Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

W Szkole Przyzakładowej Glinika szkoliły się kadry Fabryki Maszyn

Andrzej Ćmiech
Przypadające w najbliższym czasie Święto Edukacji Narodowej jest okazją do przypomnienia dziejów fabrycznego szkolnictwa zawodowego w Gliniku. Jego początki wiążą się z 1 października 1946 r., kiedy to została otwarta przy Centralnych Warsztatach Naftowych w Gliniku Mariampolskim Szkoła Przemysłowo-Naftowa.

Inicjatorem i założycielem szkoły był Instytut Naftowy w Krośnie z profesorem inż. Józefem Wojnarem na czele. Pierwszym tytularnym jej dyrektorem był ówczesny dyrektor glinickiej Fabryki inż. Tadeusz Łabno. Natomiast faktycznym dyrektorem był Aleksander Mordawski, który w jego imieniu organizował szkołę. Uczęszczało do niej wtedy 109 uczniów, uczących się na dwie zmiany w pomieszczeniu strychowym Szkoły Podstawowej w Gliniku.

W roku szkolnym 1947/1948 przeniesiono szkołę do własnego budynku na terenie przyfabrycznym, na tzw. bunkrze. Tego samego roku nastąpiło też przekształcenie szkoły w Gimnazjum Przemysłu Naftowego FMiSW w Gliniku, które funkcjonowało do 1952 r. W 1950 r. z funduszy Ministerstwa Górnictwa na Osiedlu Robotniczym w Gliniku Mariampolskim rozpoczęto budowę budynku szkolnego, w którym dziś mieści się w Liceum Ogólnokształcące.

Pierwszy etap budowy zakończył się w 1953 r. Wtedy oddano do użytku dziewięć sal lekcyjnych, z których trzy przeznaczono na internat. Wraz z budową budynku szkolnego utworzono dwuletnią Zasadniczą Szkołę Zawodową Przemysłu Naftowego o dwu specjalnościach: mechanicznej i kopalnianej. Uczyło się w nich 93 uczniów, w tym pierwsze Alicja Bakuła, Barbara Gąsior, Czesława Kędzior, Alicja Pabisz, Stefania Roman, Stanisława Semp, Czesława Świerz i Bronisława Wencel.

Kadrę pedagogiczną stanowili nauczyciele z rozwiązanej Zasadniczej Szkoły Naftowej w Jaśle, którzy wraz z dyrektorem Adamem Smoszną nakazem pracy zostali przeniesieni do Glinika Mariampolskiego. W roku szkolnym 1954/1955 w Zasadniczej Szkole Zawodowej Centralnego Urzędu Naftowego zarządzanej wówczas przez dyrektora Czesława Bilińskiego funkcjonowało 10 oddziałów, dla których w latach 1954-1956 zbudowano nowoczesne - jak na owe czasy - Warsztaty Szkolne przy ulicy Polnej oraz powiększono budynek szkolny o salę gimnastyczną, aulę i halę warsztatową obróbki ręcznej. W roku szkolnym 1957/1958 Szkoła Naftowa i Szkoła Metalowo-Odlewnicza zostały połączone w jedną Zasadniczą Szkołę Zawodową zarządzaną przez Franciszka Szydłę i podległą administracyjnie Centralnemu Urzędowi Szkolnictwa Zawodowego.

W 1958 r. w ramach Zasadniczej Szkoły Zawodowej rozpoczęła działalność Zasadnicza Szkoła Dokształcająca dla młodocianych pracowników, która w roku szkolnym 1960/1961 wyodrębniła się i przeniosła do dawnego Kasyna Urzędniczego w Gliniku. Tego samego roku Zasadniczą Szkołę Dokształcającą o specjalności tokarz przekształcono w Zasadniczą Szkołę Zawodową Przyzakładową Fabryki Maszyn i Sprzętu Wiertniczego, która przeniosła się do Domu Kultury ,,Glinik", stając się samodzielną szkołą. Dla uczniów tej szkoły w 1962 r. został przez Antoniego Ginalskiego zorganizowany pierwszy Warsztat Szkoleniowy. Mieścił się on w parterowym baraku i składał się z małej hali warsztatowej, wypożyczalni i biura kierownika. W warsztacie znajdowało się pięć tokarek, dwie frezarki i dziesięć stanowisk obróbki ręcznej. Ogółem pod nadzorem dwóch instruktorów i kierownika szkoliło się wtedy na dwie zmiany - 80 uczniów.

