Tak zmieniał się zamek w Rabsztynie koło Olkusza na przestrzeni lat. Zobacz, jak prezentowało się jedno z „Orlich gniazd”. ZDJĘCIA

Tak zmieniał się zamek w Rabsztynie koło Olkusza na przestrzeni lat

Do dziś nie wiadomo, kiedy dokładnie powstał zamek w Rabsztynie obok Olkusza i kto był jego fundatorem. Początkowo historycy datowali jego powstanie na XIV wiek. Z czasem jednak badania archeologiczne wskazały, że zamek mógł powstać znacznie wcześniej, bo w XIII wieku.

Same zabudowania warowne na Kruczej Skale powstawały w kilku etapach. Najpierw postawiono zamek górny, czyli wieżę oraz kamienicę. W XV wieku natomiast powstał zamek średni, który został otoczony murem. Najpóźniej powstał zamek dolny, w którym znajdowała się magnacka rezydencja.

W 1657 zamek został spalony przez Szwedów. Z późniejszego okresu zachowało się kilka lustracji, które opisują zniszczenia.

- Wjeżdżając do zamku, brama nad tą rezydencyą spustoszała. W dziedzińcu po prawej stronie wieża na skale bez przykrycia, w niej pokojów spustoszałych 4. Rezydencya quondam o 3 kondygnacyach spustoszała, same mury tylko stoją, częścią poobalane. Stajnie i insze pomieszkania spustoszałe, studnia w skale wykuta, murami obalonemi zawalona – można przeczytać w jednej z lustracji.

Wbrew wielu pogłoskom wieża zamkowa przetrwała najazd Szwedów. Jej część osunęła się jednak w 1861 roku a „wykończyli” ją dopiero na początku ubiegłego wieku poszukiwacze skarbów.

Pierwsze udokumentowane próby odbudowy zamku datuje się na 1918 rok. Wówczas z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Olkuszu wykonano kilka napraw. Później w 1986 roku Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach zabezpieczył północną ścianę.

Prawdziwa odbudowa ruszyła dopiero w 2001 roku, czyli 11 lat po tym jak zamek stał się własnością gminy Olkusz. Do 2011 roku wybudowano most prowadzący do bramy wjazdowej, uporządkowano roślinność na wzgórzu, zrekonstruowano zespół bramny oraz zabezpieczono ścianę południową i wschodnią.

W 2020 roku zakończono trwającą kilka lat rewitalizację obiektu, w ramach której wykonano między innymi: odbudowę wieży zamkowej, ekspozycję muzealną, dzieciniec i wiele innych atrakcji, które można podziwiać odwiedzając zamek w Rabsztynie.