ZOBACZ NASZ SPECJALNY DODATEK - GDZIE SIĘ LECZYĆ 2023!
Nie zawsze łatwo zauważyć, że z dzieckiem dzieje się coś złego. Może ono skutecznie ukrywać problemy i udawać, że wszystko jest w porządku. Oznaki kryzysu psychicznego łatwo zaś pomylić ze zmianami w zachowaniu związanymi z dojrzewaniem. W efekcie zdarza się, że dzieci trafiają pod opiekę lekarzy dopiero wówczas, gdy problem się pogłębia i prowadzi do samookaleczeń czy prób samobójczych.
To powinno cię zaniepokoić u dziecka czy nastolatka:
- objawy obniżonego nastroju i stresu, takie jak: smutek, przeciążenie, napięcie;
- zaburzenia odżywiania, np. zajadanie stresu lub wprost przeciwnie - stosowanie restrykcyjnych diet;
- objawy somatyczne, które jednak nie mają przyczyny somatycznej, takie jak bóle: głowy, stawów, pleców, brzucha; czy towarzyszące lękowi: przyspieszone bicie serca, potliwość, drżenie rąk;
- wycofywanie się z kontaktów społecznych;
- zaburzenia snu, takie jak bezsenność, poczucie ciągłego zmęczenia, nadmierna senność (przyczynia się do nich także światło emitowane z komputerów, telefonów, tabletów, telewizorów);
- pogorszenie wyników w szkole i spadek zaangażowania w naukę;
- problemy wychowawcze: agresywne zachowania, płaczliwość, nadpobudliwość, drażliwość, wybuchowość;
- problemy dotyczące relacji z otoczeniem, takie jak agresja, łamanie prawa, wandalizm, używanie substancji psychoaktywnych;
- zachowania autodestrukcyjne, takie jak nadużywanie alkoholu, narkotyków i innych substancji uzależniających, okaleczanie się, myśli i próby samobójcze.
Nie bagatelizuj tego typu objawów, licząc, że same miną. Reaguj - porozmawiaj z dzieckiem!
Zgłoś się po profesjonalną pomoc
W przypadku dzieci czy nastolatków, zmagających się z trudnościami psychicznymi, nowy model opieki jest podzielony na trzy tzw. poziomy referencyjne. W ramach każdego z nich placówki udzielają pomocy pacjentom o różnych potrzebach zdrowotnych.
Pierwszą pomoc zapewniają ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej. Oferowane przez nie wsparcie składa się m.in. z porad psychologicznych, psychoterapii indywidualnej czy rodzinnej. Podstawą leczenia jest zaś praca w środowisku pacjenta, czyli w domu i gronie rówieśników.
Ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej zajmują się tymi dziećmi, które nie wymagają diagnozy psychiatrycznej ani farmakoterapii. W Małopolsce działają 32 takie placówki. Leczenie w nich jest bezpłatne - finansuje je Narodowy Fundusz Zdrowia. Żeby skorzystać z ich pomocy, nie jest potrzebne skierowanie. Dziecko do ośrodka powinno zgłosić się z rodzicami. Jego pracownicy ustalają indywidualnie zakres opieki.
Za wsparcie tych najmłodszych pacjentów, którzy wymagają także ambulatoryjnej pomocy lekarzy psychiatrów, odpowiadają lecznice z II poziomu referencyjnego - centra zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży. W Małopolsce jest ich 13 - w tym osiem z oddziałami dziennymi.
W centrach zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży opiekę zapewniają psychiatrzy, psycholodzy oraz psychoterapeuci. Leczenie jest bezpłatne i nie wymaga skierowania.
Ostatni III poziom opieki to szpitale. Odpowiadają one za całodobowe leczenie dzieci i nastolatków z problemami psychicznymi.
Walka z e-uzależnieniem
Według danych Urzędu Komunikacji Elektronicznej z 2019 r. blisko 9 na 10 dzieci korzysta codziennie z internetu. Wśród dzieci w wieku 7-15 lat telefon komórkowy posiada ponad 80 proc., z wiekiem ten odsetek rośnie. Własnym smartfonem może pochwalić się każdy nastolatek w wieku 13-15 lat.
Telefon z dostępem do internetu, komputer, tablet to narzędzia, które pomagają w pracy, nauce, służą do poznawania świata, rozrywki czy komunikowania się z bliskimi oddalonymi o tysiące kilometrów. Przyjazne technologie, zbyt często wykorzystywane, łatwo mogą jednak stać się wrogami dla naszego zdrowia. A na ich negatywny wpływ szczególnie są narażeni młodzi użytkownicy.
