Ołtarz Wita Stwosza z europejskim Oscarem dziedzictwa kulturowego

- Nagroda Europa Nostra to szansa, by powiedzieć- urbi et orbi - o tym splocie ważnych elementów prowadzących do tego sukcesu. To nie jest tylko kwestia gospodarza bazyliki, troskliwego kustosza jakim jest ks. Dariusz Raś, ale splot całego systemu społecznej świadomości dziedzictwa jaki zbudowaliśmy przez dziesięciolecia w Krakowie. Pod tym względem Kraków jest naprawdę niezwykły: Społeczny Komitet Odnowy Zabytków, polityka samorządu i cały wielki potencjał konserwatorski to wszystko, czym powinniśmy się pochwalić przed Europą – podkreślił prof. Jacek Purchla, wiceprezydent Europa Nostra.

Wyrzeźbiony w latach 1477-1489 przez przybyłego z Norymbergi Wita Stwosza uznawany jest za arcydzieło gotyku. Mariacki ołtarz ma 13 metrów wysokości, 11 metrów szerokości, a całkowita powierzchnia to 866 metrów kwadratowych, na których znajduje się ponad 200 wyrzeźbionych figur.

Doceniona została prowadzona „na oczach” odwiedzających bazylikę jego drobiazgowa konserwacja, oparta na pogłębionych badaniach, które rozpoczęły się w październiku 2015 roku i trwały ponad pięć lat – konserwatorzy spędzili w bazylice ponad 1000 dni. Prace prowadził Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki krakowskiej i warszawskiej ASP z prof. Jarosławem Adamowiczem na czele.

Konserwacja została poprzedzona pełną inwentaryzacją ołtarza metodą skaningu laserowego 3D. Realizowane w trakcie prac konserwatorskich badania i ekspertyzy posłużyły do przygotowania specjalistycznej dokumentacji, która będzie także pomocna w przyszłych renowacjach.

Europejska Nagroda dziedzictwa przyznawana jest od 2002 roku. Od 21 lat jest ona kluczowym narzędziem rozpoznawania i promowania wartości dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego dla europejskiego społeczeństwa, gospodarki i środowiska.

- Ta nagroda jest dziś największym w Europie wyróżnieniem dla tych wszystkich, którzy pracują nad ochroną, konserwacją i propagowaniem dziedzictwa kulturowego – wyjaśnia prof. Jacek Purchla.

Jak wyjaśnia Jacek Purchla, konkurencja jeśli chodzi o to wyróżnienie jest bardzo wysoka, stąd bywa nazywa europejskim Oscarem w szeroko pojętym zakresie dziedzictwa kulturowego.

W tym roku z Polski zgłoszonych zostało siedem projektów, jak podkreślił wiceprezydent Europa Nostra, bardzo różnych, wśród których znalazła się także konserwacja Ołtarza Wita Stwosza.

Działająca od 1963 roku Europa Nostra to ogólnoeuropejska federacja organizacji pozarządowych zajmujących się dziedzictwem, wspierana przez szeroką sieć organów publicznych, firm i osób prywatnych, obejmująca ponad 40 krajów. 28 września w Wenecji nagrodę, obok Krakowa, odbierze 27 projektów w kategoriach: Konserwacja i adaptacja, Badania, Edukacja, szkolenia i umiejętności, Zaangażowani obywateli i podnoszenie świadomości, Mistrzowie dziedzictwa. W tym roku Nagroda została przyznana także dwóm projektom związanym z dziedzictwem Wielkiej Brytanii, która nie bierze udziału w unijnym programie Kreatywna Europa.

Choć znamy już laureatów Nagrody Europa Nostra, Ołtarz Wita Stwosza, wciąż rywalizuje w dwóch kategoriach: Nagroda Publiczności i Grand Prix. Każdy z nich otrzyma 10 tys. euro. Krakowianie mogą więc zagłosować jeszcze do 28 sierpnia na Ołtarz Wita Stwosza (lub innych tegorocznych laureatów) online, poprzez stronę internetową: vote.europanostra.org Jak zapowiedział ks. Dariusz Raś, jeśli bazylika Mariacka zdobędzie którąś z nagród, zostanie przeznaczona na sfinansowanie oświetlenia ołtarza.

Czy technologie niszczą psychikę dzieci?