Kim się Pani czuje jako córka polskiego luteranina? Że kobietą, feministką, to wiadomo.
Spędziłam w Polsce dwa lata, mieszkając w Krakowie. Ojciec już nie żyje, w Polsce nie mam żadnych kuzynów. Najważniejsza jest dla mnie przestrzeń, przebywanie w tych miejscach, gdzie żyła kiedyś moja rodzina. Gdy tu jestem, czuję się związana z Polską. Mieszkam jednak w Wielkiej Brytanii, gdzie wykładam gender studies (studia i badania nad problematyką społecznej i kulturowej tożsamości płci - przyp. red.).
Nowoczesna kobieta jest więc kosmopolitką?__
Tak, wtedy gdy może bywać w różnych miejscach i poznawać różnych ludzi, zbierać nowe doświadczenia.
A co to znaczy myślenie o swojej płci?__
Język angielski pozwala wyrazić problem płci w dwóch znaczeniach: jako seks, czyli w sensie biologicznym i jako gender, czyli w socjologicznym i kulturowym. Celem feministycznych teorii, czym zajmują się gender studies, jest opisanie doświadczenia "kobiet, jako kobiet", ale także "mężczyzn, jako mężczyzn".
Kobieta nie jest uprzywilejowana, a wręcz ma utrudniony start życiowy
Jednak o ile historie i doświadczenia mężczyzn opisywano już w XIX wieku, to te kobiece zaczęły być opisywane dopiero niedawno i trzeba to kontynuować. Należy też zastanowić się nad różnicami, jakie są między kobietami. Te różnice są związane z różnym wykształceniem, majątkiem czy miejscem zamieszkania, a wpływają na ich myślenie o płci.
Jaki jest związek płci z budowaniem własnej tożsamości?__
Na to, że zajęłam się zagadnieniem płci, złożył się między innymi fakt, że chodziłam do żeńskiej szkoły i poczyniłam tam pewne obserwacje. Wydawało mi się, że wszystkie moje koleżanki mogą
w życiu robić wspaniałe rzeczy, zostać kim zechcą, bo w czymś były dobre, ale one wcale tego nie zrobiły. A to dlatego, że są różnice między możliwościami, jakie posiadają kobiety i mężczyźni. Jestem pewna, że ta porażka moich szkolnych koleżanek nie wynikała z ich bierności, a była skutkiem życia w społeczeństwie, w którym kobieta nie jest uprzywilejowana, a wręcz ma utrudniony start życiowy.
Mieszkała Pani w Polsce. Czy mentalność Polki różni się od tej mieszkanek zachodniej Europy?__
Nie ma czegoś takiego, jak mentalność europejska. Różnice mentalne powstają ponad granicami,
a decyduje o nich wykształcenie, wychowanie, miejsce zamieszkania. Inne są natomiast style życia. Na przykład Polki wychodzą za mąż wcześniej niż Brytyjki. W Wielkiej Brytanii w ogóle mniej osób niż w Polsce decyduje się na małżeństwo.
Czy ta opinia nie wynika aby z faktu, że przebywała Pani w towarzystwie kobiet wykształconych
i nowoczesnych?__
Sporo podróżowałam po Polsce. Byłam także na wsiach, których mieszkanki, rzecz jasna, różnią się od kobiet miejskich. Ale tak jest wszędzie i nie podlega to wartościowaniu. Nie wiem, czy dostrzegłaby pani jakąś różnicę, gdyby pani pojechała na przykład do południowych Włoch.
Feministka wie, jak być szczęśliwą?__
Można być świadomym swojej płci i związanych z nią możliwości, ale i ograniczeń, jednak to jeszcze nie znaczy, że ma się sposób na to, by być szczęśliwym. Nie mogłabym komuś poradzić: miej dzieci, a będziesz szczęśliwa. Albo: zrezygnuj z macierzyństwa, to będziesz szczęśliwa. Każdy musi uczynić swój indywidualny wybór, z pełną świadomością konsekwencji.
Wykładem w krakowskim Goethe Institut, "Upłciawianie narodu", otworzyła Pani cykl "Przezroczyste ciała". Co należy tu rozumieć przez słowo przezroczystość?__
Transparentność związana z ciałem kobiety, na przykład informacja, czy miała aborcję, ma służyć jawności. Jeśli kobieta się przyznaje do rzeczy, które wielu zwykło uważać za intymne, czy wręcz wstydliwe, wyjawia nie tylko jakąś tajemnicę, ale i mówi, że ma prawo dysponować swoim ciałem. Przezroczystość to także zgoda na to, by inni "prześwietlili" nasze ciało.
Co decyduje o powodzeniu gender studies na zachodnich uniwersytetach? Studenci myślą o przyszłej pracy naukowej, czy studiują, by pomóc sobie?__
Studia takie podejmują głównie kobiety i jestem pewna, że wszystkie chcą się na nich dowiedzieć czegoś nowego o sobie. Absolwenci najczęściej trafiają do organizacji pozarządowych, gdzie pomagają ludziom doświadczającym przemocy w rodzinie, organizują kampanie. To u nas bardzo popularny kierunek.
