Pieniny. Zatopiona przez Jezioro Czorsztyńskie wieś Stare Maniowy. Zobacz, jak wyglądała przed zalaniem [ARCHIWALNE ZDJĘCIA]

Stare Maniowy były wsią królewską, prosperującą w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sądeckim. Pierwsze wzmianki o tej miejscowości można znaleźć w dokumencie z 1320 roku, który był nadaniem prawa do założenia osady Hyńce Czarnemu. W 1354 roku pojawia się pierwsza informacja o tym, że Maniowy posiadają status wsi parafialnej, więc w tym czasie były już bardzo rozwiniętą miejscowością. W 1819 r. powstał wreszcie kościół, stojący tu jeszcze do niedawna, murowany, nawiązujący do tradycji barokowych. Świątynia została zburzona w związku z budową Zbiornika Czorsztyńskiego. Gdyby tego nie zrobiono, wieża kościoła byłaby widoczna nad taflą jeziora.

Na obszarze powstającego jeziora leżały 353 zagrody dawnej wsi, kościółek cmentarny i sam cmentarz. Budynki zostały rozebrane, groby z cmentarza ekshumowano, a zabytkowy kościółek cmentarny pw. św. Sebastiana przeniesiono na nowy cmentarz w obecnych Maniowach.

Plany budowy zbiornika regulującego koryto Dunajca i elektrowni wodnej były już przed wybuchem I wojny światowej. Decyzja o budowie elektrowni wodnej, a tym samym o przesiedleniu starych Maniów zapadła pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku. Zbiornik napełniono w roku 1997.

Łączna powierzchnia wykupionych lub w inny sposób pozyskanych gruntów wynosiła 16 400 ha. W sumie wykupiono 501 gospodarstw, przeniesiono lub odtworzono jeden cmentarz i trzy kaplice, 26 budynków użyteczności publicznej. W Maniowach do przesiedlenia zakwalifikowano 363 z 385 istniejących wówczas domów.

Ale to tylko liczby i dane. Budowa zapory zmieniła w życiu mieszkańców tej okolicy dużo więcej, niż przedstawiają powyższe wyliczenia.

Początkowe plany uwzględniały przeniesienie wsi wraz z mieszkańcami w rejon Bieszczadów oddalonych dziesiątki kilometrów. Pomysł ten, jak nie trudno się domyślić, wzbudził wielkie kontrowersje i radykalny sprzeciw mieszkańców. Został zaniechany przez władze. W latach 70. ruszyła budowa nowej wsi położonej nieco wyżej na północ.

Zobaczcie, jak wyglądały Stare Maniowy przed zalaniem. Zdjęcia są autorstwa różnych fotografów. Pochodzą ze zbiorów portalu staremaniowy.pl.