Uroczystość w Brzeszczach Borze. Oddano hołd ofiarom Karnej Kompanii Kobiet KL Auschwitz Bor/ Budy. Zdjęcia

Powstanie Karnej Kompanii Kobiet wiązało się bezpośrednio z ucieczką 24 czerwca 1942 roku z komanda kobiecego KL Auschwitz polskiej więźniarki Janiny Nowak. Niemcy, by zaostrzyć dyscyplinę, zastosowali odpowiedzialność zbiorową.

- Wszystkim 200 kobietom z jej komanda ogolono głowy, a samo komando przekształcono w karną kompanię i 25 czerwca wraz z 200 Żydówkami różnych narodowości wśród których były, Słowaczki, Rosjanki, Ukrainki, Jugosłowianki, Czeszki oraz Niemki odesłano do nowo utworzonego karnego podobozu w Borze/Budach - przypomina Dagmar Kopijasz z Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau, które zorganizowało obchody 81 rocznicy powstania karnej kompanii opiekuje się historycznym budynkiem.

W uroczystości udział wzięli m.in. wojewoda małopolski Łukasz Kmita, przedstawiciele władz gminy Brzeszcze z burmistrzem Radosławem Szotem, konsul Niemiec Dagmar Hillebrand, dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie Filip Musiał, przedstawiciel Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau Jacek Lachendro i Robert Sommer z Miejsca Pamięci Muzeum KL Ravensbruck.

Więźniarki karnego komanda bez względu na pogodę czy porę roku pracowały przy pogłębianiu oraz oczyszczaniu brzegów pobliskich stawów z sitowia oraz tataraku, pracowały w lesie przy wyrębie drzew. Wykonywały także większość prac rolniczych na okolicznych polach. Ciężkie warunki pracy oraz okrutne traktowanie przez więźniarki funkcyjne dla wielu kończyło się śmiercią. W drugiej połowie sierpnia 1942 r. część komanda kobiet przeniesiono do obozu żeńskiego w KL Birkenau.

- Po niespełna dwóch miesiącach od utworzenia karnego podobozu było to 137 polskich więźniarek - tyle zdołało przeżyć z 200 skierowanych kobiet z pierwszego transportu - podkreślają w Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci.

Ostatecznie w marcu 1943 r. karne komando kobiece zostało przeniesione do obozu kobiecego w KL Birkenau, a w miejscu Karnej Kompanii Kobiet utworzono podobóz kobiecy KL Auschwitz Frauenlager Bor/Budy.

Budynek kwaterowania więźniarek Karnej Kompani jest w trakcie remontu elewacji, podczas prac pod wtórnymi warstwami farby natrafiono na resztki oryginalnej numeracji budynków z początków istnienia rozbudowy kompleksu obozu KL Auschwitz Birkenau. To dwie litery i dwie cyfry BL 35 (Block 35). Dziś po raz pierwszy została ona zaprezentowana uczestnikom uroczystości.