W Łodzi wierci Katarzyna, w Warszawie była Krystyna. Jak zostaną nazwane potężne maszyny TBM, które wydrążą tunele kolejowe pod Limanową?

Pomiędzy Męciną i Mordarką od miesięcy trwają przygotowania do drążenia tuneli kolejowych. Dźwigi, spychacze i koparki przygotowują miejsca, w których będą zaczynać i kończyć nowe obiekty. W Męcinie wykonywana jest tzw. kołyska, czyli miejsce, w którym maszyny TBM rozpoczną swoje prace.

Ogromne tunelownice są już na placu budowy i trwa ich skomplikowany montaż. Pierwsza, jeszcze w grudniu 2024, do Męciny dotarła mniejsza z tarcz TBM. Ona będzie drążyć tunel ewakuacyjny. Maszyna waży około 600 ton i żeby mogła drogą morską trafić z portu w chińskim Szanghaju do portu w Gdyni, musiała zostać rozebrana na 36 części. Największa ważyła 87 ton. Tzw. głowica tnąca ma 4,8 metra średnicy i waży 41 ton. Elementy tunelownicy zostały przetransportowane na drugi koniec Polski przez 30 ciężarówek.

Jeszcze więcej wysiłku i logistyki wymagał transport drugiej maszyny. Sam napęd główny waży 100 ton, głowica tnąca tarczy ma średnicę 11 metrów i jest podzielona na 5 części i waży 245 ton. W miejsce docelowe czyli do Męciny maszyna została przewieziona za pomocą 88 zestawów transportowych.

Zgodnie z zapowiedziami PKP PLK obie maszyny prace mają rozpocząć w drugiej połowie tego roku. Wydrążenie tuneli o długości 3,8 km powinno im zająć 10 miesięcy.

- Działanie maszyny polega na tym, że ona jakby montuje ten tunel na żywo. Wydrąży odcinek, buduje ściany i idzie dalej, a w tym czasie trzeba wyciągnąć ten cały wydrążony urobek, zabezpieczyć go i zutylizować – wyjaśniał nam Piotr Hamarnik, rzecznik prasowy PKP PLK.

Maszyny TBM były już wykorzystywane do wiercenia tuneli w Polsce.

PKP PLK wykorzystała dwie do budowy podziemnych połączeń między stacjami Łódź Fabryczna a Żabieniec i Kaliska. Maszyna TBM, która otrzymała imię Katarzyna, z tarczą o średnicy ponad 13 m drąży dwutorowy tunelu od ul. Stolarskiej do podziemnego dworca Łódź Fabryczna. Jednak pod koniec ubiegłego roku napotkała na trudności gruntowe i prace zostały wstrzymane. Przeprowadzano badania gruntowe i do czasu zrealizowania odpowiednich zabezpieczeń budynków, jej prace nie zostaną wznowione.

Druga tunelownica otrzymała imię Faustyna. Licząca około 8,5 m średnicy maszyna wykonała cztery jednotorowe tunele, które łączą tunel główny ze stacjami Łódź Kaliska i Łódź Żabieniec. Zakończyła już swoje prace i została zdemontowana.

- Jedną z maszyn nazwano Katarzyną, bo święta Katarzyna Aleksandryjska, jest między innymi patronką kolejarzy. Jak zostaną nazwane tunelownice, które będą pracować na Limanowszczyźnie, tego jeszcze nie wiemy – zaznacza Piotr Hamarnik.

Żeńskie imiona noszą też warszawskie tarcze TBM, które ważą ponad 650 ton, mają blisko 100 metrów długości i ponad sześć metrów średnicy. Wykorzystywane są do drążenia tuneli metra na odcinku linii M2. Jedna z maszyn to Krystyna, a druga Anna.

Odcinek D Limanowa – bocznica Klęczany jest najdłuższą i najbardziej wymagającą częścią modernizowanej linii kolejowej nr 104, ale także najdroższą trasą. Podpisanie umowy miało miejsce w marcu 2024 roku, a zakończenie prac planowane jest na ostatni kwartał 2026 roku. Projekt o wartości 1,93 mld zł netto obejmuje m.in. budowę nowej stacji i przystanków, zwiększających dostępność i komfort pasażerów. Na stacji Męcina oraz na przystankach Mordarka i Chomranice, będą nowe, wysokie perony, ułatwiające wsiadanie do pociągów. Prace realizuje konsorcjum firm: Budimex SA, Gülermak Air Sanayi Inşaat ve Taahhüt oraz Gülermak.

Modernizacja tego odcinka linii 104, to część częścią projektu Podłęże-Piekiełko, największej inwestycji kolejowej na południu Polski. Inwestycja oprócz modernizacji i elektryfikacji 75 km trasy Chabówka – Nowy Sącz, obejmuje również budowę 58 km nowej linii, łączącej Podłęże z Tymbarkiem i Mszaną Dolną. Dzięki temu stworzona zostanie nowa linia kolejowa, która połączy Kraków z Podhalem i Sądecczyzną. Najszybsze pociągi przejadą trasą Kraków – Nowy Sącz w ok. 60 minut. Natomiast podróż ze stolicy Małopolski do Zakopanego zajmie ok. 90 minut. Inwestycja PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. za przeszło 1,9 mld zł netto finansowana jest w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności.

W sumie w ramach projektu „Podłęże-Piekiełko” wybudowanych zostanie 13 tuneli kolejowych różnej wielkości. Ten pomiędzy Męciną a Mordarką będzie drugim pod względem długości. O kilkadziesiąt metrów dłuższy będzie tunel, który powstanie w sąsiedztwie Stróży koło Dobrej i będzie częścią nowej linii kolejowej na odcinku Szczyrzyc - Tymbark.