Zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 wywołuje znacznie więcej rozmaitych powikłań niż poznane dotychczas choroby wirusowe. Kłopoty z oddychaniem, brak koncentracji, osłabienie, bóle mięśniowo-stawowe czy zaburzenia depresyjne - to najczęstsze powikłania po przejściu COVID-19. Osoby, które pokonały wirusa muszą przejść długą drogę, by w pełni odzyskać zdrowie.
Wiele osób po przejściu zakażenia wirusem SARS-CoV-2 skarży się na utrzymujące się, nawet do kilku miesięcy po wyzdrowieniu, skutki choroby. Tak zwany długi COVID lub long COVID objawia się występowaniem powikłań dotyczących głównie układu oddechowego, nerwowego, sercowo-naczyniowego oraz narządu ruchu.
Powszechny problem
Szacuje się, że nawet jedna trzecia Polaków, którzy przeszli COVID-19, doświadcza długotrwałych skutków choroby, które uniemożliwiają im codzienne funkcjonowanie.
Według danych Ministerstwa Zdrowia w Polsce mamy ponad 3,2 mln miliona ozdrowieńców. Specjaliści mówią, że liczba ta wzrasta, proporcjonalnie do wzrostu ilości zakażeń. Jak podkreślają lekarze, trzeba sobie uświadomić, że dla wielu pacjentów COVID-19 nie skończył się wraz momentem ustąpienia objawów.
Syndrom post-COVID jest to zespół objawów i symptomów, które pojawiają się podczas lub po zakażeniu COVID-19, trwają dłużej niż 12 tygodni. Nie można ich złożyć na karb innych chorób. Objawy często nakładają się na siebie, ulegają wahaniom na przestrzeni czasu i mogą dotyczyć każdego układu w organizmie.
Pacjenci najczęściej zgłaszają nie tylko trudności z oddychaniem, bóle mięśni i stawów, osłabienie i szybszą męczliwość, kołatanie serca, ale i objawy neurologiczne, takie jak bóle głowy, zaburzenia równowagi i koordynacji ruchowej, odczuwanie lęku, niepokoju i stresu, stanów depresyjnych, zaburzenia snu i bezsenność. Wiele osób dotykają zaburzenia pamięci i koncentracji, czyli tzw. mgła mózgowa.
Coraz głośniej też mówi się też o długotrwałych skutkach COVID-19 u dzieci i młodzieży. Nierzadko pacjenci w młodszym wieku mają poważniejsze powikłania niż seniorzy.
Rehabilitacja jest kontynuacją leczenia
Czwarta fala zakażeń koronawirusem spowodowała, że zwiększyła się liczba osób potrzebujących specjalistycznej opieki.
Po wielu miesiącach doświadczeń z wirusem SARS-CoV-2, obserwacji przebiegu choroby COVID-19 i jej powikłań, wiadomo już, że nawet u osób przechodzących zakażenie łagodnie lub bezobjawowo można zaobserwować poważne zmiany w funkcjonowaniu organizmu. Rekonwalescencja po przebyciu ciężkiej choroby, związanej z zakażeniem COVID-19, powinna być zatem wsparta odpowiednim procesem rehabilitacji.
Niezwykle ważnym elementem kontynuacji leczenia ostrej fazy choroby jest rehabilitacja, która pomaga wrócić do formy i pokonać skutki zakażenia koronawirusem, m.in. takie jak: dyskomfort przy oddychaniu, uciążliwe duszności, obniżona kondycja fizyczna, ból różnego pochodzenia, słaba wydolność krążeniowa czy atrofia mięśni, zaburzenia pamięci i koncentracji. W tej sytuacji pomóc może specjalny program rehabilitacji po przebytym COVID-19, który jest dostępny w wielu placówkach NFZ.
Rehabilitacja ma więc na celu poprawę sprawności oddechowej, zwiększenie wydolności wysiłkowej i krążeniowej oraz poprawę jakości zdrowia psychicznego. Lekarze, fizjoterapeuci, pielęgniarki i psycholodzy, pomagają pacjentom, którzy przeszli zakażenie koronawirusem.
Program rehabilitacji jest więc ukierunkowany na zmniejszenie nasilenia objawów choroby, poprawę sprawności fizycznej oraz edukację zdrowotną pacjentów.
Uczestnicy programu rehabilitacji korzystają z konsultacji pulmonologicznej, badań diagnostycznych, zabiegów rehabilitacyjnych oraz uczą się, jak bezpiecznie rozładowywać stres.
Jak działa program rehabilitacji pocovidowej?
