Uroczystości w 70. rocznicę śmierci gen. Augusta Emila Fieldorfa "Nila"

- Gen. August Emil Fieldorf „Nil” był najwyższym rangą żołnierzem AK, który padł ofiarą zbrodni sądowej okresu stalinowskiego. W 1958 r. Generalna Prokuratura umorzyła postępowanie karne wobec generała z powodu braku dowodów winy, ale dopiero w 1989 r., po 36 latach od jego śmierci, postanowieniem prokuratora generalnego PRL gen. „Nil” został w pełni zrehabilitowany. Jego symboliczny grób znajduje się na kwaterze „Ł” Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie - podaje IPN Oddział w Krakowie.

24 lutego

• 9.30 – złożenie kwiatów pod tablicą pamięci umieszczoną na budynku przy ul. Lubicz 32 w Krakowie. Tutaj w 1895 r. urodził się August Emil Fieldorf.
• Przejście na ul. Topolową 22 do Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 3 im. Frycza-Modrzewskiego. Przyszły generał był uczniem tej placówki w latach 1901-1905. W 2018 r. w budynku szkoły odsłonięto tablicę pamiątkową, ufundowaną przez krakowski IPN, wmurowaną z inicjatywy rodziców dzieci, nauczycieli oraz rodziny „Nila”. Pod tablicą będą złożone kwiaty.
• Spotkanie w auli szkoły. Prelekcja zastępcy dyrektora Oddziału IPN w Krakowie dr. Michała Wenklara, występ artystyczny uczniów, wręczenie nagród uczestnikom IV konkursu Dzielnicy II Grzegórzki poświęconego gen. „Nilowi”.

Organizatorami krakowskich uroczystości są: Ośrodek Edukacji Obywatelskiej filia Centrum Młodzieży im. dr. H. Jordana w Krakowie, Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 3 im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie, Oddział IPN w Krakowie.

23 lutego

• 18.00 – spektakl „Nil – historia bohatera” w reż. Wojciecha Rybakowskiego. Świetlica Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, ul. Rakowiecka 37.

24 lutego

• 9.00-11.00 i 14.00-18.00 – indywidualne składanie kwiatów w miejscu stracenia gen. „Nila”. Muzeum przy ul. Rakowieckiej, pomieszczenie ze szczątkami po szubienicy. Zgłoszenia przyjmuje: [email protected], tel. 22 547 96 00.
• 12.00 – uroczystości państwowe pod tablicą upamiętniającą zamordowanych w więzieniu mokotowskim w okresie PRL, w których weźmie udział prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki i dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL oraz Oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filip Musiał.
• 13.30 – złożenie kwiatów na symbolicznym grobie gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila”. Cmentarz Wojskowy, ul. Powązkowska 43/45, aleja A, kwatera 14, rząd IV.
• 15.00 – msza święta w intencji generała. Sanktuarium św. Ojca Pio na Gocławiu, ul. Fieldorfa 1.
• 16.00 – złożenie kwiatów pod pomnikiem gen. „Nila”. Róg ul. Fieldorfa i Wału Miedzeszyńskiego na Gocławiu.
• 17.30 – koncert „Nie proś ich o łaskę...”. Premiera utworu „Nil” w wykonaniu zespołu Stare Dziady. Terminal Kultury Gocław, ul. Jana Nowaka-Jeziorańskiego 24.

Organizatorami uroczystości są: Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, Instytut Pamięci Narodowej. Patronat honorowy Ministerstwa Obrony Narodowej. Partner – Terminal Kultury Gocław.

Urodził się w 1895 r. Mając 17 lat wstąpił do Związku Strzeleckiego. W 1914 r. zgłosił się na ochotnika do Legionów Polskich i wyruszył na front rosyjski. Podczas I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej przeszedł długi szlak bojowy. Po wojnie, w odrodzonej RP, pozostał w wojsku.

Walczył w kampanii wrześniowej 1939 r. Po klęsce zdołał dotrzeć do Francji, a po jej upadku do Anglii. We wrześniu 1940 r., jako emisariusz Rządu na Uchodźstwie, przedostał się do okupowanej przez Niemców Warszawy i rozpoczął działalność konspiracyjną w Związku Walki Zbrojnej, a potem w Armii Krajowej. Od 1942 r. organizował Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej AK i nadzorował walkę bieżącą. W ostatnich miesiącach działalności AK pełnił również funkcję zastępcy jej dowódcy, gen. Leopolda Okulickiego.

Po aresztowaniu przez NKWD, nierozpoznany, w latach 1945-1947 był więziony w sowieckich łagrach na Uralu. Ponownie aresztowany po powrocie do Polski, został poddany brutalnemu śledztwu, ale do końca zachował nieugiętą postawę.

Jest najwyższym rangą oficerem AK, zgładzonym w wyniku mordu sądowego w czasach stalinowskich. Komuniści powiesili go 24 lutego 1953 r. w więzieniu mokotowskim. Ciało pogrzebano w nieznanym miejscu, być może na Łączce pod murami cmentarza wojskowego na Powązkach.