IPN Kraków

Czerwiec 1945. Odnalezienie zmasakrowanych zwłok 9-letniej Bronisławy Mendoń doprowadziło do wybuchu zajść antyżydowskich w Rzeszowie

Maj 1981. Kościół w Polsce został dotknięty dwoma bolesnymi wydarzeniami. W czasie gdy w rzymskiej klinice Gemelii ratowano postrzelonego Jana Pawła II, w Warszawie gasło życie kard. Stefana Wyszyńskiego.

W Krakowie, Oświęcimiu oraz w 25 innych miastach i miejscowościach Polski przedstawiciele IPN oddadzą hołd rtm. Witoldowi Pileckiemu, zamordowanemu przed 73 laty w mokotowskim więzieniu. 25 maja 2021 r. o 21.30 – w godzinę śmierci bohatera niezłomnego – w miejscach związanych z rotmistrzem, zapłoną znicze pamięci.

Opozycja antykomunistyczna lat 70. zwykle działała jawnie. Jedynym tajnym ugrupowaniem było Polskie Porozumienie Niepodległościowe (PPN). Swój program polityczny ogłosiło w maju 1976 r.

To w tych murach powstał słynny więzienny protestsong "Czarny chleb i czarna kawa", to tutaj w czasie niemieckiej okupacji torturowano Polaków działających w ruchu oporu. Co dziś można zobaczyć w opuszczonych celach i pomieszczeniach dawnego Aresztu Śledczego w krakowskim Podgórzu? Obiekt został zamknięty 31 marca 2018 r., teraz stoi pusty i jest w gestii Instytutu Pamięci Narodowej. My weszliśmy do środka mrocznego budynku przy ulicy Czarnieckiego 3.

W Centrum Edukacyjnym IPN "Przystanek Historia" otwarta została wystawa poświęcona żołnierzom podziemia niepodległościowego – kpt. Janowi Dubaniowskiemu „Salwie” oraz sierż. Józefowi Franczakowi „Lalusiowi”. Ekspozycję będzie można oglądać w gmachu przy ul. Juliana Dunajewskiego 8 do 14 maja br.

W 2020 r. obchodziliśmy 40. rocznicę porozumień sierpniowych oraz powstania „Solidarności”. Dla milionów Polaków wydarzenia te wiązały się z ogromnymi nadziejami na poprawę sytuacji w kraju. Wbrew oporom władz przez kilkanaście miesięcy NSZZ „Solidarność” pełnił rolę rzeczywistego obrońcy interesów społeczeństwa i walczył o poszerzanie ram wolności. Okres ten zakończył się wprowadzeniem stanu wojennego i siłowym rozbiciem „Solidarności”. Oddział IPN w Krakowie wspólnie z „Gazetą Krakowską” w ciągu kolejnych dwunastu miesięcy 2021 r. przedstawia historię dwunastu związanych z naszym regionem członków związku z lat 1980-1981 - zarówno pierwszoplanowych, jak i szeregowych działaczy, których postawa może stanowić przykład ducha „Solidarności”. W maju pokazujemy postać Zbigniewa Szkarłata.

W okresie PRL dyplomaci z krajów zachodnich byli uważani za szpiegów. Podejmowano zatem wobec nich działania kontrwywiadowcze, za które był odpowiedzialny Departament II MSW

Krakowski Oddział IPN i "Dziennik Polski" przypominają. 26 kwietnia 1986 r. O godz. 1.24 w elektrowni atomowej w Czarnobylu wybuchł reaktor. Świat dowiedział się dwa dni później, gdy naukowcy ze Szwecji alarmowali, że nad ich kraj zbliża się radioaktywna chmura.

Kraków w czasie okupacji niemieckiej został wybrany na stolicę Generalnego Gubernatorstwa. W mieście nie przewidywano miejsca dla Żydów, stopniowo eliminowani mieli być także Polacy

Krakowski Oddział IPN i "Dziennik Polski" przypominają. Brygada Strzelców Karpackich była jedną z pierwszych polskich wielkich jednostek tworzonych u boku aliantów poza granicami kraju. Karpatczycy zasłynęli szczególnie w obronie pustynnej twierdzy Tobruk.

Związek Walki Zbrojnej, czyli późniejsza Armia Krajowa, opierał swoje kadry na dawnych wojskowych, w tym zawodowych oficerach i rezerwistach, wokół których budowano następnie sieci podziemnej armii.

17 marca 1921. Jednym z najważniejszych zadań wybranego w styczniu 1919 r. Sejmu Ustawodawczego było uchwalenie Ustawy Zasadniczej, która miała uporządkować system prawno-polityczny w Rzeczpospolitej

Krakowski Oddział IPN i "Dziennik Polski" przypominają. Biografie powojennych partyzantów bywają nieoczywiste. Jak historia człowieka, który oddziałem beskidzkich partyzantów dowodził, mając za sobą służbę… w komunistycznej Armii Ludowej.

Filmowa produkcja krakowskiego IPN poświęcona jest żołnierzom Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, którzy po dobrowolnym zgłoszeniu się do służby w kraju, przeszli wielomiesięczne szkolenie w różnych specjalizacjach (m.in. dywersja, łączność, wywiad, szkolenie pancerno-motorowe i lotnicze), a następnie złożyli przysięgę na rotę Armii Krajowej i nocą skoczyli ze spadochronami do okupowanej ojczyzny.

Krakowski Oddział IPN i „Dziennik Polski” przypominają. U progu wojny mieszkało tu 5 tys. Żydów, tylko garstka przetrwała do końca niemieckiej okupacji. Zostały po nich masowe mogiły, które kryją szczątki zamordowanych przez Niemców we wrześniu 1942 r.

Jednym z najtrwalszych propagandowych kłamstw komunistycznych, które przetrwały rozpad bloku sowieckiego, jest mit o wyzwoleniu Europy Środkowo-Wschodniej przez Armię Czerwoną

1981. Jedną z from represji wobec działaczy opozycji były procesy polityczne, wytaczane m.in. za udział w strajkach, czy działalność w "Solidarności”. Większość z nich była prowadzona przez sądy wojskowe.

II wojna światowa. Potrzeba roztoczenia opieki nad więźniami i ich rodzinami pojawiła się od pierwszych dni okupacji, bowiem wraz z wkroczeniem Niemców rozpoczęły się masowe aresztowania.

Na cmentarzu Rakowickim w Krakowie 11 listopada odbyła się ekshumacja szczątków, według dokumentów należących do Bolesława Skubla, jednego z żołnierzy Józefa Kurasia "Ognia". Ekshumacja była prywatną inicjatywą, przeprowadziła ją na polecenie rodziny Bolesława Skubla kancelaria z Gdyni. Uważała ona, że wśród pochowanych w tym miejscu może być też sam "Ogień". Teraz do całej sytuacji odniósł się w swoim komunikacie krakowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Z kolei na niego zareagował wnuk Skubla.

10 listopada 1980 r. Gdy na schodach Sądu Najwyższego Lech Wałęsa ogłosił: „Mamy wszystko, czego chcieliśmy”, zgromadzonych przed budynkiem ogarnęła euforia

6 września 1945. W latach 1945-1949 z komunistycznych więzień w Krakowie zbiegło kilkuset aresztowanych. Jak im się to udało?