestu, jest on aktem desperacji, ponieważ władze Wieliczki nie chcą rozmawiać z przedstawicielami szkoły o tym jak można rozwiązać problem, poprzestając na zakomunikowaniu decyzji, że SMS od przyszłego roku szkolnego nie będzie mogła funkcjonować w swej dotychczasowej siedzibie. Apelowano też do władz Wieliczki o jak najszybsze „ponowne przeanalizowanie sytuacji i rozważenie możliwości dalszego funkcjonowania Szkoły Mistrzostwa Sportowego”.
- Wiemy, w jakiej sytuacji znajduje się wielicka edukacja. Wiemy, że ma problemy lokalowe. Wszyscy wiemy też, jak ważne jest kształcenie młodych ludzi i stworzenie im godnych warunków do nauki, dlatego zaproponowaliśmy wiceburmistrzowi Wieliczki kilka rozwiązań, które pogodziłyby naszą sytuację oraz sytuację innych wielickich szkół. Władze gminy na to nie przystały, nie zapowiedziały także kolejnych rozmów, które mogłyby doprowadzić do kompromisu. Jesteśmy pedagogami, w naszych działaniach kierowaliśmy się zawsze dobrem dzieci – wszystkich, w tym utalentowanych sportowo. Zapraszamy wszystkie dzieci do naszej szkoły. To nieprawda, że segregujemy dzieci i szkoła jest tylko dla wybranych. Każdy uczeń z powiatu wielickiego, z gminy Wieliczka może przystąpić do procesu rekrutacji, który jest otwarty. Dbamy o sportowe talenty i śmiało możemy powiedzieć, że nasz ośrodek stał się jednym z najlepszych ośrodków sportowych w Polsce. Z dumą nazywamy się szkołą mistrzostwa sportowego. Potwierdzają to liczne osiągnięcia naszych uczniów – zaznaczyła Barbara Fudali, dyrektorka SMS Wieliczka.
Sekcja siatkarska SMS Wieliczka jest jedną z najlepszych w Polsce w młodzieżowych kategoriach. Regularnie gra w finałach mistrzostw kraju, na koncie ma sukcesy, m.in. wicemistrzostwo w kategorii młodziczek, dwa brązowe medal MP juniorek i juniorek młodszych, dwa wicemistrzostwa Polski w Licealiadzie. W ostatni weekend drużyna SMS Solna Wieliczka awansowała – kolejny rok z rzędu - do półfinału Mistrzostw Polski Juniorek. Od piątku (14 lutego) rozpoczynają się finały wojewódzkie kadetek z udziałem drużyny z SMS, a za chwilę finały wojewódzkie młodziczek.
Uczniowie i absolwenci SMS Wieliczka występują w czołowych polskich drużynach, są powoływani na międzynarodowe rozgrywki oraz do kadry Polski. Wielicka SMS, jako jedna z trzech w Polsce może szczycić się srebrną odznaką PZPS, za stworzenie najlepszego ośrodka szkoleniowego w kraju.
Jak dodała Barbara Fudali, SMS Wieliczka to także wysoki poziom edukacji. 100 procent ubiegłorocznych maturzystów zdało egzamin dojrzałości, z bardzo dobrymi wynikami, a w ostatnim z Rankingu Perspektyw (za 2024 rok) szkoła została uhonorowana „Brązową Tarczą”.
Autorytarna decyzja. Nie podjęto dialogu i negocjacji. Burza w internecie
- Naszym celem nie jest prowadzenie nagonki czy upolitycznianie sprawy, lecz obrona interesów uczniów, rodziców oraz całej społeczności szkolnej. Informowanie opinii publicznej o decyzjach mających istotny wpływ na przyszłość dzieci i młodzieży nie jest manipulacją, lecz przejawem troski i odpowiedzialności. Nie kwestionujemy i nigdy nie kwestionowaliśmy wsparcia finansowego ze strony gminy. Jednak nie można tego przedstawiać jako jednostronnego finansowania Fundacji SMS, ponieważ działania podejmowane przez nas miały charakter ogólnospołeczny i służyły lokalnej społeczności. Propozycja utworzenia w miejscu szkoły mistrzostwa sportowego nowej placówki budzi bardzo poważne wątpliwości, zarówno pod kątem organizacyjnym, jak i finansowym – zaznaczyła Kinga Ptak, wiceprezes Fundacji SMS Wieliczka, która zaapelowała także do władz Wieliczki o „ponowne przeanalizowanie sytuacji i rozważenie możliwości dalszego funkcjonowania Szkoły Mistrzostwa Sportowego”.
