Płótno namalowane przez Józefa Mehoffera w 1886 roku przedstawia śpiewaczkę operową Wandę Radzim-Janakowską, siostrę przyszłej żony malarza Jadwigi.
Przebywający w tym czasie na stypendium w Paryżu Józef Mehoffer swój czas oprócz malarstwa poświęcał także muzyce, dzięki czemu poznał siostry Janakowskie: Jadwigę i Wandę które w stolicy Francji pobierały i wówczas nauki: starsza studiowała malarstwo, młodsza śpiew. Obie były zafascynowane Wagnerem.
- Mehoffer poznał je pod koniec 1884 roku, zaprzyjaźnił się z nimi, choć początkowo nie darzył sióstr sympatią, o czym pisze w listach do matki. Intrygowały go, ale uważał, że są osobami zmanierowanymi. Raził go np. nazbyt egzaltowany sposób bycia Jadwigi – opowiada dr Beata Studziżba-Kubalska, kuratorka wystawy.
A czasem niechęć ustąpiła zainteresowaniu siostrami i przyjaźnią
Płótno naturalnych rozmiarów przedstawia śpiewaczkę wychodzącą na scenę w stylizowanym na hiszpański strój przebraniu, w którym Wanda Janakowska rzeczywiście wystąpiła na jednym z paryskich przyjęć. Artystka wygląda, jakby za chwilę miała rozpocząć swój występ, zza kulis wyglądają przyjaciele, wśród których Mehoffer sportretował także siebie oraz ówczesnego narzeczonego swojej przyszłej żony, malarza Karola Maszkowskiego.
- Choć artystka przedstawiona jest jak słynna Carmen z opery Georgesa Bizeta, milczy. Jest w tej postaci ukryta jakaś tajemnica – mówi kuratorka.
„Śpiewaczka” to jeden z najwyżej cenionych obrazów Mehoffera. Wkrótce po namalowaniu został wystawiony w Wiedniu na wystawie „Wiener Secession”. W 1900 roku prezentowany był na Powszechnej Wystawie Światowej w Paryżu, a w 1904 w Saint Louis w Stanach Zjednoczonych, gdzie na tyle spodobał się krytykom, że został nagrodzony złotymi medalami.
- Obraz jest realistyczny, charakterystyczny dla epoki, ale ma już w sobie coś z ducha nowej sztuki, widać wpływ symbolizmu, malarstwa portretowego francuskiego. Intryguje przedstawiony wątek. Portret młodego Mehoffer odniósł duży sukces, stał się znany – wyjaśnia dr Beata Studziżba-Kubalska.
W tym czasie powstawała Miejska Galeria Obrazów, do której ówczesny wiceprezydent Lwowa, dr Tadeusz Rutowski postanowił zakupić obraz Mehoffera. W 1910 roku „Śpiewaczka” trafiła do lwowskiego muzeum, obok dwóch dużych obrazów olejnych malarza: „Europa jubilans” i „Rozmowa”.
O tym, że talentem i postacią Wandy Janakowskiej Mehoffer był zafascynowany mogą świadczyć kolejne obrazy, na których śpiewaczka został uwieczniona: „Muza” oraz „Wąwóz” pejzażu z postacią kobiecą. Ostatecznie jednak poślubił jej siostrę Jadwigę. Marzenie Wandy o karierze operowej pokrzyżował choroba strun głosowych.
Około 1900 roku podjęła decyzję o wstąpieniu do Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP, gdzie przyjęła zakonne imię Bohdana. Była śpiewaczka uczyła śpiewu i języka francuskiego w liceum niepokalanek w Jazłowcu na Podolu.
- Po 26. latach, już w zakonnym habicie, Wanda jeszcze raz została bohaterką portretu pędzla Józefa Mehoffera. „Śpiewaczce” z Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki na wystawie towarzyszy obraz „Zakonnica/ Portret siostry Bogdany” – opowiada dr Beata Studziżba-Kubalska.
Na wystawę złożyło się również studium portretowe do „Śpiewaczki” oraz archiwalna fotografia z lat 80. XIX wieku z festiwalu Wagnerowskiego w Bayreuth w Bawarii, kiedy to Wanda Janakowska za swoją interpretację partii operowych utworów Richarda Wagnera, miała otrzymać pochwałę wdowy po kompozytorze – Cosimy.
Sama bohaterka obrazów po wybuchu wojny trafiła do Lwowa, gdzie przebywali także Jadwiga i Józef Mehofferowie. Wszyscy troje trafili do niemieckiego obozu w Asch w Sudetach Zachodnich, gdzie Wanda zmarła na zapalenie płuc 1 marca 1940 roku.
Najspokojniejsze kraje na świecie, zobacz zestawienie
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
