Kiedy malował siebie, niczym aktor lubił przywdziewać maski. Raz był pewnym siebie "kapłanem sztuki", sprawującym "rząd dusz", kiedy indziej zakładał damską koszulę. Bywał nawet "Niewiernym Tomaszem". Przede wszystkim jednak krakowski mistrz pędzla okresu Młodej Polski Jacek Malczewski był twórcą targanym sprzecznościami.
Dręczyły go wątpliwości, czy to, co tworzy, spodoba się publiczności. Nic dziwnego, że potrzebował muz. Uwielbiał je malować i... uwodzić. O tym, jakie były, dowiedzieć się można oglądając zorganizowaną przez krakowskie Muzeum Narodowe w 80. rocznicę śmierci artysty wystawę "Podszepty sztuki".
Młodopolski Kraków trząsł się od plotek o romansie mistrza pędzla z Balową
Jej wernisaż dziś o godz. 18. w Arsenale Muzeum Książąt Czartoryskich. - Malczewski postrzegany jest jako malarz-symbolista i autor dzieł o tematyce patriotycznej. To prawda, ale istotne miejsce w twórczości mistrza zajmowały też jego muzy - wyjaśnia Urszula Kozakowska -Zaucha, kurator ekspozycji.
- W życiu Malczewskiego były trzy ważne kobiety. Pierwszą, ale zepchniętą na dalszy plan, była żona, Maria Gralewska. Kolejna, Michalina Janoszanka, to duchowy przyjaciel mistrza. Jednak najważniejsze miejsce w sercu i na płótnach Malczewskiego długo zajmowała Maria Balowa, żona starosty Adama Bala. Grała w życiu malarza rolę "femme fatale".
Kraków się trząsł od plotek na temat ich romansu. Towarzyski skandal osiągnął apogeum, gdy w 1906 roku malarz udał się z kochanką do Włoch. - Mawiał, że jest jego obłąkaniem - opowiada kuratorka. Coś
w tym jest, bo Balowa jest najczęściej portretowaną przez mistrza kobietą, nawet jako Chimera czy Wiosna. Wszystkie jej wcielenia zgromadzone zostały na ekspozycji w"Kąciku Balowej". Owa namiętność trwała do wybuchu II wojny światowej, kiedy targany wyrzutami sumienia artysta wrócił na łono rodziny.
Sporą grupę wśród ponad 50 obrazów na wystawie stanowią też autoportrety twórcy. - Bawił się, malując je. Na kilku można go... zobaczyć w damskiej bluzce- mówi kuratorka. Wśród wariacji mistrza na temat własnej postaci zobaczyć można "Niewiernego Tomasza".
- Obraz nigdy dotąd nie był pokazywany. Dopiero ostatnio odkryliśmy, że znajduje się w pewnej prywatnej kolekcji. Jej właściciele zgodzili się wypożyczyć nam obraz na czas wystawy - wyjaśnia Kozakowska-Zaucha. Potrwa ona do 24 maja.
