W 1939 roku Tarnów liczył 56 tys. mieszkańców, z czego około 25 tysięcy (45 proc.) było Żydami. Tak dużego odsetka ludności żydowskiej nie miało żadne z większych miast w Galicji. Co równie ważne, znaczna ich część stanowiła elitę Tarnowa. - Od 1855 roku Żydzi zasiadali w radzie miasta, a od 1906 roku aż do wojny ich przedstawiciel piastował urząd wiceburmistrza, a później wiceprezydenta - mówi Janusz Kozioł, pracownik Muzeum Okręgowego.
W czerwcu 1942 roku Niemcy zgromadzili w Tarnowie ok. 40 tysięcy Żydów. Blisko połowa z nich pochodziła spoza miasta. Między 11 a 18 czerwca dokonali pierwszej akcji likwidacyjnej, w czasie której zamordowali ok. 20 tysięcy ludzi. To z tego okresu pochodzą prezentowane dziś przez nas, a odnalezione kilka lat temu, unikalne zdjęcia ukazujące eksterminację Żydów na Rynku.
- Zdjęcia umieszczone zostały na stronach internetowych Instytutu Yad Vashem z adnotacją: likwidacja getta w Mińsku na Białorusi. Ktoś rozpoznał na nich jednak Tarnów i przysłał nam link do strony. Podpis został sprostowany, a my otrzymaliśmy zgodę na wykorzystanie fotografii - mówi Janusz Kozioł.
Żydzi, którzy uniknęli śmierci w czerwcu 1942 roku zostali zamknięci w getcie, utworzonym na północ od ul. Lwowskiej. Do lata 1943 roku w getcie pozostawało około 8 tys. osób. Na początku września zagoniono ich na plac Magdeburski (dziś ul. Goslara - teren przedszkola) i wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu.
O tym, jak dużą część miasta zajmowało getto świadczą linie, które narysowano wczoraj na ulicach i chodnikach Tarnowa, w miejscu gdzie wyznaczone były jego granice. Dzisiaj każdy będzie mógł przez chwilę przystanąć na nich i przyłączyć się do symbolicznego kręgu pamięci o byłych mieszkańcach Tarnowa. Akcja rozpocznie się o godz. 12.30 na pl. Bohaterów Getta. Łańcuch rąk utworzony zostanie punktualnie o godz. 13. Włączy się do niego blisko 100-osobowa grupa młodych Żydów ze szkoły w Jerozolimie.
Artykuły, za które warto zapłacić! Sprawdź i przeczytaj
Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!
"Gazeta Krakowska" na Twitterze i Google+
