Od października rodzice mogą składać wnioski o nowe świadczenia z programu Aktywny Rodzic. Do kogo jest skierowany ten program?
Od października przyjmujemy wnioski z programu Aktywny Rodzic. Nowy program dotyczy wsparcia dla rodziców dzieci od roku do lat 3. Ma on ułatwić rodzicom i opiekunom pogodzenie rodzicielstwa i aktywności zawodowej.
Na jakie świadczenia mogą liczyć rodzice?
Program Aktywny Rodzic to trzy świadczenia: aktywni rodzice w pracy, aktywnie w żłobku, które zastąpiło dofinansowanie żłobkowe z ZUS i aktywnie w domu – dotychczasowy rodzinny kapitał opiekuńczy.
Wnioski w programie są tylko elektroniczne, zatem proszę doprecyzować, gdzie trzeba się zalogować, by je złożyć?
Do dyspozycji rodziców będą już sprawdzone i działające przy innych świadczeniach dla rodzin 4 sposoby przesłania wniosku. Możemy skorzystać z PUE ZUS/eZUS, aplikacji mobilnej mZUS, bankowości elektronicznej albo portalu Emp@tia Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Pieniądze będą trafiać na konto rodzica albo opiekuna. A w przypadku świadczenia aktywnie w żłobku na rachunek placówek.
Oczywiście zachęcamy do sprawdzenia szczegółów na stronie ZUS. Ale jeśli może Pan krótko wytłumaczyć najważniejsze kwestie tych trzech świadczeń?
Świadczenie aktywni rodzice w pracy przysługuje na każde dziecko w wieku od 12. do 35. miesiąca życia. Świadczenie nie przysługuje, jeśli dziecko uczęszcza do żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego lub jest pod opieką dziennego opiekuna. Przy tym rozwiązaniu kluczowa jest aktywność zawodowa rodzica, opiekuna faktycznego dziecka, rodziny zastępczej czy osoby, która prowadzi rodzinny dom dziecka. Aby otrzymać świadczenie, trzeba wykazać minimalny poziom przychodów, od których opłacane są składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Dofinansowanie, o które może ubiegać się rodzic, wynosi 1500 zł miesięcznie na dziecko lub 1900 zł, jeżeli maluch ma odpowiednie orzeczenie o niepełnosprawności. Świadczenie aktywnie w żłobku jest na dzieci, które uczęszczają do żłobka, klubu dziecięcego lub są pod opieką dziennego opiekuna. To wsparcie zastąpiło dofinansowanie żłobkowe z ZUS. I to jest korzystna zmiana, bo „żłobkowe” wynosiło do 400 zł miesięcznie. Nowe świadczenie pokrywa koszty do 1500 zł miesięczne. A w przypadku dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności wynosi nawet 1900 zł. Podkreślam, że dofinansowanie pokrywa czesne, bez kosztów wyżywienia. Jeśli chodzi o trzeci rodzaj dofinansowania, czyli aktywnie w domu, przysługuje na każde dziecko w rodzinie, w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Zastąpiło dotychczasowy rodzinny kapitał opiekuńczy, ale w odróżnieniu od niego obejmuje także pierwsze dziecko. Świadczenie to 500 zł miesięcznie. Łączna kwota do wykorzystania na jedno dziecko od 12 do 35 miesiąca życia dziecka wynosi 12 tys. zł. Zachęcam do odwiedzenia naszej strony internetowej www.zus.pl. Opisaliśmy tam szeroko wszystkie świadczenia. Jakie zasady obowiązują, jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać wsparcie z programu Aktywny Rodzic. Są również konkretne przykłady, które mogą pomóc rozwiązać ewentualne wątpliwości rodziców. Jesteśmy oczywiście do dyspozycji klientów w naszych placówkach, a także można skorzystać z centrum telefonicznego. Ponadto publikujemy informacje, również o nowym programie, na platformie X, dawniej znanej jako Twitter. Jesteśmy także na platformie YouTube. Myślę, że jest wiele możliwość, by zapoznać się ze szczegółami dotyczącymi tych świadczeń, jak oczywiście pozostałych kwestii związanych z ZUS.
Kolejne nowe rozwiązanie, tym razem dla przedsiębiorców. Od listopada będą mogli składać wnioski o wakacje składkowe. Kto będzie mógł skorzystać z tej ulgi?
Przedsiębiorcy będą mogli złożyć wniosek o zwolnienie ze składek na ubezpieczenia społeczne za wybrany miesiąc. Dotyczy to osób, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą albo zatrudniają do 9 osób i figurują w rejestrze CEIDG. A także komorników sądowych.
W miesiącu objętych zwolnieniem przedsiębiorcy nie będą musieli płacić składki na ubezpieczenie społeczne, a co ze składką zdrowotną?
Gdy przedsiębiorca złoży wniosek, może być zwolniony z opłacenia składek na własne obowiązkowe ubezpieczenia: emerytalne, rentowe i wypadkowe, własne dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Wakacje składkowe nie dotyczą składki zdrowotnej, przedsiębiorca będzie musiał ją opłacić. Zwolnienie ze składek można otrzymać tylko na ubezpieczenia społeczne samego przedsiębiorcy. Nie można uzyskać zwolnienia ze składek, za pracowników, współpracowników i zleceniobiorców.
W czasie wakacji składkowych przedsiębiorca może prowadzić działalność gospodarczą, czy musi ją zawiesić?
Budżet państwa opłaci składki, z których przedsiębiorca został zwolniony. Przedsiębiorca na tym nie straci, ponieważ będzie mógł prowadzić firmę i uzyskiwać przychody, wystawiać faktury itd. Ponadto składki sfinansowane w ten sposób będą częścią podstawy do wyliczenia przyszłych świadczeń prowadzącego działalność.
