Osteoporoza jest trzecią przyczyną śmierci po chorobach układu sercowo- naczyniowego i nowotworach. Często pierwszym objawem jest złamanie tzw. niskoenergetyczne, do którego dochodzi podczas niewielkiego urazu, czy upadku z wysokości własnego ciała.
O jak dużej liczbie zachorowań możemy mówić w Polsce?
W Polsce na osteoporozę pomenopauzalną choruje ok. 2 miliony kobiet, a 3 miliony ma tak zwaną niską szczytową masę kostną. Tylko ok. 9 procent jest leczonych. 20 procent pacjentów to mężczyźni; w 60% przyczyny ubytku masy kostnej są wtórne. Postępujące odwapnianie kości i ich ubytek rozpoczyna się już po 40. roku życia.
Jak możemy rozpoznać chorobę?
Osteoporoza dotyczy populacji osób po 50. roku życia, choć nie oznacza to, że ubytek kości nie występuje u młodszych osób. Rozpoznanie choroby jest trudne, gdyż wczesne stadium nie ujawnia się w badaniu rentgenowskim. Bóle kręgosłupa przy złamaniu kręgu, często interpretowane są jako bóle korzonków nerwowych. Pacjentki często nie zgłaszają się do lekarza bagatelizując objawy. Mało kto wie, że utrata wzrostu powyżej 4 cm może być informacją o osteoporozie, a właściwie może być związana ze złamaniem kręgu. To łatwy do ustalenia parametr choroby w domowych warunkach.
Co zrobić by ustrzec się przed osteoporozą?
Wiedza ludzi o profilaktyce osteoporozy, roli wapnia i witaminy D3, współdziałających ze sobą na rzecz zdrowych kości, czy odpowiedniej codziennej diecie także jest niewielka. Istotną rolę w profilaktyce osteoporozy odgrywa aktywność fizyczna, odpowiednia dieta i suplementacja wapnia i witaminy D. Wysiłek fizyczny wpływa korzystnie na stymulację komórek kościotwórczych. Najlepiej już od najmłodszych lat uprawiać sport, który pozytywnie wpływa na tkankę kostną, w tym: ćwiczenia z obciążeniem, aerobik, bieganie, jazda na rowerze, taniec czy pływanie. Zaleca się również nordicwalking i Tai Chi; ta ostatnia jest mniej dynamiczna, ale wpływa na koordynację mięśni i sprawniejsze poruszanie się. Aktywność fizyczna powinna trwać 4 godziny tygodniowo, najlepiej codziennie po pół godziny. To o 40% zmniejsza ryzyko złamania biodra. Poprawia także silę mięśni, koordynację poruszania i zmniejsza ryzyko upadków.
Czy same ćwiczenia wystarczą?
Należy też pamiętać że z dietą zaspokajamy ok. 50% zapotrzebowania na wapń i ok. 10-20% zapotrzebowania dziennego na witaminę D. Należy jeść więcej nabiału, mniej białka i dbać o prawidłowe dostarczanie wapnia i magnezu. W przypadku braku tolerancji mleka można go zastąpić przetworami, tj.; jogurty, kefiry, ser biały i inne.
W późniejszym leczeniu osteoporozy po wyrównaniu niedoboru witaminy D3 i wapnia podajemy tak zwane leki antyresorpcyjne, bisfosfoniany, których zadaniem jest poprawa gęstości, struktury i wytrzymałości kości. Zaletą współczesnego leczenia osteoporozy jest fakt, że można „uszyć” terapię na miarę potrzeb pacjenta. Może on przyjmować leki raz na tydzień, raz na miesiąc, raz na ½ roku czy raz na rok.
Jaką rolę odgrywają witamina D i K?
Witamina D jest ważna gdyż zmniejsza zarówno ryzyko złamań kości (w dawcę powyżej 800 IU/dobę), jak i upadków. Ten efekt jest lepszy przy równoczesnym podawaniu wapnia z witamina D. Warto oznaczać, co jakiś czas, poziom witaminy D3 we krwi - optymalny to 30-50 ng/ml. W okresach słonecznych trzeba rozsądnie korzystać z promieni słońca, które powodują jej wytwarzanie. Powinniśmy 1/3 powierzchni ciała eksponować przez 30 minut na działanie słońca bez ochrony kremów z filtrami. W przypadku osób starszych, czas ten może być jeszcze dłuższy. Powinniśmy przyjmować w razie potrzeby suplementy witaminy D3, bo to ona wpływa na wchłanianie wapnia w organizmie. Ważna jest też dieta bogata w wapń. Codzienny jadłospis warto wzbogacać o nabiał: mleko lub przetwory mleczne takie jak kefir czy jogurty, sery. Tu także pomocna będzie właściwa suplementacja wapnia. Zapotrzebowanie na witaminę D wynosi dla osób powyżej 65. rż 800-2000 IU/ dziennie przez cały rok. Dla osób poniżej 65. rż w/w dawka od września do kwietnia. Zapotrzebowanie na wapń to 1000-1500 mg dziennie w zależności od wieku. Osoby w okresie wzrastanie, kobiety w ciąży i w okresie laktacji oraz po 65 rż wymagają większej dawki wapnia.
Warto także pamiętać, iż witamina D działa ochronnie w przypadku chorób infekcyjnych zwłaszcza w przypadku gruźlicy, przeciwdziała cukrzycy typu 1 i 2, ma działanie przeciwnowotworowe. Jej niedobór może wpływać na choroby autoimmunologiczne, tj.: cukrzyca typu 1, astma, toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów i inne.
Witamina K, zwłaszcza K2, odgrywa istotną rolę w kościotworzeniu. Jednakże zbyt mało wiadomo na temat dawek skutecznych klinicznie.
Prof. dr hab. med. Ewa Sewerynek
Kierownik Zakład Zaburzeń Endokrynnych I Metabolizmu Kostnego
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Uzupełnienie niedoborów wapnia i witaminy D3, które wspierają wzrost i rozwój kości u dzieci oraz utrzymanie prawidłowego stanu kości u osób dorosłych jet możliwe dzięki suplementom diety takim jak UniKalk. Dzięki odpowiednio dobranej zawartości wapnia i witaminy D3UniKalk jest dostosowany do potrzeb osób w różnym wieku.
UniKalk Osteo Forte 1250 to dietetyczny środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego, który stosuje się pod kontrolą lekarza. Pozostałe warianty UniKalk to suplementy diety do codziennego stosowania.