Z oświadczenia wydanego przez SMS Wieliczka wynika, że w sierpniu 2024 roku podpisano porozumienie między powiatem wielickim, gminą Wieliczka, spółką Solne Miasto i Fundacją SMS Wieliczka o wsparciu ZSMS. Zakłada ono comiesięczne sprawozdanie finansowe z otrzymywanej dotacji. Określa też warunki, jakie musi spełnić Fundacja, aby móc dalej prowadzić SMS na obiektach przy ul. Boguckiej 2, oraz zobowiązanie do przedłużenia umowy najmu, jeśli kwestie finansowe będą w porządku. „Na dzień dzisiejszy Fundacja wywiązała się ze wszystkich zapisanych ustaleń" – zaznaczono w oświadczeniu.
- Zaznaczono nam (podczas porozumienia – red.), że gmina więcej nie będzie nas wspierać finansowo, co przyjęliśmy ze smutkiem, ale i ze zrozumieniem. W związku z tym rozpoczęliśmy poszukiwania sponsora, który zapewniłby nam finanse na ten budynek. Kiedy w zeszłym tygodniu, w poniedziałek, na spotkaniu, po informacji od pana wiceburmistrza do spraw społecznych usłyszałam, że gmina nie tyle, że nawet nie wynajmie nam budynku, ale nie przedłuży umowy, próbowałam jeszcze raz: panie wiceburmistrzu, ale znalazłam środki finansowe, jest sponsor. Usłyszałam w odpowiedzi: nie jestem zainteresowany, zabieram wam budynek, bo mogę - to jest budynek gminny. Tak zakończył się dialog. Od tego momentu żaden przedstawiciel gminy nie spotkał się z nami. Chcemy by decyzje o przyszłości 170 uczniów i 60 pracowników były podejmowane w duchu dialogu, a nie w sposób autorytarny – mówiła w poniedziałek Kinga Ptak, która zaznaczyła też, że Fundacja jest gotowa płacić 80 tys. zł miesięcznie czynszu za wynajem budynku przy ul. Boguckiej 2, co miało obowiązywać, według wcześniejszych wstępnych ustaleń, od roku szkolnego 2025/2026.
Jak podaje SMS Wieliczka, wśród 170 jej uczniów 94 dzieci to mieszkańcy gminy Wieliczka, a 107 powiatu wielickiego (w tym 34 osoby, które przez 11 miesięcy roku mieszkają w internacie).
Czytaj także
- Stoję dzisiaj przed państwem jako przedstawicielka przerażonych i zdruzgotanych rodziców, którzy z dnia na dzień dowiedzieli się o tym, że ich dzieci od września zostaną wyrzucone na bruk. Rodziców, którzy od kilku dni w domach odpowiadają na pytania: mamo, tato, dlaczego zabierają nam szkołę? Którzy od kilku dni mierzą się z ogromną falą hejtu i czytają na forach internetowych: „wara od budynku gminy”, „won z Wieliczki”, „nie jesteście z Wieliczki”, „te dzieci nie są nasze, zabierajcie je stąd”…. Dzieci i młodzież, które od siedmiu lat z dumą noszą koszulki z herbem Wieliczki, które wylewają poty na treningach i zawodach sportowych, zdobywają medale dla Wieliczki. A miasto i gmina Wieliczka funduje teraz tym 170 uczniom strach, poniżenie i dyskryminację… - mówiła w poniedziałek z goryczą Patrycja Góralczyk, przewodniczącą rady rodziców Zespołu Szkół Mistrzostwa Sportowego w Wieliczce.
Wieliczka chce otworzyć przy ul. Boguckiej szkołę podstawową z klasami sportowymi
Na oficjalne stanowisko miasta w kontrowersyjnej sprawie trzeba było czekać kilka dni. Oświadczenie burmistrza Wieliczki Rafała Ślęczki pojawiło się dopiero w niedzielę (9 lutego) późnym wieczorem na FB. Zaznaczył w nim m.in., że „wpis ten będzie jego jedynym odniesieniem do zaistniałej sytuacji w przestrzeni publicznej”.
W poniedziałek, ani podczas protestu, ani po jego zakończeniu, dziennikarze nie mieli możliwości uzyskać komentarza burmistrza Wieliczki dotyczącego SMS. W sekretariacie informowano, że zarówno burmistrz, jak i jego zastępca są nieobecni, i odsyłano do oświadczenia w mediach społecznościowych.
