Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Nasza Historia. Cesarskie Podgórze miało przyćmić Kraków

Magistrat Podgórza z XIX wieku
Magistrat Podgórza z XIX wieku Fot. Ignacy Krieger
Historia Podgórza jako miasta zaczęła się 26 lutego 1784 r. Cesarz Józef II Habsburg podpisał wtedy decyzję podnoszącą podkazimierską osadę do rangi wolnego miasta królewskiego.

Sprawdź swoją wiedzę historyczną! Weź udział w quizie!

Przy cesarz okazji nadał jego ówczesnym i przyszłym mieszkańcom szereg praw, ulg i przywilejów. Obiecał tym, którzy się wyróżnią w zasługach dla rozwoju nowego miasta, szczególną protekcję, do uzyskania szlachectwa włącznie. Rok później Podgórze otrzymało swój pierwszy herb. Umieszczono w nim fragment białego muru miejskiego z dwiema wieżami i otwartą bramą pośrodku, nad którą widoczny był inicjał władcy ze złotą koroną.

Podgórski symbol uznano za raczej nieudany, choć jeszcze więcej krytyki spadło na kolejny - nadany miastu przez cesarza Franciszka I w 1808 r. Przedstawiał on nagiego Heraklesa z maczugą (czasem zamienianą na wiosło), siedzącego nad brzegiem Wisły. Po południowej stronie rzeki wznosi się kilka domów leżących u podnóża wzgórz z charakterystycznym kościółkiem i kopcem, a po obu stronach Wisły stoją dwie potężne kolumny. Było to nawiązanie do słupów Heraklesa (Skały Gibraltarskiej i góry wznoszącej się po afrykańskiej stronie cieśniny), czyli starożytnego końca cywilizacji. Być może herb z początku XIX wieku miał pognębić Kraków, zaświadczając, że Podgórze to granica cywilizowanego świata, czyli austriackiej Galicji.

Założenie miasta przez habsburskich urzędników nie oznacza jednak, że wcześniej na południowym brzegu Wisły niczego nie było. Wprawdzie teren u podnóża Krzemionek był podmokły, miejscami nawet bagienny i dodatkowo narażony na zalania przez wezbraną rzekę, lecz od dawna przebiegały przezeń szlaki handlowe z Krakowa w kierunku Wieliczki, Rusi, Węgier i Śląska.

Więcej o dziejach Podgórza aż do połączenia z Krakowem - w miesięczniku „Nasza Historia”. Ponadto w lutowym numerze m.in.:

KRAKÓW i MAŁOPOLSKA

Królowa Jadwiga - nie taka święta jak ją malują. Jaka była jedna z najważniejszych kobiet w historii Polski. Zmarłą młodo żonę Władysława Jagiełły znamy jako pobożną fundatorkę Akademii Krakowskiej, ale to tylko jedna jej twarz. Kreślimy obszerny portret kobiety z krwi i kości, która na Wawelu rąbała drzwi toporem i na czele armii zajęła Ruś Halicką.

Cuda techniki w Krakowie. Wodociąg, kanalizacja, gaz, elektryczność... Rzecz o tym, jak na początku XX wieku Kraków przeistoczył się w jedną nowocześniejszych polskich metropolii.

Pogodowe szaleństwa. Od -35 do +30 stopni w lutym? Tak bywało przed wojną. Zima stulecia z 1929 r. sparaliżowała Kraków, Małopolskę i cały kraj. Z kolei trzy lata wcześniej panowała wyjątkowo ciepła aura.

Tatrzańskie zagadki.
W górskich kronikach roi się od tragicznych opowieści. Wielu tajemniczych zdarzeń do dziś nie rozwikłano. Podążamy tropem zagadkowych zgonów turystów na Czerwonych Wierchach i Lodowej Przełęczy.

Konfederaci na Wawelu.
Niezależnie od tego, czy pochwalamy czy potępiamy konfederację barską, musimy się zgodzić, że odbicie zamku z rosyjskich rąk było brawurową akcją.

Krakowianin na ślubie z Bałtykiem. Przypominamy symboliczną uroczystość z lutego 1920 r., podczas której pierwsze skrzypce grał gen. Józef Haller.

KRAJ i ŚWIAT


Operacja Samum.
Warto prześledzić nieznane szczegóły słynnej akcji polskich tajnych służb w Bagdadzie, podczas pierwszej wojny w Iraku.

Córka Marszałka walczy z Niemcami. Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska osobiście dostarczyła aliantom prawie 300 samolotów bojowych.

Fałszywy konsul Austrii wyprowadził w pole całą armię urzędników PRL. O Czesławie Śliwie vel Silbersteinie nakręcono nawet film fabularny z Piotrem Fronczewskim w roli głównej.

Znikające książki. Jak komuniści wymazywali ze zbiorowej świadomości dzieła literatury i ich autorów. Nawet niewinne tytuły mogły trafić na indeks.

Sekrety Mościckiego. W młodości planował zostać terrorystą samobójcą. U szczytu politycznej kariery wywołał skandal obyczajowy. Skończył w kiepskim stylu. Jednym słowem: niepomnikowa sylwetka prezydenta II RP.

Szturm Kołobrzegu. Mija 70 lat od krwawej bitwy na Pomorzu zachodnim. Przypominamy atak na na niemiecką twierdzą Kolberg.

Ireneusz Iredyński - peerelowski artysta przeklęty. Pisarz słynął z burzliwego życia. Spędził nawet kilka lat w więzieniu w Sztumie za rzekomy gwałt. Jaki był naprawdę?

Polscy mafioso w Chicago. Kim byli najpoważniejsi konkurenci Ala Capone? Polskimi emigrantami.

KULTURA POPULARNA

Ava Gardner. „Najpiękniejsze zwierzę świata, kobieta-wamp, legenda” - tak opisywano urodziwą i jedną z najbardziej niepokornych aktorek w historii Hollywood.

Moda, sztuka, rozrywka.
Przedstawiamy m.in. historię kultowej apaszki Hermesa, poruszających fotografii Diane Arbus i Pałacu Westminsterskiego, który przez 500 lat był siedzibą brytyjskich monarchów.

Lutowe kalendarium, a w nim m.in. rocznica urodzin Karola Darwina, ustanowienia „Mazurka Dąbrowskiego” hymnem Polski i emisji pierwszego odcinka serialu „Pan Samochodzik i templariusze”.

Kuchnia
, a w niej o daniach z pulardy (niezwykle delikatnego kurzego mięsa) znanych i popularnych w kuchni staropolskiej.

Ożywiamy bohaterów i wydarzenia z naszej przeszłości. Najlepsze pióra i 100 stron pasjonujących historii. Kraków i Małopolska, kraj i świat. Miesięcznik Nasza Historia w kioskach i salonach prasowych.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na gazetakrakowska.pl Gazeta Krakowska