Słownik terminów pulmonologicznych

ALERGICZNE ZAPALENIE PĘCHERZYKÓW PŁUCNYCH - najważniejszą cechą tego zbioru schorzeń jest zapalenie w małych obszarach płuc. Spowodowane jest długotrwałym wdychaniem (prowadzi do uszkodzenia płuc) określonych substancji o wysokim stężeniu. Objawy ustępują zazwyczaj bez leczenia - po zaprzestaniu wdychania szkodliwych substancji.

Schorzenie to często mylone jest z innymi chorobami płuc, gdyż nie ma charakterystycznych objawów. Dzieli się na trzy postaci: ostrą, podostrą i przewlekłą. We wszystkich głównymi objawami są kaszel, złe samopoczucie i podwyższona temperatura.

ASTMA - jest przewlekłą chorobą dróg oddechowych. Świszczący oddech, duszności i nasilający się rano kaszel - to jej charakterystyczne objawy. Powoduje je zwężenie oskrzeli, które jest odwracalne - samoistnie albo po podaniu leków.
U każdego może objawiać się inaczej - jedni będą odczuwać dolegliwości tylko w czasie pylenia kwiatów, inni codziennie.

Jest nieuleczalna, jednak przy odpowiednim leczeniu chory może normalnie funkcjonować. Nieleczona może doprowadzić do poważnych zmian w płucach. Występuje wśród obu płci, ale częściej zapadają na nią kobiety. W Polsce na astmę choruje 5 proc. populacji. Najpopularniejszy podział informuje o stopniu zaawansowania objawów i przebiegu choroby. Wyróżnia się cztery stopnie: sporadyczna, lekka, umiarkowana i ciężka.

BEZDECH SENNY - to przerwy w oddychaniu, które trwają maksymalnie do 10 sekund. Gdy do nich dojdzie, płuca nie otrzymują odpowiedniej ilości tlenu, a krew nie jest wystarczająco zaopatrywana w tlen. Są dwa rodzaje bezdechu: obturacyjny (najczęstsza postać) i centralny.

Centralny bezdech senny stanowi mniej niż 10 procent przypadków. Jest spowodowany uszkodzeniem - w mózgu - ośrodka sterującego oddychaniem. Wśród najczęstszych przyczyn choroby wymienia się udar mózgu, niewydolność krążenia, guz mózgu lub infekcję centralnego systemu nerwowego. Jeśli chory doświadcza ponad 20 bezdechów na godzinę stanowi to zagrożenie życia. Objawy bezdechu sennego: przerwy w oddychaniu i poranne bóle głowy.

CHOROBA GOODPASTURE'A- to stan, w którym uszkodzeniu ulegają naczynia krwionośne, klasyfikowana jako układowe zapalenia naczyń. Cechuje się obecnością przeciwciał, które atakują naczynia włosowate płuc. Prowadzi to do krwawienia do pęcherzyków płucnych powodującego ostrą niewydolność oddechową. Na chorobę tę rocznie zapadają dwie osoby na milion, głównie mężczyźni powyżej 40. roku życia. W przypadku zajęcia płuc, u chorych mogą pojawić się duszności, kaszel i krwioplucie. To ostatnie często bywa pierwszym objawem choroby i powinno skłonić do natychmiastowej wizyty u lekarza.

GRUŹLICA - jest zakaźną chorobą bakteryjną. Wywołują ją prątki gruźlicy. Bakterie są wdychane z powietrzem. Lubią środowisko bogate w tlen, dlatego gromadzą się w płucach. Znane są dwie postaci gruźlicy: utajona i aktywna. Szczególnie niebezpieczna jest dla osób o słabej odporności. Prowadzi do wyniszczenia organizmu, ciężkiego zapalenia gruźliczego płuc, z kaszlem, krwiopluciem i gorączką. Leczenie jest długotrwałe - nawet do 9 miesięcy. Około 2 tygodni od jego rozpoczęcia, pacjent przestaje zakażać. Prawidłowo leczona jest całkowicie uleczalna.

HEMOSYDEROZA PŁUC - to rzadka choroba. Charakteryzuje się powtarzającym krwawieniem do pęcherzyków płucnych
- gromadzi się w nich związek zawierający żelazo, a to prowadzi do anemii i włóknienia płuc. Najczęściej dotyka dzieci w wieku 1-7 lat. Wśród objawów wymienia się krwioplucie, kaszel i duszności. Leczenie obejmuje opiekę długoterminową, a doraźnie łagodzenie objawów ostrych epizodów krwawienia do pęcherzyków płucnych.

KASZEL PSYCHOGENNY - to rodzaj kaszlu o podłożu psychicznym. Zazwyczaj trwa dłużej niż 8 tygodni, jest suchy i dudniący, nie reaguje na żadne leki. Warto zwrócić uwagę na to, kiedy występują jego napady. Często dzieje się to w sytuacjach stresowych, w czasie pracy. Podłożem choroby jest napięcie, nerwica i stany lękowe. Leczenie polega na unikaniu okoliczności, które wywołują kaszel. Należy starać się więcej odpoczywać, unikać stresu.