W jakim wymiarze budżet sfinansuje składki?
Zwolnienie obejmuje składki od najniższej podstawy, która obowiązuje przedsiębiorcę.
W jaki sposób ZUS będzie przyjmował wnioski o wakacje składkowe?
Przedsiębiorca lub jego pełnomocnik będzie mógł złożyć elektroniczny wniosek przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS – wyłącznie z konta płatnika. Od 1 listopada udostępnimy wniosek RWS (wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia składek za wskazany miesiąc).
Wniosek trzeba złożyć miesiąc przed wybranym miesiącem zwolnienia. Co ważne w 2024 r. przedsiębiorcy mogą skorzystać z wakacji składkowych tylko za grudzień, a wnioski o tę ulgę powinni złożyć jeszcze w listopadzie.
W tym roku ZUS obchodzi jubileusz. Jak zmienił się w ciągu 90 lat swojego istnienia?
Gdy mówimy o historii ZUS warto zwrócić uwagę na kilka najważniejszych wydarzeń. ZUS powołał Prezydent Ignacy Mościcki rozporządzeniem 24 października 1934 r. Rozporządzenie było zwieńczeniem procesu scalania i centralizacji systemu ubezpieczeń społecznych. Trwało to 15 lat. Jeszcze przed wojną ZUS został instytucją, która realizowała zadania polityki społecznej państwa. Natomiast w czasie II Wojny Światowej ZUS zapisał w swojej historii chlubne karty: wypłacał ograniczane przez okupanta świadczenia i dawał zatrudnienie, często ratując tym życie wielu osób, a wielu pracowników działało również w podziemiu konspiracyjnym. Już po wojnie, w czasach PRL, zlikwidowano ZUS. Ten stan jednak nie trwał długo. ZUS okazał się niezbędny dla wydolności systemu ubezpieczeń społecznych, dlatego go reaktywowano. Po transformacji ustrojowej, w 1999 roku weszła w życie reforma ubezpieczeń społecznych. Jej istotą była zmiana sposobu obliczania emerytury, której wysokość zależy od sumy odprowadzonych składek, a nie jak dotąd, głównie od stażu pracy. Oznaczało to konieczność utworzenia kilkunastu milionów indywidualnych kont dla ubezpieczonych, na których zapisywane i waloryzowane są składki. Dlatego ZUS musiał stworzyć zaawansowany system informatyczny, który podoła ogromnej skali przedsięwzięcia. W drugiej dekadzie XXI wieku ZUS wprowadził nowoczesne metody zarządzania. Realizowana jest strategia przekształceń ZUS. Kompleksowy System Informatyczny ZUS stał się jednym z najbardziej zaawansowanych rozwiązań technologicznych w Europie. Umożliwia tworzenie elektronicznych rozwiązań dla klientów, takich jak e-Inspektorat i Platforma Usług Elektronicznych ZUS (PUE), która jest pierwszym w pełni wdrożonym polskim e-urzędem. Dziś ZUS to nowoczesna instytucja, gdzie większość spraw można załatwić bez przychodzenia do placówki, elektronicznie. Ale pewne priorytety dawnego i obecnego systemu ubezpieczeń społecznych pozostały niezmienione. Zarówno wówczas, jak i teraz obowiązuje ten sam mechanizm redystrybucji. Trwałe są też mechanizmy zabezpieczenia społecznego, choć dostosowywane do zmieniającej się sytuacji społecznej i politycznej. Ale pozostało najważniejsze – gwarancja terminowej wypłaty świadczeń i troska o jakość obsługi klientów.
Co dziś w ZUS można załatwić przez internet?
Zgodnie ze strategią rozwoju ZUS poszerza usługi elektroniczne. W 2018 r. wprowadziliśmy e-Składkę i e-ZLA. W kolejnych latach m.in. elektronizację akt pracowniczych – e-akta, elektronizację wydawania zaświadczeń A1, nowe wersje Programu Płatnik i ePłatnik. W trakcie pandemii uruchomiliśmy e-wizytę, czyli wideorozmowę z ekspertem ZUS. Do płatników i ubezpieczonych przestaliśmy wysyłać niektóre pisma papierowo, a zaczęliśmy elektronicznie. Szczególnie ważną, bo coroczną informację o stanie konta ubezpieczonego, czyli źródło danych o swoich składkach i przyszłej emeryturze. Później przenieśliśmy się na smartfony Polaków i wprowadziliśmy aplikację mobilną – najpierw dla rodziców, którzy składają wnioski o świadczenia dla rodzin. Następnie dla lekarzy – do wystawiania e-ZLA. Dla emerytów i rencistów wydajemy mobilną legitymację emeryta-rencisty w aplikacji mObywatel. Obecnie ZUS jest elektronicznym urzędem, dostępnym 24 godziny przez 7 dni w tygodniu.
Kiedyś ZUS nie cieszył się wielką sympatią wśród Polaków. Jak jest teraz?
ZUS wciąż podnosi jakość obsługi klientów. Otrzymaliśmy certyfikat ISO, który potwierdza wysoką jakość naszych usług. ZUS dobrze wypada w badaniach opinii. Dla polskiego społeczeństwa coraz częściej jesteśmy instytucją godną zaufania, co potwierdzają badania CBOS. Z kolei 71 proc. respondentów badań zrealizowanych przez PBS jest zadowolonych z naszych usług. To bardzo motywuje do kontynuowania przyjętej ścieżki rozwoju. Jest to właściwy kierunek, w którym podążać powinna cała administracja publiczna.
Promienie słoneczne mogą powodować nowotwór skóry. Jak się chronić?
