Miasto kobiet, czyli Kraków śladami pań, które kiedyś mieszkały pod Wawelem

Czytaj także: Zobacz Kraków oczami seryjnego mordercy (ZDJĘCIA)

Niewiele osób zna Zuzannę Ginczankę. To zapomniana poetka, która pracowała w stolicy w "Wiadomościach Literackich" i "Szpilkach". Z Krakowem łączy ją krótki i tragiczny epizod. To tu spędziła ostatni rok życia. Była piękną kobietą, o typowej żydowskiej urodzie. Ukrywanie się z aryjskimi papierami było niemożliwe. Przestała wychodzić z domu. W kamienicy przy ul. Mikołajskiej 26, całymi dniami leżała w łóżku, czytała i pisała wiersze. Zginęła w Płaszowie. Prawdopodobnie rozstrzelana. "Przejść się po Krakowie jej śladami to pomysł w swej niemożliwości oddający jej tragiczny los. Ginczanka w Krakowie nigdzie nie chodziła".

Mikołajska 26 znajduje się na trasie Żydówek. Idąc na spacer śladem tych kobiet, natkniemy się na mykwę, dawną łaźnię rytualną (dziś restauracja Klezmer Hois), kawiarnię Szmatka, do której przychodziła żydowska bohema (dziś pralnia samoobsługowa) czy sklep Rubinsteinów (dziś restauracja Kuchnia i Wino).

Poznamy m.in. Halinę Nelken. - Była praktycznie moją sąsiadką. Tak jak ja, mieszkała na Długosza. Napisała pamiętniki z getta. Pozostawiają w pamięci obrazy, od których nie można się uwolnić - opowiada Agata Dutkowska, autorka Trasy Żydówek i redaktorka książki "Kraków kobiet". Pamiętniki Nelken nie doczekały się w Polsce wydania. W latach 80. ukazały się po polsku w Kanadzie. "Dzięki jej pamiętnikom możemy odtworzyć Podgórze, jakiego już nie ma. Podgórze małych żydowskich sklepików, podwórek, na których budowano kuczki na święto Sukkot, i sieni, w których służące spotykały się z żołnierzami."

- Historyczny Kraków kojarzy się głównie z mężczyznami. A przecież na nasze miasto ogromny wpływ miały także kobiety, które tu żyły, mieszkały i tworzyły. Dobrze, żeby dziś dziewczyny z Krakowa zdawały sobie z tego sprawę - dodaje Aleksandra Szczepan, współautorka "Krakowa kobiet". Książkę tworzy w sumie siedem osób. Ich celem było to, by pokazać Kraków przez pryzmat mieszkających tu kobiet, żeby wziąć książkę na spacer i odkryć miasto na nowo. - Może nie są to bardzo spektakularne miejsca, ale często zapomniane, tak jak bohaterki książki - uważa Wojciech Szymański, redaktor.

Z książką w ręku trafiamy do Muzeum Farmacji, gdzie można zobaczyć dyplomy pierwszych studentek Uniwersytetu Jagiellońskiego, wejdziemy do kamienicy Pod Ewangelistami przy Rynku Głównym, skąd Bona oglądała hołd pruski czy powędrujemy pod Urząd Miasta, gdzie w 1905 roku miał miejsce oficjal ny zjazd ruchu kobiecego, w którym udział wzięło ponad 200 pań. "Ważnym tematem obrad były kwestie związane z opieką zdrowotną, Postulowano zakładanie żłobków, popularyzowanie zasad higieny, tworzenie instytucji zabezpieczających opiekę bezdomnym matkom."

Książka "Kraków kobiet" obejmuje sześć tras: królowych i księżniczek, świętych i mistyczek, emancypantek i naukowczyń, Żydówek oraz dwie trasy artystek: A jak akademia i B jak bohema.
- Trasy wymyślała Agata. Byłam przerażona, kiedy przypadła mi trasa świętych. Nic o nich nie wiedziałam - nie ukrywa Aleksandra Szczepan. - Okazało się jednak, że wiele kobiet prowadziło w klasztorach ciekawe życie. Zakonnice były dawniej najbardziej wykształconymi kobietami - dodaje Ola.

Jedną z jej ulubionych bohaterek jest Barbara Ubryk, XIX-wieczna skandalistka, mieszkanka klasztoru Karmelitanek Bosych, która została zamurowana w celi na 20 lat. Julian Harbut w czterotomowej powieści "Mały Rzym" pisze, że była to kara za przeskakiwanie muru klasztornego i prostytuowanie się. Ola Szczepan jest innego zdania. - Wystarczy spojrzeć na ten mur. Kobiecie trudno byłoby go pokonać - twierdzi."Barbara Ubryk cierpiała na ostrą formę nimfomanii. która pojawiła się w warunkach zakonnego życia i osiągnęła wyjątkowo burzliwy przebieg w wyniku niezaspokojenia potrzeb seksualnych".

Sprawdź aktualny rozkład jazdy PKP Kraków

Chcesz iść za darmo do Parku Wodnego w Krakowie? **Rozdajemy bilety**

Urządź się w Krakowie!**Zobacz, jak to zrobić!**

Codziennie rano najświeższe informacje z Krakowa prosto na Twoją skrzynkę e-mail**Zapisz się do newslettera!**