Wielki front, wielki szlak. Wielki pośpiech

Mieszane uczucia ogarniają, gdy po miesiącach zapowiedzi, wielkich przygotowań przypatrzymy się z bliska, jak posuwają się prace przy flagowym projekcie Gorlickiego ostatnich lat - tworzenia ogólnopolskiego produktu turystycznego - małopolskiego odcinka Szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej. Na początku tygodnia w starostwie w Gorlicach odbyło się spotkanie uczestników projektu budowy szlaku frontu wschodniego. Na tymże spotkaniu trzech partnerów: miasto Gorlice, gmina Uście Gorlickie i powiat gorlicki złożyło wniosek o przedłużenie realizacji projektu do końca czerwca 2015 roku.

Przystanek z rozmachem
W Szymbarku, w skansenie ma powstać sztab Mackensena. Chodzi o przedstawienie narady sztabowej wysokich oficerów wojsk państw sprzymierzonych armii Cesarstwa Niemieckiego i armii Cesarstwa Austro-Węgier przed bitwą gorlicką w kwietniu 1915 roku. Ma powstać osiem pełnoplastycznych figur naturalnej wielkości, najważniejszych postaci tamtych czasów.
- Pod koniec września rozpocznie się montaż figur, a uroczyste "oddanie sztabu" pod koniec października tego roku - zapowiada Zdzisław Tohl, dyrektor Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów.

Sztab usadowi się w jednej ze stodół skansenu. Cała ekspozycja będzie obejmowała trzy sceny: naradę sztabową wysokich oficerów wojsk państw sprzymierzonych przed bitwą gorlicką w kwietniu 1915 roku, wojskowy szpital polowy oraz konwojowanych przez żołnierza armii austro-węgierskiej jeńców rosyjskich.

- Czas od zamontowania do oddania poświęcimy na ewentualne dopracowanie szczegółów - dodaje Tohl.
O ile o sztab nie musimy się martwić, lekki niepokój wzbudza Przystanek Szymbark, który miałby powstać u podnóża Kasztelu. Jak to bywa - apetyt rośnie w miarę jedzenia. Teren aż się prosi o zagospodarowanie. I tak z początkowych około siedemdziesięciu arów nieco się rozrósł. Teraz w grę wchodzi około hektara alejek, zieleńców, klombów z miejscami do wypoczynku, a wszystko na "planie" wizualnej mapy linii frontu I wojny światowej w Gorlickiem. Już wiadomo, że na realizację zabraknie pieniędzy.

- Rozmawiamy o zwiększeniu budżetu - zapowiada Mirosław Wędrychowicz, starosta.
W zależności od wyniku plany będą modyfikowane.
- Na pewno zostaną zrealizowane - przekonuje.

Ścieżki - palcem po mapie
Kłopot ma też miasto, bo planowana na ten rok budowa ścieżek rowerowych na razie jest w powijakach. W terenie sprzętu budowlanego nie znajdziemy, ścieżki wciąż pozostają tylko na mapach. Włodarze tłumaczą się kłopotami z wykupem gruntów.

- To właśnie przyczyna, że wykonawca nie zdążył na czas z uzyskaniem pozwolenia na budowę na całość prac, a w konsekwencji nie podjął jeszcze robót budowlanych. Sprawy dysponowania nieruchomościami trzeba było ustalać z co najmniej kilkunastoma podmiotami, zarówno instytucjonalnymi, jak i prywatnymi. Były przypadki, gdy my oczekiwaliśmy prawa do małego fragmentu terenu, a druga strona oferowała nam dużo większy obszar, dla nas zbędny pod kątem realizacji projektu - mówi Jakub Krzyszycha, rzecznik prasowy urzędu miejskiego.

Rzecznik twierdzi natomiast, że jeszcze w tym roku wykonane zostaną te prace, które nie wymagają pozwolenia na budowę, a mogą być wykonywane na podstawie tak zwanego zgłoszenia budowlanego.

- Chodzi na przykład o altanki czy umocnienie wału koło Ropy - wylicza optymistycznie.
Przytomnie jednak dodaje: jeśli nawet wykonawca uzyska już wszystkie stosowne zezwolenia to na przeszkodzie mogą stanąć zimowe warunki atmosferyczne. Mimo to, stwierdza, ścieżki będą gotowe w pierwszych miesiącach przyszłego roku.
Dla zobrazowania potrzebnego wysiłku: miasto ma do wybudowania m.in. ponad trzy kilometry ścieżek, kładkę na Stróżowiance, wiatę w Parku Miejskim, uzbrojenie wszystkiego w małą architekturę typu miejsca wypoczynku.

Zgodnie z planem
Na kalendarz ze spokojem patrzy natomiast Kazimierz Krok, wójt Łużnej. Odbudowa gontyny jest na ukończeniu, co więcej Krok ma już plan obchodów.

- Pewne jest, że 2 maja 2015 r. na uroczystości na cmentarzu na Pustkach przyjedzie prezydent Bronisław Komorowski, lobbujemy, by przyjechali także prezydenci innych państw, które w wojnie uczestniczyły - mówi
Krok zdradza, że ma już pozytywne sygnały z Niemiec, Austrii i Węgier.
- Chciałbym zaprosić jeszcze ministra obrony narodowej, generalicję. Na pewno odprawiona zostanie ekumeniczna msza święta - dodaje wójt.

Tymczasem 25 października na Pustkach w Łużnej poświęcenie gontyny.
- Zastanawiamy się jeszcze, jak rozwiązać sprawę oświetlenia. Projekt zakładał, że będzie umieszczone na konstrukcji, ale po pierwszych próbach wiem, że światło nie rozprasza się ładnie, tylko załamuje, robią się cienie. Trzeba znaleźć inne rozwiązanie - mówi.

Na wiosnę mają zakończyć się prace przy wszystkich nagrobkach.
Na finiszu są natomiast ścieżki w gminie Gorlice wybudowane w ramach tego samego projektu. Szybko posuwają się prace w Sękowej. Znaczna część jest już zrealizowana.

- Zrobiliśmy, co do nas należało. Czekają nas już tylko odbiory - mówi wójt Ryszard Guzik.
Dobrze byłoby, żeby opóźnienia udało się nadrobić. Wszak, gdyby wszystkie atrakcje były gotowe na majowe uroczystości, może ci, którzy przyjadą, zachwyciliby się na tyle, żeby wrócić. Już nie oficjalnie, ale prywatnie, z rodzinami, znajomymi. I pieniędzmi.