Odpowiedzią na rosnącą liczbę tych zamkniętych w wirtualnym świecie jest pilotażowy program dla najmłodszych uzależnionych od nowych technologii cyfrowych, uruchomiony przez Narodowy Fundusz Zdrowia wspólnie z Ministerstwem Zdrowia. W ramach niego dzieci i nastolatkowie, którzy nie mogą obejść się bez komputerów czy smartfonów, mogą liczyć na specjalistyczne wsparcie psychologiczne w walce z nałogiem.
W Małopolsce za opiekę psychologiczną w ramach programu odpowiada Centrum REHABILIS sp. z o.o. w Oświęcimiu (ul. Zaborska 24B). Mogą z niej skorzystać dzieci w wieku przedszkolnym oraz starsze - do czasu ukończenia nauki w szkołach ponadpodstawowych. Terapia składa się m.in. z porad lekarskich, psychoterapii indywidualnej czy psychoterapii rodzinnej.
Leczenie w ramach pilotażu jest bezpłatne. Żeby skorzystać z opieki, nie jest potrzebne skierowanie. Wystarczy, że mały pacjent wspólnie z rodzicami zgłosi się bezpośrednio do ośrodka realizującego program.
Oto lista ośrodków z I, II i III poziomu referencyjnego
I poziom referencyjny
Ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży:
- Bochnia,
PSYCHOMEDICA Sp. z o.o.,
ul. Księcia Józefa Poniatowskiego 25, tel. 881 046 956 - Brzesko,
PSYCHOMEDICA Sp. z o.o.,
pl. Kupiecki 4, tel. 881 046 956 - Chrzanów,
CENTRUM REHABILIS Sp. z o.o.,
ul. Kard. Wyszyńskiego 17, tel. 781 929 446 - Dąbrowa Tarnowska,
MY ZROBIMY Sp. z o.o.,
ul. Szpitalna 1, tel. 691 670 425 - Gorlice,
SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. HENRYKA KLIMONTOWICZA,
ul. Węgierska 21, tel. 18 355 32 00 - Korzkiew,
DA VINCI Sp. z o.o.,
ul. Podzamcze 11, tel. 12 307 03 33 - Skawina,
SZPITAL KLINICZNY IM. DR. JÓZEFA BABIŃSKIEGO,
ul. Energetyków 16, tel. 12 65 24 605 - Kraków,
ALLMEDICA Sp. z o.o.,
ul. Zakopiańska 2a/LU3, tel. 791 039 499 - Kraków,
EURO-MEDICA Sp. z o.o.,
ul. Bartosza Głowackiego 4/9, tel. 515 991 298 - Kraków,
SZPITAL KLINICZNY IM. DR. JÓZEFA BABIŃSKIEGO,
ul. Józefa Mehoffera 10, tel. 12 784 036 762 - Kraków,
SZPITAL KLINICZNY IM. DR. JÓZEFA BABIŃSKIEGO,
ul. Dr. Józefa Babińskiego 29, tel. 12 65 24 500 - Kraków,
SZPITAL UNIWERSYTECKI,
ul. Jana i Jędrzeja Śniadeckich 10, tel. 12 424 70 00 - Kraków,
SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. LUDWIKA RYDYGIERA Sp. z o.o.,
os. Złotej Jesieni 1, tel. 12 646 85 02 - Kraków,
CM UNIMED Sp. z o.o.,
ul. Młodej Polski 7, tel. 12 415 81 12 - Mszana Dolna,
NZOZ LIM-MED JOLANTA PIEKARCZYK,
ul. Spadochroniarzy 28b, tel. 608 063 309 - Miechów,
DA VINCI Sp. z o.o.,
ul. Marii Konopnickiej 21, tel. 12 307 03 33 - Skomielna Biała,
ALLMEDICA Sp. z o.o.,
Skomielna Biała 391, tel. 791 039 499 - Biała Niżna,
DA VINCI Sp. z o.o.,
Biała Niżna 493, tel. 12 307 03 33 - Krynica-Zdrój,
ALFA Sp. z o.o. Sp. K.,
ul. Reymonta 21, tel. 18 471 29 71 - Nowy Targ,
ALLMEDICA Sp. z o.o.,
