Jubileusz 700-lecia "królewskiego" miasta Chrzanowa. Niezwykła historia Bramy do Chrzanowa. Czy ona istniała? Zobacz zdjęcia i wideo

W najstarszych historycznych zapiskach wymieniane jest, że kasztelania chrzanowska pochodzi z 1228 r. Zapisane zostało to jednak na dokumencie, który okazała się... falsyfikatem. Tak naprawdę nie jest znana dokładna data początków Chrzanowa. Jeśli jednak przyjąć tę datę za prawdziwą, niebawem będzie okazja do świętowania 800-lecia istnienia Chrzanowa, który w XIV w. otrzymał także prawa miejskie.

Datę uzyskania praw miejskich oblicza się na podstawie najwcześniejszych zachowanych dokumentów, które potwierdzają istnienie osady jako miejsca o szczególnym statusie prawnym. Niemniej jednak w średniowieczu proces nadawania tych przywilejów nie zawsze był jednoznaczny i sformalizowany, co często utrudnia precyzyjne ustalenie daty powstania miasta - podkreśla Aleksandra Rafalska, kustosz Muzeum w Chrzanowie.

W czasach PRL znaleziono jednak pretekst, by świętować okrągły jubileusz powstania Chrzanowa. Należy pamiętać, że działo się to stosunkowo niedługo po wojnie, gdy miasto się odbudowywało, rozwijało, przybywało nowych mieszkańców, których trzeba było zjednoczyć, zadbać o budowę tożsamości. Lokalna władza chciała także znaleźć sposób, by włączyć się uchwalone na lata 1960–1966 obchody Tysiąclecie Państwa Polskiego. Ponadto była to okazja do stworzenia święta nie związanego z kościołem, z którym toczona była przecież walka ideologiczna.

Mieczysław Mazaraki, który w tym czasie tworzył Muzeum w Chrzanowie wyszedł z inicjatywą obchodów 700-lecia Chrzanowa, choć nie było ku temu przesłanek. Chciał m.in. w ten sposób podkreślić jak ważną instytucją dla miasta jest muzeum. Zorganizowanie obchodów powierzono Prezydium Rady Miejskiej we współpracy z Miejskim Komitetem Frontu Jedności Narodu.

Do Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Chrzanowie wpłynął wniosek Mieczysława Mazarakiego uzasadniający uroczystość jubileuszu 700-lecia miasta Chrzanowa. Nie do końca wiadomo jednak dlaczego miał on wypadać akurat w tym roku, gdyż na chwilę obecną brak jest źródeł potwierdzających lokację miasta dokładnie w 1264 r. - dodaje Aleksandra Rafalska.

Jubileuszu z dużym rozmachem obchodzony był w dniach 7-14 czerwca 1964 r. Udekorowane zostało całe miasto, a przy wjeździe do niego powstała brama. Do tego celu posłużył wiadukt na ul. Krakowskiej, co znakomicie łączyło się także z kolejowymi tradycjami miasta. Na obiekcie stanęły dwie drewniane wieżyczki i dekoracja. Jako, iż była już brama, trzeba było także wykonać klucze do miasta.

Historycznie Chrzanów nie posiadał obwarowania, bramy. Był miastem otwartym. Na potrzeby jubileuszu wybudowano jednak bramę. Wiadukt przy ul. Krakowskiej, gdzie łączą się drogi od strony Krakowa, Oświęcimia i Babic faktycznie jest swego rodzaju bramką do miasta, a nasyp kolejowy obwarowaniem - mówi Kamil Bogusz, dyrektor Muzeum w Chrzanowie.

Brama do Chrzanowa nie przerwała jednak zbyt długo. Wykonana została z desek i dykty, niezbyt trwałych materiałów. Ponadto budziła dużą ciekawość wśród dzieci i młodzieży, chętnie wspinających się na nasyp kolejowy. Należy pamiętać, że cały czas jeździły tamtędy pociągi, co stwarzało ryzyko wypadku. Dekoracja zatem została rozebrana.

Główne obchody związane z jubileuszem odbyły się na placu przy ul. Focha, gdzie obecnie znajduje się parking Powiatowego Centrum Kształcenia Ustawicznego. Pochód maszerował głównymi ulicami miasta m.in. przez Rynek i Aleję Henryka. Na placu odbyły się koncerty orkiestry górniczej i dętej, a całej uroczystości przyglądali się członkowie partii.

Wystawa poświęcona 60. rocznicy obchodów 700-lecia „królewskiego” miasta Chrzanowa stanęła przy budynku głównym Muzeum w Chrzanowie (ul. Mickiewicza 13). Zaprezentowane zostały na niej zdjęcia autorstwa Edmunda Krysztoforskiego, właściciela zakładu fotograficznego „Fotosport”, mieszczącego się przy ul. Dobczyckiej 11. Wystawę można oglądać do 30 sierpnia br.