Radni Województwa Małopolskiego przyjęli ostatnio lokalne uchwały antysmogowe dla siedmiu małopolskich miast i gmin. Wraz z Nowym Targiem od 1 stycznia 2030 roku całkowity zakaz palenia węglem wprowadzą również: Oświęcim oraz gminy Rabka Zdrój, Czarny Dunajec, Niepołomice, Krzeszowice i Skawina.
Co istotne, w Nowym Targu zakaz nie będzie obejmował całego miasta, lecz jego centrum. Przepisy lokalnej uchwały będą się pokrywały z miejscowym planem Nowy Targ 22 Centrum, stanowiącym duży obszar pomiędzy Alejami Tysiąclecia i rzeką Czarny Dunajec oraz „zakopianką” i rzeką Biały Dunajec. Z kolei w Rabce nowe przepisy obejmą wyłącznie strefę uzdrowiskową.
Przypomnijmy, lokalne uchwały antysmogowe są przyjmowane przez Sejmik Województwa Małopolskiego na wniosek gmin i po podjęciu przez radę gminy odpowiedniej uchwały kierunkowej. Jak podkreślają przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego, największą korzyścią z przyjęcia tych przepisów jest zdrowie mieszkańców – szybsze osiągnięcie jakości powietrza zgodnej z polskimi i europejskimi normami. Dodatkowa korzyść to preferencyjne traktowanie takich gmin przy podziale środków z Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2021–2027.
W ramach walki ze smogiem i ograniczania emisji szkodliwych zanieczyszczeń małopolskie gminy podjęły działania ukierunkowane przede wszystkim na likwidację tzw. niskiej emisji, czyli emisji pochodzącej głównie z „kopciuchów”, czyli przestarzałych, niespełniających żadnych norm kotłów oraz pieców na węgiel i drewno.
Najważniejszym założeniem wspomnianych lokalnych uchwał antysmogowych jest całkowite odejście od węgla od 2030 roku. Od początku 2022 r. nie będzie również możliwe instalowanie nowych kotłów węglowych, a rok później zaostrzone zostaną wymagania w zakresie emisji dla nowo instalowanych kotłów, kominków oraz ogrzewaczy na drewno i pelet. Przy czym oczywiście przepisy nadal zobowiązują samorządy do przestrzegania terminów wymiany źródeł ciepła określonych już w uchwale antysmogowej dla Małopolski.
Lokalne uchwały wprowadzają ograniczenia w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw stałych i biomasy – w piecach, kotłach i kominkach. Od 1 stycznia 2030 roku nie będzie można spalać paliw innych niż biomasa o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20 proc. Natomiast w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2029 r. będą obowiązywały ograniczenia w zakresie spalania paliw stałych niespełniających wymagań jakościowych określonych przepisami krajowymi.
Nowa uchwała wprowadza ograniczenia w eksploatacji źródeł ogrzewania i wymiany „kopciuchów”. Warto podkreślić, że mieszkańcy nie są w tym procesie pozostawieni sami sobie. Samorządy zapewniają im pomoc ze strony ekodoradców, funkcjonowanie punktów obsługi programu dotacyjnego „Czyste Powietrze” oraz wsparcie dla osób dotkniętych tzw. ubóstwem energetycznym (więcej informacji: www.malopolska.pl).
Pisząc o lokalnych uchwałach antysmogowych wprowadzających w małopolskich gminach całkowity zakaz palenia węglem, warto przypomnieć, że pionierem w tym zakresie był Kraków, który jako pierwszy wprowadził takie przepisy. Małopolski sejmik przyjął stosowną uchwałę dla Krakowa już w styczniu 2016 roku, a zakaz wszedł w życie 1 września 2019 r.
Od tego czasu w stolicy naszego województwa do palenia w kotłach, ogrzewaczach pomieszczeń, piecach, kominkach itp. wolno używać wyłącznie paliw gazowych lub lekkiego oleju opałowego. Całkowicie zabronione jest stosowanie węgla, drewna i innej biomasy. Oczywiście uchwała nie ogranicza możliwości wykorzystania ciepła sieciowego, energii elektrycznej, pomp ciepła, instalacji fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych.
Przepisy antysmogowe obowiązują wszystkich, na obszarze całego Krakowa – zarówno budynków prywatnych, jak i obiektów gospodarczych, szklarni i tuneli foliowych, lokali usługowych oraz zakładów przemysłowych. Zakaz dotyczy również wędzarni, suszarni, gastronomii itp. Za nieprzestrzeganie przepisów grozi mandat do 500 zł lub grzywna do 5 tys. zł.