ul. Kowaniec 2A, tel. 791 039 499 - Nowy Targ,
DA VINCI Sp. z o.o.,
ul. Krzywa 14, tel. 12 307 03 33 - Nowy Sącz,
OŚRODEK OPIEKI PSYCHOLOGICZNO-PSYCHOTERAPEUTYCZNEJ,
ul. Gabriela Narutowicza 2, tel. 18 442 22 11 - Olkusz,
STOWARZYSZENIE PRO PSYCHE NA RZECZ ZDROWIA PSYCHICZNEGO,
ul. Króla Kazimierza Wielkiego 64, tel. 794 925 287 - Oświęcim,
CENTRUM REHABILIS Sp. z o.o.,
ul. Zaborska 24B, tel. 781 929 446 - Pałecznica,
DA VINCI Sp. z o.o.,
ul. Strażacka 5/5, tel. 12 307 03 33 - Sucha Beskidzka,
DA VINCI Sp. z o.o.,
ul. płk. Tadeusza Semika 1, tel. 12 307 03 33 - Lisia Góra,
MY ZROBIMY Sp. z o.o.,
ul. Henryka Sucharskiego 3a, tel. 691 670 425 - Tuchów,
CENTRUM ZDROWIA TUCHÓW Sp. z o.o.,
ul. Tarnowska 34, tel. 14 653 51 00 - Tarnów,
ZESPÓŁ PRZYCHODNI SPECJALISTYCZNYCH Sp. z o.o.,
ul. Mostowa 6, tel. 14 631 02 10 - Zakopane,
DA VINCI Sp. z o.o.,
ul. Ciągłówka 11, tel. 12 307 03 33 - Wadowice,
ALLMEDICA Sp. z o.o.,
ul. Konstytucji 3 Maja 4, tel. 791 039 499 - Tomaszkowice,
DA VINCI Sp. z o.o.,
Tomaszkowice 498, tel. 12 307 03 33
II poziom referencyjny
Centra zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży:
- Kraków,
WOJEWÓDZKI SPECJALISTYCZNY SZPITAL DZIECIĘCY IM. ŚW. LUDWIKA,
ul. Strzelecka 2a, tel. 12 619 86 00 - Kraków,
SZPITAL KLINICZNY IM. DR. JÓZEFA BABIŃSKIEGO,
ul. Dr. Józefa Babińskiego 29, tel. 12 65 24 500 - Kraków,
SZPITAL UNIWERSYTECKI,
ul. Jana i Jędrzeja Śniadeckich 10, tel. 12 424 70 00 - Kraków,
KRAKOWSKIE CENTRUM ZDROWIA PSYCHICZNEGO PSYCHE-MED,
ul. Rusznikarska 17, tel. 12 632 20 90 - Kraków,
SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. LUDWIKA RYDYGIERA Sp. z o.o.,
os. Złotej Jesieni 1, tel. 12 646 85 02 - Mszana Dolna,
ALLMEDICA Sp. z o.o.,
ul. Władysława Orkana 10, tel. 791 039 499 - Myślenice,
NIEPUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ CENTRUM PSYCHOTERAPII S.C.,
ul. Stanisława Pardyaka 5/4, tel. 12 272 06 13 - Nowy Targ,
ALLMEDICA Sp. z o.o.,
ul. Kowaniec 2A, tel. 791 039 499 - Olkusz,
STOWARZYSZENIE PRO PSYCHE NA RZECZ ZDROWIA PSYCHICZNEGO,
ul. Króla Kazimierza Wielkiego 64, tel. 794 925 287 - Tarnów,
OŚRODEK OPIEKI PSYCHOLOGICZNO- PSYCHOTERAPEUTYCZNEJ,
ul. Okrężna 4a, tel. 18 442 22 11 - Tarnów,
ZESPÓŁ PRZYCHODNI SPECJALISTYCZNYCH Sp. z o.o.,
ul. Mostowa 6, tel. 14 631 02 10 - Wadowice,
ALLMEDICA Sp. z o.o.,
ul. Konstytucji 3 Maja 4, tel. 791 039 499 - Tomaszkowice,
DA VINCI Sp. z o.o.,
Tomaszkowice 498, tel. 12 307 03 33
III poziom referencyjny
Ośrodki wysokospecjalistycznej całodobowej opieki psychiatrycznej:
- Kraków,
WOJEWÓDZKI SPECJALISTYCZNY SZPITAL DZIECIĘCY IM. ŚW. LUDWIKA,
ul. Strzelecka 2a, tel. 12 619 86 00 - Kraków,
SZPITAL KLINICZNY IM. DR. JÓZEFA BABIŃSKIEGO,
ul. Dr. Józefa Babińskiego 29, tel. 12 65 24 432 - Kraków,
SZPITAL UNIWERSYTECKI,
ul. Mikołaja Kopernika 21a, tel. 12 424 70 00