Po przechorowaniu COVID-19 w ciągu 12 miesięcy od wyzdrowienia, czyli zakończenia izolacji domowej, wypisu ze szpitala lub z izolatorium, można skorzystać z rehabilitacji pocovidowej, która jest finansowana ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia.
Rehabilitacja trwa od 2 do 6 tygodni i zapewnia opiekę lekarską, pielęgniarską i wsparcie psychologiczne. Aby z niej skorzystać, należy po zakończeniu leczenia na COVID-19 uzyskać skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, czyli każdego, który ma umowę z NFZ, np. lekarz rodzinny.
Pacjent skierowany przez lekarza rodzinnego na rehabilitację pocovidową stacjonarną musi mieć następujące badania:
- RTG klatki piersiowej z opisem, wykonane po zakończeniu leczenia ostrej fazy choroby,
- aktualną morfologię i OB,
- CRP (białko ostrej fazy),
- EKG, wykonane po zakończeniu leczenia ostrej fazy choroby COVID-19.
Rehabilitacja pocovidowa, w zależności od stanu pacjenta, może być prowadzona w domu pacjenta, ambulatoryjnie, a także w oddziałach rehabilitacji, zakładach rehabilitacji leczniczej i uzdrowiskach.
Jakie zabiegi otrzymamy?
W ramach rehabilitacji pocovidowej stacjonarnej wykonywane są zabiegi takie, jak:
- kinezyterapia ze szczególnym uwzględnieniem treningu wytrzymałościowego, ćwiczeń oddechowych, ćwiczeń efektywnego kaszlu, ćwiczeń ogólnousprawniających, ćwiczeń na wolnym powietrzu;
- opukiwanie i oklepywanie klatki piersiowej, drenaże ułożeniowe;
- inhalacje indywidualne (solankowe - haloterapia, mineralne, lekowe) lub okołotężniowe lub nadmorskie albo subterraneoterapia;
- terenoterapia,
- treningi marszowe;
- balneoterapia - według indywidualnych wskazań, w tym:
- wodne kąpiele balneologiczne (o stopniowanej temperaturze), w szczególności kąpiele kwasowęglowe
- i/lub gazowe kąpiele CO₂
- i/lub okłady z pasty borowinowej;
- masaż - według indywidualnych wskazań;
- hydroterapia, fizykoterapia - według indywidualnych wskazań;
- treningi relaksacyjne;
- edukacja zdrowotna i promocja zdrowia, w tym np. nauka prawidłowej techniki używania inhalatorów, eliminacja nałogów i innych czynników ryzyka chorób cywilizacyjnych, prozdrowotna zmiana stylu życia;
- leczenie dietetyczne - według indywidualnych wskazań;
- wspomaganie rehabilitacyjne schorzeń współistniejących.
W trybie ambulatoryjnym, po wizycie wstępnej, fizjoterapeuta ustala z pacjentem kalendarz indywidualnych wizyt. Program zakłada trzy takie wizyty w każdym tygodniu rehabilitacji. Jednak, gdy stan zdrowia będzie tego wymagał, pacjent może liczyć na dodatkową wizytę w trakcie programu.Terapia polega na wykonywaniu treningów oddechowych, wytrzymałościowych i interwałowych. Wszystko po to, aby pacjenci jak najszybciej odzyskiwali pełną sprawność. Ponadto pacjenci poznają ćwiczenia, które już po zakończeniu programu, będą mogli samodzielnie i bezpiecznie wykonać w domu.
W zależności od potrzeb i stanu zdrowia chorego możliwe jest włączenie dodatkowych elementów terapii, m.in. technik odksztuszania, treningu równowagi, specjalnych metod rehabilitacji dla pacjentów z problemami neurologicznymi.
NFZ podaje, że pacjenci będą mogli skorzystać z profesjonalnej terapii psychologicznej, a każda placówka uczestnicząca w programie musi zapewnić pacjentom badania diagnostyczne, leki i wyroby medyczne, które są niezbędne do uzyskania najlepszych rezultatów programu leczenia. Koszty pokrywa Narodowy Fundusz Zdrowia ze środków Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 oraz budżetu państwa, z części której dysponentem jest minister zdrowia.
Czas trwania rehabilitacji COVID-19 zaplanowany jest na okres od 2 do 6 tygodni, przy czym rehabilitacja rozpoczynać się będzie nie później niż 12 miesięcy od zakończenia leczenia w kierunku COVID-19.
Należy jednak pamiętać, że z rehabilitacji mogą skorzystać jedynie ozdrowieńcy, którzy zakażenie wirusem SARS-CoV-2 mieli potwierdzone za pomocą testu RT-PCR wykonanego na zlecenie lekarza POZ.
FLESZ - W ludzkiej krwi wykryto mikroplastik!
