Uroczystość w Brzeszczach. Oddano hołd więźniom niemieckiego obozu Auschwitz ofiarom Marszu Śmierci. Zdjęcia

Kliknij w przycisk "zobacz galerię" i przesuwaj zdjęcia w prawo - naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE

W związku ze zbliżającą Armią Czerwoną Niemcy podjęli decyzję o ewakuacji obozu Auschwitz-Birkenau i podległych mu podobozów. Wieczorem 17 stycznia 1945 r. po ostatnim obozowym apelu rozpoczęła się ewakuacja więźniów i więźniarek kompleksu obozu KL Auschwitz-Birkenau. 67012 więźniów stanęło do ostatniego apelu wieczornego.

W dniach od 17 – 21 stycznia główną drogą przez Brzeszcze przeszło około 25 tysięcy więźniów. W tej kolumnie znajdowali się również więźniowie z podobozów m.in. KL Auschwitz-Bor/Budy i KL Auschwitz-Jawischowitz. Wielu z tej kilkudziesięciotysięcznej grupy więźniarskiej nie wytrzymało już na początku tej długiej morderczej i trudnej pieszej trasy. Zginęli oni z wycieńczenia bądź kul esesmanów. W 79 rocznicę Marszu Śmierci na cmentarzu w Brzeszczach upamiętniono jego ofiary.

- 19 stycznia 1945 roku niemiecki burmistrz Brzeszcz, nakazał mieszkańcom pochowanie zwłok zmarłych więźniów leżących na trasie ewakuacji począwszy od Rajska przez Brzeszcze, aż po koniec Jawiszowic. Zebrano 18 ciał kobiet i mężczyzn, w tym narodowości żydowskiej - powiedziała Agnieszka Molenda-Kopijasz z Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau w Brzeszczach.

Brzeszcze stały się miejscem pochówku i pierwszej zbiorowej mogiły ofiar ewakuacyjnego Marszu Śmierci. Tutaj właśnie przedstawiciele władz rządowych, samorządowych, konsulatów zagranicznych oraz organizacji oddali hołd ofiarom.

SS-mani różnymi drogami ewakuacji pędzili pieszo więźniarki i więźniów w kierunku Gliwic i Wodzisławia. Stamtąd dalej byli wywożeni pociągami do obozów koncentracyjnych w głąb Rzeszy. Historycy szacują, że na różnych trasach Marszu Śmierci zginęło co najmniej 9 tysięcy ludzi, ale podawane są i wyższe liczby sięgające nawet 15 tysięcy.

Świadectwem zbrodni dokonywanych na ewakuowanych więźniach są liczne mogiły. Na Śląsku jest ich blisko 60, a trzeba dodać, że trasy prowadziły także przez Czechy.