Ukazało się kompendium wiedzy o naszym mieście. Encyklopedia Krakowa w sprzedaży

- Po 25 latach wiele rzeczy się zdezaktualizowało, inne trzeba było uzupełnić. Nie sądziliśmy jednak, ze powstanie z tego tak olbrzymia praca. Kiedy zaczęliśmy się wgłębiać, okazało się, że obszerna księga jaką było pierwsze wydanie Encyklopedii Krakowa, rozrosła się dwukrotnie prawie. To praca kilku lat blisko 300 autorów – mówił na premierze wydawnictwa prezydent Krakowa Jacek Majchrowski. - Sądzę, że w przyszłym roku na Targach Książki odbierzemy za to wydawnictwo nagrodę.

Drugie wydanie Encyklopedii Krakowa – poszerzone i zaktualizowane - przygotował zespół blisko 300 krakowskich ekspertów i badaczy pod kierunkiem prof. Jacka Purchli, któremu powierzona została redakcja naukowa dzieła. Kierowanie całością prac wydawniczych powierzono dyrektorowi Biblioteki Kraków Stanisławowi Dziedzicowi, który odszedł w trakcie prac nad wydawnictwem, ten obszar przejęła dr Agnieszka Staniszewska-Mól.

- Musimy sobie uświadomić to, co przez pięć lat pracy nad drugim wydaniem Encyklopedii uświadamialiśmy sobie jako zespół zaangażowany w przygotowanie tego dzieła, jak gwałtowną i wielowymiarową zmianę przeżywamy dziś. Wielką wartością jest Encyklopedia przygotowywana w latach 90., w innych standardach i procedurach - wówczas nie istniała jeszcze Wikipedia. Praca nad nowym wydaniem pokazała nam jednak głębokość zmiany jaką przeżywa świat i Kraków, zmian różnego rodzaju, która zmusiła nas do zbudowania innego systemu pracy w wymiarze merytorycznym nad tym wszystkim, co ma być odpowiedzią na pytanie: jak opowiedzieć tak niezwykłe miasto jak Kraków w taki sposób, by było to syntezą – zauważył prof. Jacek Purchla.

Na opowieść o mieście złożyło się dziesięć działów merytorycznych: życie gospodarcze (prof. Krzysztof Broński), życie polityczne (prof. Andrzej Chwalba), Cracovia sacra (dr Stanisław Dziedzic), nauka i biografistyka (dr Karolina Grodziska), środowisko przyrodnicze i geograficzne (prof. Zbigniew Mirek), historia (dr Michał Niezabitowski), literatura, teatr i muzyka (prof. Jacek Popiel), architektura i urbanistyka (prof. Jacek Purchla), życie społeczne (prof. Łukasz T. Sroka) oraz historia sztuki (prof. Marek Walczak ). Autonomiczną częścią „Encyklopedii” jest dział Kraków w liczbach.

- Bardzo nam zależało na tym, żeby encyklopedia została rozbudowana o niektóre obszary, pokazujące zmianę naszego myślenia, w szczególności są to środowisko przyrodnicze – najszerzej rozumiane, jego bogactwo i różnorodność na terenie gminy Kraków oraz kobiety, które w Encyklopedii z roku 2000 występowały śladowo. Cieszę się, że udało nam się w tej kwestii postąpić do przodu – dodał prof. Purchla.

Redakcje haseł z pierwszego wydania nie polegały jedynie na aktualizacji stanu badań czy uzupełnieniu not biograficznych, jak podkreślił redaktor tomów. Szerokie, problemowe hasła wymagały od badaczy ich ponownego opracowania. Wśród nowości w drugim wydaniu znalazły się m.in. opisy nowych obiektów, które w Krakowie pojawiły się w ciągu ponad 20 lat od pierwszej edycji, jak np. Cricoteka, centrum kongresowe ICE, galerie handlowe, Multikino czy park wodny. Znalazły się też hasła dotyczące krakowskich murali, języka Krakowa czy opisujące turystykę w Krakowie oraz inicjatywy, które się pojawiły w ciągu dwóch dekad. Przybyło również biogramów znanych postaci związanych z Krakowem i zasłużonych dla miasta.

- To, jak wiele się zmieniło przez ćwierć wieku, widzę choćby po mojej dyscyplinie – historii sztuki, jak wiele zjawisko i problemów trzeba było na nowo opracowywać. Ale przez ten czas zmieniło się ogromnie samo miasto. Na 6 tys. haseł aż tysiąc poświęconych jest architekturze i urbanistyce. To niebywałe, jak musiałem się uczyć mojego miasta, o którym myślałem, że wiem dużo, jeśli chodzi o to, co zmieniło się od czasu prezydentury Jacka Majchrowskiego, a zwłaszcza od naszej akcesji do Unii Europejskiej w 2004 roku – zaznaczył prof. Purchla.

W drugiej edycji znalazły się także nowe fotografie Krakowa - sprzyjającym okresem dla ich powstania okazała się pandemia, a także wykonane w nowoczesnej technologii mapy.

- Wiedza o Krakowie pęcznieje cały czas, to co w niej zawarliśmy to stan na 31 lipca 2023 roku. Najtrudniejsze w tym projekcie było pogodzenie tego co już było, wielkiej historii Krakowa, i tego, co dzieje wokół nas współcześnie – zaznaczył Jacek Purchla. - Być może jest to ostatnia próba przeniesienie naszej syntezy, myślenia i opowiadania o Krakowie na papier. Encyklopedia opowiada o procesie zmiany miasta, ale też sama stała się procesem. Myślę, że dziś nie kończymy – zaczynamy nowy etap, ponieważ ten proces nie może być przerwany. Ta synteza powinna być punktem wyjścia do aktualizacji tego, co się dzieje. Nie można też zmarnować kapitału ludzkiego, który zaangażował się w powstanie tego dzieła.

Digitalizację Encyklopedii Krakowa w przyszłości zapowiada dyrektorka Biblioteki Kraków.

- Rynek książki tego typu wydawnictw będzie się zmieniał i tempo tych zmian jest gigantyczne. Gdybyśmy chcieli wydać encyklopedię w stu procentach aktualną dziś – przy tej objętości, jest to niemożliwe. Krakowska encyklopedia internetowa jest projektem, który w przyszłości musi zaistnieć jako projekt stały – zapowiada Agnieszka Staniszewska-Mól.

Hasła encyklopedii – zwyczajowo – rozpoczynają wyszczególnione kolejne litery alfabetu. Te w krakowskiej encyklopedii to grafiki wykorzystujące motywy związane z Krakowem, znalazły się tez na okładkach tomów. Poza Encyklopedią litery wykorzystane w wydawnictwie znajda się w identyfikacji nowej siedziby Biblioteki Kraków na Wesołej.

Wydawcą Encyklopedii Krakowa jest Biblioteka Kraków, współwydawcą – Muzeum Krakowa, a partnerem wydania Archiwum Narodowe w Krakowie. Specjalny materiał „Kraków w liczbach” opracował Urząd Statystyczny w Krakowie. Publikacja została sfinansowana ze środków Miasta Krakowa. To druga, poszerzona i zaktualizowana edycja wydawnictwa, które 2000 roku ukazało się nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN.

Dystrybucją drugiego wydania Encyklopedii Krakowa zajmuje się Muzeum Krakowa. Publikację można nabyć w księgarni Muzeum w Pałacu Krzysztofory (Rynek Główny 35) lub w księgarni internetowej.

Czy Polacy chcą amerykańskiej elektrowni atomowej w Polsce?