Polski cud gospodarczy
Wszyscy zgadzają się, że jednym z głównych motorów napędowych owego trzydziestolecia była samorządność: przeniesienie decyzji i kompetencji z centrali do Polski gminnej, a potem także powiatowej i regionalnej. Słowem: oddanie kraju obywatelom i ich lokalnym reprezentantom, którzy najlepiej znają potrzeby mieszkańców, a zarazem najefektywniej wydają każdy publiczny grosz.
O 30 latach samorządności, jej aktualnym stanie i wyzwaniach rozmawiać będziemy ze znanymi małopolskimi samorządowcami. Debata Dziennika Polskiego i Gazety Krakowskiej do posłuchania i obejrzenia w internetowych serwisach „Dziennika Polskiego” (dziennikpolski24.pl) i „Gazety Krakowskiej” (gk.pl) już dzisiaj, w czwartek, 21 maja!
Samorząd jest… perłą
- Jeśli coś nam się udało po 1989 r., to najbardziej chyba odejście od centralistycznego sposobu myślenia. Samorząd terytorialny jest prawdziwą perłą w naszym dorobku, najbardziej udaną reformą w Polsce – podkreśla Stanisław Mazur, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. dziekan Kolegium Gospodarki i Administracji Publicznej.
Wyjaśnia, że samorządność wyzwoliła w Polakach zasoby, dzięki którym udało nam się osiągnąć coś, co cały świat uważa za cud gospodarczy. - Jak zmieniły się nasze miasta, nasze wioski, regiony! Porównajmy to z tym, co jest w krajach, gdzie ten potencjał nie został uwolniony. W dużej mierze to właśnie dzięki samorządom poczuliśmy się równoprawnymi obywatelami Europy i świata, szybko nadrobiliśmy zaległości. Wielka w tym zasługa tysięcy „samorządowych państwowców” – opisuje profesor.
Największy i niekwestionowany sukces
Uchwała Sejmu RP z dnia 29 czerwca 2000 r. głosiła: „27 maja 1990 r. odbyły się pierwsze w pełni demokratyczne wybory samorządowe do rad gmin i miast, które były równocześnie pierwszymi w pełni wolnymi wyborami w Polsce po II wojnie światowej. Był to przełomowy moment tworzący struktury suwerennej III Rzeczpospolitej w oparciu o zasadę pomocniczości”.
Na mocy tej uchwały ustanowiono w Polsce Dzień Samorządu Terytorialnego. Już wtedy powszechnie uważano reformę samorządową za największy i niekwestionowany sukces rządu Tadeusza Mazowieckiego. W kolejnych latach opinia ta uległa dalszemu wzmacnianiu, a to dlatego że samorządy odegrały i odgrywają kluczową rolę w organizowaniu i polepszaniu codziennego życia większości Polaków.
Co jest źródłem sukcesu polskich samorządów?
Jak przez lata samorządy poprawiały swoją pracę i co im w tym przeszkadzało? Kto najlepiej inwestuje ciężko zarobione pieniądze podatników? Jakie dobre, a jakie niepokojące sygnały wysyłały samorządy do władz centralnych przed pandemią?
Na ile pandemia i problemy gospodarcze zmieniły sytuację samorządów - finanse, inwestycje, realizacja zadań publicznych... Jaką rolę mogą odegrać samorządy lokalne w wychodzeniu z koronakryzysu? Jakiego wsparcia wymagają samorządy: co jest potrzebne już teraz, co trzeba zmienić/uruchomić w najbliższych miesiącach.
Jaki zakres zadań i kompetencji powinny mieć gminy, jaki powiaty, a jaki województwa? Czy potrzebne są tu jakieś zmiany i czy dotychczasowe finansowanie tych zadań jest odpowiednie, czy też powinno ulec modyfikacji?
Na te i inne pytania będą się starali odpowiedzieć uczestnicy internetowej debaty organizowanej 21 maja 2020 r. przez „Dziennik Polski” i „Gazetę Krakowską”, w tym Kazimierz Barczyk, przewodniczący Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski, Małgorzata Małuch, wójt Gminy Sękowa i jednocześnie prezes Zarządu Forum Wójtów, Burmistrzów i Prezydentów Małopolski przy FRDL Małopolskim Instytucie Samorządu Terytorialnego i Administracji, Andrzej Saternus, burmistrz gminy Chełmek, Krzysztof Wołos, wójt gminy Wielka Wieś oraz Adam Korta, starosta bocheński. Debatę moderował będzie red. Zbigniew Bartuś.
Wszyscy zainteresowani będą mogli dzisiaj obejrzeć debatę m.in. na YouTube i na naszych serwisach dp24.pl i gk.pl, a także w naszym specjalnym dodatku, który ukaże się 27 maja z „Dziennikiem Polskim” i „Gazetą Krakowską”
