Kraków. Krzyże Wolności i Solidarności dla działaczy opozycji antykomunistycznej. "Nikt z nas nie myślał o odznaczeniach, o uznaniach"

- Ten krzyż, to wyraz głębokiego uznania państwa Polskiego za podjęte wybory, za poświecenie i za gotowość do walki o najważniejsze dla polskiego narodu sprawy – powiedział podczas piątkowej uroczystości prezes IPN Karol Nawrocki, który w imieniu prezydenta RP wręczył odznaczenia. Krzyże Wolności i Solidarności są przyznawane przez prezydenta na wniosek prezesa IPN.

- Są na sali ci, którzy tworzyli przedsierpniową opozycję zanim powstała Solidarność. Są tacy, którzy tworzyli +Solidarność+ i +Solidarność+ Rolników Indywidualnych. Są wśród was represjonowani, inwigilowani przez system komunistyczny, także ci, którzy byli internowani w wojskowych obozach internowaniach. Reprezentujecie Państwo różne nurty +Solidarności+ i myślenia o wolnej Polsce. Są także wśród Was członkowie Ruchu Wolność i Pokój, Konfederacji Polski Niepodległej, ale to, co was jednoczyło, to myśl o tym, aby Polska była wolna, niepodległa, suwerenna i solidarna – zwrócił się do odznaczonych Nawrocki.

Wśród uhonorowanych są: Andrzej Marian Cyganowski, Andrzej Dudek, Jerzy Michał Jajte-Pachota, Czesław Władysław Kiewlicz, o. Paweł Jan Kozacki, Józef Stanisław Król, Magdalena Marta Maliszewska, Jerzy Andrzej Matuszyński, Maria Magdalena Migała, Andrzej Piotr Pawlik, Grażyna Pleśniarska-Gwizdała, Jacek Marek Romański, Marek Jan Sojski, Adam Julian Szostek, Krzysztof Andrzej Wojtecki oraz – odznaczony pośmiertnie - Franciszek Bachleda-Księdzularz.

- Nikt z nas nie myślał o odznaczeniach, o uznaniach. Robiliśmy to, bo uznaliśmy, że tak trzeba, że nie można pozostać bezczynnych wobec zła, jakim był komunistyczny totalitaryzm. Robiliśmy to przede wszystkim dlatego, aby w pewnym momencie móc podnieść znak zwycięstwa, bo komunizm upadł i mieliśmy poczucie, że ta walka, którą toczyliśmy, i działania, które podejmowaliśmy, przyniosły dobry skutek i możemy żyć w wolnym i niepodległym państwie – podkreślił o. Paweł Kozacki.

Podczas uroczystości IPN uhonorował też Aleksandrę Wójcik oraz Stanisława Brzeźniaka medalami Reipublicae Memoriae Meritum. To wyróżnienie przyznawane za wybitne zasługi w działalności publicznej i społecznej dla upamiętniania historii Narodu Polskiego w latach 1917-1990 oraz za wspieranie Instytutu w działalności edukacyjnej, naukowej i wydawniczej.

Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm RP 5 sierpnia 2010 r. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 r., przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu (1976). Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP na wniosek prezesa IPN działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność (w latach 1956–1989) na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Pierwowzorem Krzyża Wolności i Solidarności jest Krzyż Niepodległości ustanowiony w 1930 r.