W 1965 roku przydzielono warsztatowi dodatkowe pomieszczenia w budynku dawnej narzędziowni, gdzie usytuowano 20 stanowisk ślusarskich. W ciągu trzech lat liczba uczniów wzrosła do 240 osób, zaś liczba instruktorów do sześciu osób. Uczniowie szkolili się w zawodach: tokarza, frezera i ślusarza. Z powodu znacznego wzrostu liczby uczniów i braku miejsc uczniowie od 1966 r. uczęszczali na naukę teorii do Szkoły Podstawowej nr 2 w Gorlicach. W 1968 r. Warsztat Szkoleniowy przeniesiono do bocznej nawy dobudowanej do hali narzędzi rotacyjnych, obok odlewni. Był to milowy krok na drodze rozwoju warsztatu szkolnego. Łączna powierzchnia nowej hali wynosiła 1400 mkw. Mieściło się w niej 35 stanowisk obróbki wiórowej (tokarki, frezarki, wiertarki), 40 stanowisk obróbki ręcznej oraz 10 stanowisk spawalniczych. Ponadto na wydziałach szkolono w zawodzie montera konstrukcji stalowych uczniów II i III klas. Warsztat w 1968 r. liczył 380 uczniów, którzy pod kierunkiem 10 instruktorów uczyli się następujących zawodów: tokarstwa, frezerstwa, ślusarstwa oraz spawalnictwa. Warsztat Szkoleniowy w tym czasie miał poważny udział w produkcji przedsiębiorstwa. Produkowano zamki "Valent", klucze maszynowe, bezpieczniki do pomp, końce do drutów pompowych oraz inny asortyment uzupełniający wyroby Fabryki.

Przełomem w fabrycznym szkolnictwie zawodowym był 1969 r. Rozpoczęto wtedy budowę własnego gmachu szkolnego obok Zakładowego Domu Kultury w Gliniku oraz obiektu przeznaczonego na Warsztaty Szkolne, usytuowanego przy drodze prowadzącej przez środek zakładu. Oba obiekty oddano do użytku w 1972 r. 10 czerwca 1972 r. przeniesiono warsztaty do nowych pomieszczeń. Łączna powierzchnia użytkowa nowego lokalu wynosiła 1900 mkw. Mieściły się tutaj oddziały: obróbki wiórowej liczący 40 stanowisk, obróbki ręcznej dla I klas z 20 stanowiskami, spawalnia dla II i III klas licząca 16 stanowisk i obróbki cieplnej i plastycznej posiadający 18 stanowisk pracy.

1 września 1972 r. oddano do użytku Szkołę Przyzakładową o trzynastu salach lekcyjnych i gabinetach lekcyjnych z internatem dla 250 uczniów. W nowo otwartych pomieszczeniach uczniowie będący zarazem pracownikami Fabryki uczyli się przez ponad dwa dziesięciolecia teorii i praktyki warsztatowej w zawodach: tokarskim, frezerskim, ślusarskim, montera konstrukcji stalowych i mechanika obróbki plastycznej. W tym czasie mury szkolne opuściło kilkanaście tysięcy absolwentów, podejmując pracę w Fabryce, jak też w innych zakładach w Polsce.

1 września 1993 r. na fali zmian restrukturyzacyjnych Szkoła Przyzakładowa nosząca wówczas nazwę Zespołu Szkół Zawodowych Fabryki Maszyn "Glinik" S.A. w Gorlicach i kierowana przez dyrektora mgr inż. Kazimierza Złotka została przejęta przez Kuratorium Oświaty w Nowym Sączu i przyjęła nazwę Zespołu Szkół Technicznych im. Wincentego Pola w Gorlicach.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska