Kraków. Opuszczony areszt śledczy w Podgórzu. Co dziś tam jest? Kraty, strach i mrok. Ale to się zmieni. Zobaczcie zdjęcia 25.03.2023

Sam budynek powstał w 1905 roku jako gmach Sądu Powiatowego i Urzędu Podatkowego Miasta Podgórza. Obiekt został zaprojektowany przez Ferdynanda Lieblinga. Podczas II wojny światowej, w okresie niemieckiej okupacji, budynek był miejscem aresztu i torturowania Polaków, członków krakowskiego ruchu oporu, przede wszystkim Armii Krajowej. Początkowo, w marcu 1941 r., gmach więzienia znalazł się w granicach utworzonego na terenie Podgórza przez niemieckie, nazistowskie władze okupacyjne, getta krakowskiego - miejsca przymusowego osiedlenia Żydów. Po tragicznych wysiedleniach w czerwcu 1942 r., gdy granice getta zostały zmniejszone, areszt znalazł się poza jego granicami.

Po II wojnie światowej przez pewien czas budynek był wykorzystywany przez władze komunistyczne jako więzienie polityczne. Od 1971 r. obiekt był w dyspozycji służby więziennej i stanowił oddział Aresztu Śledczego, którego główna siedziba znajduje się przy ul. Montelupich. Sam budynek główny w 1996 r. trafił na listę obiektów zabytkowych.

W podgórskim areszcie przy ul. Czarnieckiego powstała piosenka „Czarny chleb i czarna kawa”. Napisał ją w 1974 r. Jerzy Warzyński. Do więzienia trafił za śpiewanie antykomunistycznych piosenek pod pomnikiem Adama Mickiewicza na Rynku Głównym w Krakowie. Wystarczyłaby grzywna, ale 19-letni student AWF nie miał zbytnio pieniędzy, stąd karę zamieniono na 72 dni aresztu. Pochodzący z muzykalnej rodziny osadzony zaczął tworzyć w celi piosenki. Gdy strażnicy zniszczyli mu wszystkie teksty, podjął się nieudanej próby samobójczej. Po odratowaniu w konsekwencji napisał „Czarny chleb i czarną kawę”.

Od kilku lat budynek jest w rękach IPN. Były tam prowadzone prace konserwatorsko-architektoniczne. Na początku lutego 2022 roku firma Erbud poinformowała o podpisaniu umowy w ramach zadania inwestycyjnego: „Przebudowa, remont i zmiana sposobu użytkowania budynku przy ul. Stefana Czarnieckiego 3 w Krakowie”. Jej wartość wynosi 27,5 mln zł netto.

A tak prezentują się mroczne wnętrza podgórskiego aresztu.