„W obiekcie przy ulicy Boguckiej chcemy uruchomić publiczną nieodpłatną szkołę podstawową, w której prowadzone będą klasy o profilu sportowym we współpracy z wielickimi największymi klubami specjalizującymi się w dziedzinie (…). Gmina Wieliczka jako organ prowadzący publiczną szkołę podstawową w tym obiekcie, zaopiekuje się i zapewni dalsze nieodpłatne kształcenie (również sportowe!) na poziomie szkoły podstawowej każdemu dziecku z dzisiejszego „SMS”. Ogromne problemy lokalowe w wielickich szkołach podstawowych w zderzeniu z aktualną sytuacją finansową gminy Wieliczka skłaniają do jednej, prostej refleksji: posiadamy nowoczesny budynek przy ulicy Boguckiej, z którego w 100 procentach nie mogą korzystać dzieci i młodzież z Wieliczki! Budynek jest w stanie przyjąć więcej oddziałów szkolnych, wypełnić się wielicką młodzieżą i pozwolić tym samym w prosty sposób dać oddech w murach przepełnionych szkół podstawowych w Wieliczce, w których nauka prowadzona jest niejednokrotnie dwuzmianowo – np. w Szkole Podstawowej nr 1 bądź w nadal mocno przepełnionej Szkole Podstawowej nr 4” – pisze w oświadczeniu burmistrz Wieliczki.
Rafał Ślęczka odniósł się także do sponsora o którego pozyskaniu poinformował SMS. Stwierdził: „W bieżących rozmowach z Fundacją SMS usłyszeliśmy, że Fundacja pozyskała sponsora strategicznego. Poprosiliśmy zatem o przedstawienie formalnego potwierdzenia tego faktu, na co nie uzyskaliśmy odpowiedzi, usłyszeliśmy jedynie, że zawarcie z Fundacją 3-letniej umowy na dzierżawę obiektu ułatwi drogę do pozyskania sponsorów”. Dodał też, że „gmina nie likwiduje SMS, która może dalej działać w innej lokalizacji”.
Podczas poniedziałkowego protestu przy magistracie do oświadczenia burmistrza odnieśli się z kolei przedstawiciele fundacji SMS.
- Naszą intencją nie jest kłócenie się z kimkolwiek. Chcielibyśmy tylko bardzo, żeby decyzja o przyszłości 170 uczniów Szkoły Mistrzostwa Sportowego w Wieliczce i jej 60 pracowników były prowadzone w duchu dialogu, a nie autorytarnych decyzji. Burmistrz twierdzi, że nie likwiduje szkoły, zabiera tylko budynek. To jest prawda, jednak mamy luty 2025 i do września jest tylko kilka miesięcy, a burmistrz doskonale zdaje sobie sprawę, że nie mamy żadnej możliwości, żadnych szans znalezienia innej bazy sportowej dla prowadzenia szkoły mistrzostwa sportowego na terenie miasta i gminy Wieliczka. Burmistrz nie zaproponował szkole – z takim potencjałem, z takimi osiągnięciami – żadnego zamiennego miejsca, nic. Myślę, że władze Wieliczki doskonale zdają sobie sprawę, że jeżeli nie znajdziemy budynku, oznacza to koniec SMS Wieliczka. Natomiast ja deklaruję, że jeśli nasza walka o szkołę nic nie da, zrobię wszystko, by znaleźć dla niej nową lokalizację. Nie wiem, czy będzie to Wieliczka, ale będziemy próbować. Uruchomiliśmy rozmowy z Krakowem, będziemy szukać lokalizacji dla SMS Wieliczka, skoro władza nas tutaj nie chce – powiedziała Kinga Ptak.
- Burmistrz zaproponował otworzenie publicznej szkoły podstawowej o profilu sportowym, co jest zupełnie czymś innym niż szkoła czysto sportowa. W swoim oświadczeniu ani słowem nie zająknął się o uczniach Liceum Ogólnokształcącego, a mamy ich dziewięćdziesięcioro… - dodała Patrycja Góralczyk.
Dalszy los SMS Wieliczka zależy także od decyzji wielickiej Rady Miejskiej. Projekt uchwały o uruchomieniu od 1 września 2025 publicznej szkoły podstawowej o profilu sportowym w obiekcie przy ulicy Boguckiej 2 ma trafić pod głosowanie podczas najbliższej sesji. Zatwierdzenie tej uchwały przez radnych będzie oznaczać spełnienie planu gminy i wyprowadzkę SMS Wieliczka z budynku przy Arenie Lekkoatletycznej.