KRZTUSIEC - zwany jest też kokluszem. To choroba atakująca układ oddechowy. Choć zaliczana jest do chorób dziecięcych, występuje u ludzi w każdym wieku. Jego charakterystycznym objawem jest duszący kaszel, który może prowadzić do wymiotów. Szczególnie niebezpieczny jest dla niemowląt - jest częstą przyczyną śmierci łóżeczkowej. W Polsce zapada na niego rocznie około 2 tysięcy osób. Objawy utrzymują się do 6 tygodni. Do najczęstszych zalicza się: nieżyt nosa, gorączkę, uczucie osłabienia i suchy kaszel. Wczesne rozpoznanie choroby i wdrożenie antybiotykoterapii daje szansę na szybkie wyleczenie i uniknięcie groźnych powikłań.

KRWIAK OPŁUCNEJ - to obecność dużej ilości krwi w jamie opłucnej. W zależności od ilości zgromadzonej krwi wyróżnia się trzy jego rodzaje: mały (poniżej 400 ml), średni (400-1500 ml) i duży (powyżej 1500 ml). W tym ostatnim przypadku wymagana jest szybka diagnostyka i leczenie, inaczej może zagrażać życiu. Krwiak jest najczęściej skutkiem urazu, bardzo rzadko pojawia się samoistnie. Nagromadzenie krwi w zamkniętej przestrzeni, jaką jest jama opłucnej, prowadzi do zaburzeń krążeniowo-oddechowych. Krew uciska na sąsiadujący miąższ płuca, utrudniając jego prawidłowe rozprężanie w czasie wdechu.

Objawy towarzyszące urazowi to duszności, uczucie ucisku w klatce piersiowej, kołatanie serca. Podejrzenie krwawienia do jamy opłucnej wymaga szybkiego postępowania, stąd konieczne jest wezwanie pogotowia ratunkowego. Leczenie zależy od wielkości krwiaka i stanu pacjenta. Stosowane są trzy podstawowe sposoby: punkcja opłucnej, drenaż ssący oraz metody operacyjne.

MUKOWISCYDOZA - to najczęstsza, nieuleczalna, wrodzona choroba genetyczna. Polega na produkcji kleistego, gęstego śluzu w gruczołach wydzielania zewnętrznego. Zaleganie śluzu doprowadza do zaburzeń funkcjonowania wielu organów, w szczególności płuc i trzustki. Choroba najczęściej jest diagnozowana we wczesnym dzieciństwie.

U dzieci z mukowiscydozą dominują poważne choroby płuc, przewodu pokarmowego, problemy z odżywianiem i trawieniem, zaburzenia wzrostu, niedobór masy ciała oraz zaburzenia rozwoju. Leczenie podzielone jest na kilka etapów - od opieki domowej, po leczenie farmakologiczne, a w ciężkich przypadkach także chirurgiczne.

ODMA PŁUCNA - to obecność gazu, najczęściej powietrza, w jamie opłucnowej. Może wystąpić w każdym wieku. Najczęściej występującymi objawami są ból w klatce piersiowej, kaszel i duszność. U starszych osób uczucie duszności jest bardziej nasilone. Objawom mogą towarzyszyć omdlenia i osłabienie. W leczeniu odmy opłucnowej stosuje się cztery metody: odpoczynek, drenaż ssący, pleurektomię i leczenie powtarzanymi nakłuciami. Najczęściej stosuje się metodę drenażu ssącego - by usunąć zalegające powietrze wprowadza się specjalny dren do jamy opłucnej. Zabieg wykonuje się po podaniu choremu środków przeciwbólowych i uspokajających.

RAK PŁUCA - to najczęstszy nowotwór złośliwy na świecie i najczęstsza przyczyna zgonów. Występuje kilka razy częściej u mężczyzn niż u kobiet. Objawami są kaszel, duszności, ból w klatce piersiowej, krwioplucie, świsty, nawracające zapalenie płuc, utrata masy ciała, zaburzenia rytmu serca i chrypka. Największy czynnik ryzyka to palenie papierosów. Są trzy rodzaje badań dodatkowych wykorzystywanych przy diagnozowaniu raka płuca: obrazowe, morfologiczne oraz laboratoryjne.

Najpierw wykonywane są badania obrazowe, jednak największe i decydujące znaczenie mają badania histopatologiczne
- wykrywające komórki raka. W zależności od stopnia zaawansowania wykonuje się: resekcję klinową (usuwany jest zajęty fragment płuca w kształcie klina), lobektomię (usunięcie całego zajętego płata płuca), lub pneumonektomię (usunięcie całego płuca).

http://www.profilaktykawmalopolsce.pl